Nadzieja i nowy realizm. Apel o zmiany w szkolnym czytaniu
Abstrakt
This article presents the ideas of factfulness created by H. Rosling and “new realism” presented by R. Bregman in his book Homo Sapiens. The author connects these ideas with subjects and topics present in obligatory reading according to “Podstawa Programowa” [core curriculum]. The author is convinced that “people are better than we think” (Bregman, 2020) and that we should use critical thinking and the idea of factfulness. In this article, she analyses whether those obligatory books are somehow still up-to-date for primary school students and presents some alternative books worth reading in class in order to bring hope and an optimistic look at the future of humanity.
Słowa kluczowe
factfulness; new realism; optimism; values; reading at primary school
Bibliografia
Literatura
Applegate K., 2018, Drzewo życzeń, Glasenapp, M., przeł., Warszawa.
Bardijewska L., 2016, Kot Karima i obrazki, Łódź.
Bregman R., 2020, Homo sapiens. Ludzie są lepsi niż myślisz, Skowrońska, E., przeł., Wrocław.
Czabanowska-Wróbel A., 2013, „Ta dziwna instytucja” zwana literaturą dla dzieci. Historia literatury w perspektywie kulturowej, „Teksty Drugie”, nr 5(143), s. 13-24.
Gawryluk B., 2016, Teraz tu jest nasz dom, Łódź.
Gis A., 2018, Lekcje o wartościach, „Polonistyka. Innowacje”, nr 7, s. 141—151.
Kidd D.C., Castano E., 2013, Reading Literary Fiction Improves Theory of Mind, “Science”, no. 342, s. 377—380.
Koopman E.M., 2016, Effects of “literariness” on Emotions and on Empathy and Reflection after Reading, “Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts”, 10 (1), s. 82—98.
Kosmowska B., 2016, Niezłe ziółko, Warszawa.
Kozłowski T., 2020, Zanim będzie za późno. O potrzebie rozwoju kompetencji społecznych w edukacji, Warszawa.
Mikołajewski J., 2016, Wędrówka Nabu, Budapeszt—Kraków.
Niesporek-Szamburska B., Wójcik-Dudek M., red., 2013, Nowe opisanie świata. Literatura i sztuka dla dzieci i młodzieży w kręgach oddziaływań, Katowice.
Rosling H., Rosling O., Rosling-Ronnlund A., 2018, Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy, niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzę, Popławska M., przeł., Poznań.
Skowera M., 2007, Bezpieczna i pożyteczna kraina niedorosłości. Literatura dziecięca jako konstrukt. „Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne”, nr 7, s. 13—29.
Słowik S., 2020, Drugie śniadanie, w: tejże, Nadzieja, Warszawa, s. 129—145.
Tokarczuk O., 2020, Czuły narrator, Warszawa.
Witek R., 2016, Chłopiec z Lampedusy, Łódź.
Wróblewski M., 2018, Zmącone nadzieje, czyli literatura „czwarta” na najwyższym biegu, „Polonistyka. Innowacje” nr 7, s. 29—38.
Źródła internetowe
https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-z-komentarzem.-szkola-podstawowa-jezyk-polski.pdf [data dostępu: 15.01.2021].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
