Ekopieseň – špecifická forma environmentálnej komunikácie

Anita Huťková
https://orcid.org/0000-0002-9107-3613

Abstrakt

The paper focuses on the communication of ecological or environmental issues through a specific form of popular songs. The research sample consists mainly of songs for children, but there are also songs for young people. For comparison, we have also included a song primarily intended for adults in the corpus. Several songs are also part of smaller musicals that support the content with scenic components and frequently with movement artistic means (dance). As a result, visualisation becomes an important accompanying component of the ‘sonically realised’ genre on the way to apperception and positive reception by the listener/viewer. The purpose of this paper is to provide answers to the following questions: What characteristics/signs define eco-song? What environmental or ecological issues do Slovak eco-songs address? The samples are subjected to linguistic-stylistic and pragmatic analysis regarding the presentation of dominant textual and extra-textual factors. The mapping of the situation also outlines the communicative potential of this accessible song genre.


Słowa kluczowe

eco-song; environmental protection; education

Brezina V., Weill-Tessier P., McEnery A., 2020, LancsBox v.5.s. [softvér], dostupné na: http://corpora.lancs.ac.uk/lancsbox [cit. 21.08.2023].

Drewo E., 2021, Čarovný les, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=Q‑seueKNTqg4 [cit. 21.08.2023].

Envirodivadlo, [2023], Na Zemi, dobre mi – Divadlo na hojdačke, dostupné na: https://www.showportal.sk/detail/na_zemi_dobre_mi_divadlo_na_hojdacke [cit. 21.08.2023].

Findra J., 2004, Štylistika slovenčiny, Osveta, Bratislava.

Huťková A., Račáková A., 2021, Jazyky v kontaktoch – komparatívna korpusová analýza adjektíva ekologicky. Príspevok odznel na medzinárodnej vedeckej konferencii Slovakistika – súčasný stav a perspektívy, ktorá sa konala 2. decembra 2021 v online priestore pri príležitosti 60. výročia slovakistiky na Filozofickej fakulte Univerzity v Novom Sade. Zborník je v tlači.

Jaroš M., 2019, Do lesa, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=uMyjVFF7mVY [cit. 21.08.2023].

Kali, 2020, Nenechajme to plávať, dostupné na: https://www.hudb.sk/wiki/Nenechajme_to_pl%C3%A1va%C5%A5_%E2%80%93_Kali [cit. 21.08.2023].

Mici a Mňau, 2019, Kontajner, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=xewox‑GAWgrk [cit. 21.08.2023].

Mici a Mňau, 2020, Včeličky, pieseň o včielkach, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=zwyqaGhtTw4 [cit. 21.08.2023].

Mistrík J., 2021, Štylistika, VEDA, Bratislava.

Niesporek-Szamburska B. a kol., eds., 2023, Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje. The V4 Humanities Education for the Climate.

Diagnoses – Best Practices – Recommendations, Katowice, dostupné na: https://monograph.us.edu.pl/index.php/wydawnictwo/catalog/view/PN.4174/72/69 [cit. 21.08.2023].

Odpad je poklad [muzikál], 2023, scenár. B. Tauchmannová, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=HnaoXL93nT8 [cit. 21.08.2023].

Pali a Pali, 2019, Príroda, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=H1yFZN‑0CAE8 [cit. 21.08.2023].

Smejko a Tanculienka, 2018, Naša Zem, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=Bm7RQhqHlzE [cit. 21.08.2023].

Smejko a Tanculienka, 2021, Bez plastu, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=ERwFmnD1Fek [cit. 21.08.2023].

Spievankovo 5, 2019, Smetiari – potkani, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=T8ctFAZj_hY [cit. 21.08.2023].

Tárajko a Popletajka, 2019a, Čarovný strom, dostupné na: https://kamsdetmi.sk/tarajko-a-popletajka-carovny-strom/ [cit. 21.08.2023].

Tárajko a Popletajka, 2019b, Kúzelný strom, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=C6zUMCKmtCE [cit. 21.08.2023].

Tárajko a Popletajka, 2020a, Teč vodička, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=DcpE6BDRk1s [cit. 21.08.2023].

Tárajko a Popletajka, 2020b, Veverička – odpadková profíčka, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=YRs1jTB8i2o [cit. 21.08.2023].

Tárajko a Popletajka, 2022, Planéta Zem, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=E__w-YgcIso [cit. 21.08.2023].

Vinczeová A., 2022, Oleander, dostupné na: https://www.youtube.com/watch?v=ZLSqU‑GWRhS4 [cit. 21.08.2023].


Opublikowane : 2023-12-29


HuťkováA. (2023). Ekopieseň – špecifická forma environmentálnej komunikácie. Paidia I Literatura, (5), 1-16. https://doi.org/10.31261/PiL.2023.05.08

Anita Huťková  anita.hutkova@umb.sk
Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy  Słowacja
https://orcid.org/0000-0002-9107-3613

Anita Huťková – docent, zatrudniona w Katedrze Języka Słowackiego i Komunikacji Wydziału Artystycznego na Uniwersytecie Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy. Specjalistka od języka słowackiego, węgierskiego i tłumaczeń. Swoją działalność badawczą i wydawniczą koncentruje na pragmatycznych aspektach miejsca i funkcji przekładu/translatologii w komunikacji międzykulturowej i transkulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem społeczno-kulturowych zjawisk globalizacji, integracji, pluralizacji, wielokulturowości i hybrydyzacji. Zajmuje się także zagadnieniami z zakresu językoznawstwa ogólnego, komparatystyki, leksykologii i stylistyki. Brała udział w kilku projektach naukowych (J. Monnet, Vega, Visegrad). Członkini rad redakcyjnych elektronicznego czasopisma naukowego „Nová filologická revue”, a także czasopisma „Kritika prekladu”. Zasiadała w radzie naukowej węgierskiego magazynu „Alkalmazott Nyelvészeti Közlemények” (w latach 2012–2021). Opublikowała dwie monografie naukowe, monografię fachową, dwa teksty dydaktyczne,
jest redaktorem naukowym dziesięciu międzynarodowych postępowań naukowych, autorka ponad pięćdziesięciu opracowań naukowych. Wykładała we Francji, w Słowenii, Polsce, Czechach i na Węgrzech.






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).