Czy wyprawa na Ziemię jest konieczna? O dzieciństwie i przyrodzie

Joanna Godawa
https://orcid.org/0000-0003-0585-1704

Abstrakt

The article focuses on the role, place and relationship nature has in a life of a contemporary human being, also in the context of childhood. The syndrome of deficit in contact with nature, which affects and concerns all of us, was clearly indicated in the world’s literature on the subject. The topic of threats to the use of technical devices such as tablets, computers, smartphones and their role in how children spend their free time was also discussed. The text asks the question if man’s rediscovery of the Earth in the context of childhood and our relationship with nature is necessary?


Słowa kluczowe

przyroda; dzieci; rodzice; nauczyciel; dzieciństwo; inkluzja; relacja

Bąk A., 2015, Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badania ilościowego, Fundacja Dzieci Niczyje, pobrano z: http://www.mamatatatablet.pl/pliki/uploads/2015/11/Korzystanie_z_urzadzen_mobilnych_raport_final.pdf [dostęp: 25.10.2023].

Felber U., 2020, Leśne kąpiele. Mały poradnik z leśnymi ćwiczeniami, tłum. K. Wojciechowski, Wydawnictwo Kos, Katowice.

García H., Miralles F., 2018, Shinrin-yoku. Japońska sztuka czerpania mocy z przyrody, tłum. M. Skowron, Znak Litera Nova – Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.

Godawa J., 2021, Zielona inkluzja, czyli o relacji człowieka z przyrodą, outdoor education i leśnej bajce, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Louv R., 2016, Ostatnie dziecko lasu. Jak uchronić nasze dzieci przed deficytem natury, tłum. A. Rogozińska, Mamania – Grupa Wydawnicza Relacja, Warszawa.

McGurk L.A., 2017, Nie ma złej pogody na spacer. Tajemnica szwedzkiego wychowania dzieci, tłum. I. Mazurek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów – 2021 r., Thinkstat NASK, 30.09.2021, https://thinkstat.pl/publikacje/nastolatki-3-0-raport-z-ogolnopolskiego-badania-­uczniow-2021-r [dostęp: 25.10.2023].

Ogrodnik B., Kulik R., Skubała P., 2010, Filozofia, psychologia i ekologia w edukacji dla zrównoważonego rozwoju, Śląski Ogród Botaniczny, Mikołów.

Qing Li, 2018, Shinrin-Yoku. Sztuka i teoria kąpieli leśnych. Jak dzięki drzewom stać się szczęśliwszym i zdrowszym, tłum. O. Siara, Insignis Media, Kraków.

Sampson S.D., 2016, Kalosze pełne kijanek. Jak dzięki rozwijaniu miłości do przyrody wychować kreatywne, odważne i odpowiedzialne dziecko, tłum. J. Żywina, Wydawnictwo Vivante – Illuminatio Łukasz Kierus, Białystok.

Szymborska W., 2012, Milczenie roślin, wybór wierszy i fot. J. Gromek-Illg, Znak emotikon, Kraków.

Thoreau H.D., 1999, Walden, czyli życie w lesie, przekł., przedm. i oprac. przypisów H. Cieplińska, wyd. 2, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.

Usher S., 2019, Przemowy niezapomniane. Słowa, które zmieniły bieg historii, tłum. A. Kożuchowski, J. Słomczyńska, Wydawnictwo SQN, Kraków

Pobierz

Opublikowane : 2023-12-29


GodawaJ. (2023). Czy wyprawa na Ziemię jest konieczna? O dzieciństwie i przyrodzie. Paidia I Literatura, (5), 1-8. https://doi.org/10.31261/PiL.2023.05.07

Joanna Godawa  joanna.godawa@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
https://orcid.org/0000-0003-0585-1704

Joanna Godawa – doktor nauk społecznych, adiunkt w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, atreterapeutka, bajkoterapeutka, pedagog specjalny, autorka bajek dla dzieci, fascynatka pedagogiki przygody i outdoor education, propagatorka zajęć w przestrzeni natury. Autorka ponad 30 artyku‑ łów naukowych dotyczących natury, terapii, sztuki, edukacji i niepełnosprawności, a także jednej z pierwszych polskich monografii naukowych o relacji współczesnego człowieka z naturą: Zielona inkluzja, czyli o relacji człowieka z przyrodą, outdoor education i leśnej bajce (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2021). Założycielka Dziecięcego Klubu Książki działającego przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. J. Śniegonia w Wiśle. Prowadzi warsztaty dla dzieci i dorosłych, najchętniej w przestrzeni natury. Miłośniczka Muminków, Kociej szajki i rozwiązywania zagadek detektywistycznych. Uwielbia kawę, schroniska górskie i rzodkiewki.






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).