Miłość nadająca życiu sens – zestawienie myśli Ericha Fromma i Hansa Ursa von Balthasara
Abstrakt
Wśród myślicieli zajmujących się tematyką miłości na szczególną uwagę zasługują Erich Fromm i H ans Urs von Balthasar. Obaj, czyniąc miłość jednym z ważniejszych zagadnień swych naukowych rozważań, traktują ją jako rozwiązanie ludzkich trudności i coś, co nadaje życiu sens. Dokonują wnikliwej analizy społeczeństwa, człowieka i czasów, w jakich przyszło im żyć i w ramach tej refleksji prezentują wielopłaszczyznowe podejście do zagadnienia miłości. Ich spojrzenie, a w szczególności różnice w ich postrzeganiu miłości, są ciekawe także ze względu na ich zbliżony kontekst historyczny (podobne lata życia) i kulturowy. Artykuł, mając na uwadze odmienność stosowanej przez autorów metodologii i inną perspektywę (psychologiczną, filozoficzną czy teologiczną), ukazuje podobieństwa i różnice w ich myśli, a także pokazuje, że Hans Urs von Balthasar idzie o krok dalej niż Erich Fromm, analizując miłość w nieznanych temu drugiemu przestrzeniach.
Słowa kluczowe
Miłość; sens życia; miłość jako dar; miłość jako umiejętność; miłość jako odpowiedź; miłość jako zaangażowanie; samoobjawiająca się miłość; miłość Boga; miłość bliźniego; Fromm; Balthasar; miłość i religia
Bibliografia
Fromm E., Dogmat Chrystusa i inne pisma religioznawcze, tłum. K. Kosior, J. Mizińska, J. Miziński, M. Pacyna, L. Siniugina, Lublin 1992.
Fromm E., Mieć czy być, tłum. J. Karłowski, Poznań 1997.
Fromm E., Miłość, płeć i matriarchat, tłum. B. Radomska, G. Sowiński, Poznań 1999.
Fromm E., Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki, tłum. R. Saciuk, Warszawa―Wrocław 1999.
Fromm E., O sztuce miłości, tłum. A. Bogdański, Poznań 2012.
Fromm E., O sztuce słuchania. Terapeutyczne aspekty psychoanalizy, tłum. R. Saciuk, Warszawa 2006.
Fromm E., Psychoanaliza a religia, tłum. J. Karłowski, Poznań 2000.
Fromm E., Rewolucja nadziei, tłum. H. Adamska, Poznań 1996.
Fromm E., Serce człowieka. Jego niezwykła zdolność do dobra i zła, tłum. R. Saciuk, Warszawa–Wrocław 1999.
Fromm E., Ucieczka od wolności, tłum. O. Ziemilska, A. Ziemilski, Warszawa 2008.
Fromm E., Zdrowe społeczeństwo, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Warszawa 1996.
Balthasar H.U. von, Burzenie bastionów, tłum. J. Zakrzewski, E. Marszał, Kraków 2000.
Balthasar H.U. von, Chrześcijanin i lęk, tłum. A. Klub, A. Klub, Kraków 1999.
Balthasar H.U. von, Cordula albo o świadectwie chrześcijanina, tłum. F. Wycisk, Kraków 2002.
Balthasar H.U. von, Kim jest chrześcijanin?, tłum. F. Wycisk, Kraków 1999.
Balthasar H.U. von, O moim dziele, tłum. M. Urban, Kraków 2004.
Balthasar H.U. von, Teologika 2. Prawda Boga, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2004.
Balthasar H.U. von, W pełni wiary, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1991.
Balthasar H.U. von, Wiarygodna jest tylko miłość, tłum. E. Piotrowski, Kraków 1997.
Balthasar H.U. von, Wieńczysz rok darami swojej dobroci, tłum. E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 1999.
Bokwa I., Metoda teologii Hansa Ursa von Balthasara, „Studia Theologica Varsaviensia” 34,2 (1996), s. 51-74.
Budzik S., Dramat odkupienia. Kategorie dramatyczne w teologii na przykładzie R. Girarda, H.U. von Balthasara i R. Schwagera, Tarnów 1997.
Chałubiński M., Fromm, Warszawa 1993.
Chałubiński M., Niepokoje i afirmacje Ericha Fromma, Poznań 2000.
Cynarski W.J., Sylwetka i poglądy Ericha Fromma, „Idō – Ruch dla Kultury” 2 (2001), s. 369-380.
Funk R., Erich Fromm, tłum. R. Różanowski, Wrocław 1999.
Guerriero E., Hans Urs von Balthasar. Monografia, tłum. M. Rodkiewicz, Kraków 2004.
Jankowska M., Miłość jako najpełniejszy sposób wyrażania siebie, „Fides et Ratio” 3 (2010), s. 30-44.
Jastrzębski A., Inspiracje teologii Hansa Ursa von Balthasara, „Filozofia Chrześcijańska” 13 (2016), s. 121-134.
Kerr F., Katoliccy teolodzy XX wieku, tłum. A. Wojtasik, Kraków 2011.
Kucia M., Filozofia Ericha Fromma, Kraków 1994.
O`Donnell J., Klucz do teologii Hansa Ursa von Balthasara, tłum. A. Wałęcki, Kraków 2005.
Olubiński A., Ericha Fromma koncepcja życia po ludzku, Toruń 1994.
Pedagog i pracownik socjalny wobec wyzwań współczesności, red. A. Błasiak, E. Dybowska, N. Pikuła, Kraków 2012.
Strzelczyk G., Traktat o Jezusie Chrystusie, w: E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski, Dogmatyka, Warszawa 2005, s. 402-407.
Erich Fromm, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Tom 3 E-G, Lublin 2002.
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
