Koncepcja stworzenia Emmanuela Levinasa a teologia chrześcijańska
Abstrakt
Biblijna idea stworzenia stanowi centrum antropologii i całej metafizyki Emmanuela Levinasa. Wie on, że ta idea jest zupełnie pomijana przez współczesną filozofię i nie usiłuje na ten temat w ramach filozofii dyskutować. Natomiast wielokrotnie podejmuje polemikę z koncepcją stworzenia dominującą w tradycyjnej teologii chrześcijańskiej. Swoje pojmowanie człowieka jako stworzenia wyprowadza, podobnie jak całą metafizykę, z pragnienia, a nie myśli szukającej zrozumienia, czyli ontologii; wskazuje, że współczesny sceptycyzm, czyli postmodernizm, otwiera drogę do lepszego zobaczenia człowieka jako stworzenia. Pokazuje, że idea separacji o wiele lepiej koresponduje z ideą stworzenia, niż mocno obecna w tradycyjnej teologii idea partycypacji, a człowiek, jako wolność stworzona, jest z natury ateistyczny. Natomiast czasowość ludzkiego życia jest relacją z Bogiem. Te kontrowersyjnie poprowadzone myśli Levinasa mogą być inspirujące dla współczesnej teologicznej refleksji nad stworzeniem. Inspirującą i krytyczną funkcję myśli Levinasa wyraźnie widać w zestawieniu jej z teologią Jürgena Moltmanna oraz projektem teologicznym Marca Harrisa.
Słowa kluczowe
Emmanuel Levinas; stworzenie; ateizm; sceptycyzm; teologia; Jürgen Moltmann; Marc Harris
Bibliografia
The Exorbitant. Emmanuel Levinas Between Jews and Christians, ed. Kevin Hart and Michael A. Singer. 2010 (New York: Fortham University Press).
Hanson, Jeffrey. 2015. Creature Discomforts: Levinas’s Interpretation of Creation Ex Nihilo, in: Being-in-Creation: Human Responsibility in an Endangered World. Groundworks: Ecological Issues in Philosophy and Theology, Edited by Brian Treanor, Bruce Ellis Benson, and Norman Wirzba (New York: Fordham University Press) 113-127.
Harris, Mark. https://www.ed.ac.uk/profile/dr-mark-harris.
Horner, Robyn. On Levinasʹs Gifts to Christian Theology, in: The Exorbitant. Emmanuel Levinas Between Jews and Christians, ed. Kevin Hart and Michael A. Singer. 2010. (Fortham University Press, New York) s. 120-149.
Levinas, Emmanuel. 2000. [GDT ] God, Death, and Time, trans. Bettina Bergo, preface by Jacques Rolland (Stanford, CA : Stanford University Press).
Levinas Emmanuel. 1998. [OGC M] On God Who Comes to Mind, trans. Bettina Bergo (Stanford, CA : Stanford University Press)
Levinas, Emmanuel. 1978. [OBBE] Otherwise than Being or Beyond Essence, trans. Alphonso Lingis (Dordrecht: Kluwer Academic Publishers).
Levinas, Emmanuel. 1987. [PN] Proper Names, trans. Michael B. Smith (Stanford, CA : Stanford University Press, Hors sujet, Montpellier: Fata Morgana).
Levinas, Emmanuel. 1987. [TO ] Time and the Other, trans. Richard A. Cohen (Pittsburgh: Duquesne University Press).
Levinas, Emmanuel. 1969. [TI ] Totality and Infinity: An Essay on Exteriority, trans. Alphonso Lingis (Pittsburgh: Duquesne University Press).
Moltmann, Jürgen. 1985. God in creation: an ecological doctrine of creation: the Gifford lectures 1984-1985, trans. Margaret Kohl from the German Gott in der Schöpfung: ökologische Schöpfungslehre published by Christian Kaiser Verlag, Munich, 1985. Translation © SC M Press Ltd.
Olmedo Gaviria Alvarez. 1974. L’idée de création chez Levinas: une archéologie du sens, ”Revue philosophique de Louvain“, QUATRI ÈME SÉRIE , Vol. 72, No. 15: 509-538.
Raschke, Carl. 2012. Postmodernism and the Revolution in Religious Theory. Toward a Semiotics od Event (University of Virginia Press).
Purcell, Michael. 2006. Levinas and Theology (Cambridge University Press).
Robbins, Jill. 1999. Altered Reading: Levinas and Literature (Chicago: University of Chicago Press).
Wohlmuth, Josef. 1992. Schöpfung bei E. L., ”Zeitschrift für katholische Theologie“, N°4: 408-426.
Zimmermann, Nigel. 2013. Levinas and Theology (BollmoburyT&T Clark).
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
