Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

ĆWICZENIA Z PISMA ŚWIĘTEGO: OD TEORII DO PRAKTYKI

Wojciech Pikor

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 39–64

L’articolo affronta il problema di esercitazioni bibliche che sono previste dal programma degli studi di teologia. Si parte dall’esame della posizione di esercitazioni nel processo didattico universitario. Poi si discute diverse proposte di tale esercitazioni durante lo studio di teologia che provengono da alcuni docenti delle facoltà teologiche in Polonia (W. Myszor, E. Adamiak, M. Baranowski). Prima di passare alla questione di esercitazioni collegate con lo studio della Bibbia, si verifica ancora richieste avanzate dai documenti ecclesiastici che riguardano questo tipo di attività negli studi biblici. Su questa base viene proposto un programma di esecitazioni bibliche, elaborato alla Facoltà di Teologia dell’Università Cattolica di Lublin.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Kobieta – matka – siostra. Mariologiczne podstawy teologii kobiety Josefa Zvěřiny

Łukasz Szendzielorz

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 32–45

Il mondo contemporaneo e la Chiesa cercano di reinterpretare il ruolo della donna. L’articolo è dedicato ad un tentativo, intrapreso da un teologo ceco, Josef Zvěřina, di presentarne aspetti dottrinali riferendosi alla mariologia. Nelle sue ricerche manca la disciplina metodologica, il che è caratteristico a tutta la teologia agapé. Nonostante questo difetto essa ha il pregio di una teologia che proviene dall’esperienza personale di uno che non rimane fermo dietro la scrivania.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Pope Francis’s Concept of Theology

Existence Does Matter

Anna Maliszewska , Jan Słomka

Język: EN | Data publikacji: 10-01-2022 | Abstrakt | s. 265-284

Dokumenty wydawane przez Papieża Franciszka są w pełnym tego słowa znaczeniu tekstami teologicznymi. Franciszek pisze w pierwszej osobie. Jest to nie tylko zabieg retoryczny, ale świadectwo „autorskiego” charakteru tych tekstów. Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia Franciszkowej koncepcji teologii. Jego teologia jest oparta na wierze, która jest wcześniejsza od wszelkiego rozumowania. Rozumowanie, czyli teologia jest tylko służebnicą wiary, służebnicą, która zawsze jakoś pozostaje na zewnątrz tajemnicy wiary, spotkania człowieka z Bogiem. Dlatego dwie pierwsze części artykułu zostały poświęcone Franciszkowemu rozumieniu wiary.

Przekaz wiary, ewangelizacja, dzieje się w głoszeniu kerygmatu. Tu również teologia pozostaje w roli służebnej. Kościół żyje w świecie, pośród ludzi stworzonych i ogarniętych łaską Boga. To podstawowe spojrzenie w wierze na świat wyznacza kolejne zadania teologii: ma ona pomagać w zrozumieniu tej sytuacji, odpowiadać na pytanie: co to znaczy być chrześcijaninem tu i teraz. Dlatego zadaniem teologii jest studiowanie w świetle wiary różnych aspektów naszej egzystencji, a zwłaszcza kultur. Natomiast Franciszek z dużą rezerwą odnosi się do związków teologii i nauki współczesnej.

Uznanie uprzedniości łaski Boga prowadzi Franciszka do podkreślenia istotnej roli dialogu w uprawianiu teologii. Bardzo ciekawe jest Franciszkowe ujęcie roli Magisterium Kościoła. Jest ono służebne nie tylko wobec wiary, ale – w pewnym stopniu – także wobec teologii. Co więcej, jak się okazuje, tak rozumiana teologia obficie korzysta z dorobku współczesnej filozofii: egzystencjalizmu oraz filozofii dialogu.

2022-01-10



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Założenia teologii dialogu Michaela Barnesa SJ

Marek Domeradzki, OP

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | Abstrakt | s. 89-99

Michael Barnes jest brytyjskim jezuitą, należącym do grona teologów zajmujących się współczesną teologią religii. Jego teologia dialogu stanowi próbę refleksji nad chrześcijańskim rozumieniem powszechnie doświadczanego dziś pluralizmu religijnego. Sytuując się w nurcie inkluzywistycznym, odcina się on od poglądów Johna Hicka i innych teologów opcji pluralistycznej. Barnes przejmuje od Karla Rahnera koncepcję „anonimowych chrześcijan” i rozwija ją przy pomocy filozofii dialogu Emmanuela Levinasa. Jej założenia służą jezuicie do interpretowania dokumentów Soboru Watykańskiego II , a także wskazują na etyczny wymiar dialogu międzyreligijnego. Dla Michaela Barnesa dialog z wyznawcami innych religii jest warunkiem odkrywania własnej tożsamości i rozpoznawania Bożego działania w świecie.

2018-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia Józefa Ratzingera: Od otwarcia do kontrreformacji?

Jacek Wojciech

Język: FR | Data publikacji: 31-12-1993 | Abstrakt | s. 45-56

Pomimo iż osoba wybitnego teologa niemieckiego, od 1982 r. prefekta Rzymskiej Kongregacji do Spraw Doktryny Wiary, jest dziś niezwykle popularna, inaczej nieco ma się rzecz z jego obfitym dorobkiem teologicznym, który—nie licząc kilku pozycji zyskujących sobie światowy rozgłos—pozostaje w znacznej mierze nieznany. Zadzawijąją ig- norancją w tej dziedzinie wykazują nawet niektórzy autorzy prac poświęconych Ratzin- gerowi. W tej sytuacji trudno się dziwić, że teologia Ratzingera przedstawiana bywa niejednokrotnie w sposób powierzchowny, fragmentaryczny i tendencyjny. Przykładem tego jest książka J. Rolleta Le cardinal Ratzinger et la théologie contemporaine (Paris, Cerf 1987). Główną tezą wysuwaną przez Rolleta jest twierdzenie o swoistym regresywnym procesie zmian, by nie powiedzieć przełomie, który można rzekomo zaobserwować w poglądach niemieckiego teologa. Ratzinger, którego prace z lat siedemdziesiątych można określić jako teologicznie otwarte i postępowe, przeszedł—wg Rolleta—w połowie lat osiemdziesiątych na pozycje typu kontrreformacyjnego, charakteryzujące się tendencjami zachowawczymi. Przesadnym krytycyzmem oraz podejrzliwością i nieufnością wobec wszystkiego co nowe i nowatorskie w Kościele i w teologii. Widziany w takiej perspektywie dorobek teologiczny Ratzingera, jako pozbawiony niezbędnej spójności i jednorodności, straciłby bez wątpienia wiele na swym znaczeniu i wartości. Niniejszy artykuł jest próbą krytycznej weryfikacji powyższej tezy na podstawie bardziej szczegółowej prezentacji poglądów Ratzingera w kilku wybranych kwestiach, w których—zdaniem Rolleta—wspomniana regresywna ewolucja opinii niemieckiego teologa jest szczególnie wyraźna. Chodzi o problem recepcji Soboru Watykańskiego II, o kwestię kolegialności biskupów, o zagadnienie zapatrywań na teologię wyzwolenia oraz—w innym nieco kontekście—o sprawę relacji między Ratzingerem a Küngiem. Przeprowadzone w ramach niniejszego artykułu analizy wykazały niewystarczającą znajomość teologii Ratzingera przez Rolleta (zwłaszcza gdy chodzi o prace wcześniejsze i nie przetłumaczone na język francuski), a w konsekwencji także błędną ocenę jej charakteru i występujących w niej tendencji. Bez wątpienia mówić o rozwoju czy ewolucji poglądów teologicznych Ratzingera. Nie mamy tu jednak do czynienia, jak twierdzi Rollet, z serią posunięć regresywnych i swoistą negatywną nieciągłością, lecz wręcz przeciwnie—z ustawicznym pogłębianiem refleksji teologicznej, będącym owocem wierności raz przyjętym zasadom i stymulowanym przez intensywny kontakt z realiami życia współczesnego Kościoła i świata, postrzeganymi w duchu głębokiej wiary.

1993-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Przypomnienia: teologia i postmodernizm

Prolegomena dialogu teologii chrześcijańskiej z postmodernizmem

Robert J. Woźniak

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 22-42

„Każda teologia ma swój czas i vice versa”. Chrześcijańska teologia jest rzeczywistością mocno kontekstualną i to zarówno w swym aspekcie geograficznym jak i historycznym. Tradycja pozostaje zawsze żywa, gdyż jest in statu nascendi. Z tej też racji nie ma okresu w filozoficznej myśli, który nie mógłby stać się partnerem dialogu z teologią. Teologia ma ogromną siłę w wyzwalaniu ludzkiej myśli. Z tej racji podjąłem w niniejszym artykule kwestię relacji pomiędzy teologią chrześcijańską a filozofią postmodernizmu. Sądzę, że byłoby ze strony teologii jej wielkim historycznym błędem, gdyby całkowicie odrzuciła możliwość dialogu z pewnymi kierunkami filozofii współczesnej. W niniejszym artykule prezentuję pewne principia, które powinny być respektowane w prowadzeniu dialogu pomiędzy teologią a postmodernizmem. Nie uchylam się również od podkreślenia pewnych rzeczywistych szans dla teologii w jej spotkaniu z postmodernizmem. Szanse te są widoczne szczególnie w sferze epistemologii teologicznej, w kwestii metafizyki i jej znaczenia dla teologii oraz w zakresie metodologii teologicznej.

2012-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia – filozofia: antropo-logika komplementarnej służby

Jerzy Cuda

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2013 | Abstrakt | s. 65-75

Historii myśli chrześcijańskiej towarzyszy przekonanie, że istnieją dwa różne porządki wiedzy: rozum i wiara. W trakcie tej historii zrodziły się liczne modele współpracy (interakcji) pomiędzy filozofią a teologią. Artykuł proponuje zobaczenie trzech modeli relacji «wiara – rozum» (teologia – filozofia). Przykładem pierwszej relacji, którą można odnaleźć w starożytności i średniowieczu, ukazują filozofię jako „służebnicę” teologii (philosophia: ancilla theologiae). W XX wieku relacja filozofia – teologia weszła w nową erę hermeneutyczną. Hermeneutyka filozoficzna (ars interpretandi) zaczęła funkcjonować jako filozofia hermeneutyczna, a zatem jej zadanie zawierało się w poszukiwaniu całościowego zrozumienia (sensu) ludzkiej historii. To zadanie stało się jednocześnie paradoksalne, ponieważ rozum musi zrozumieć tę całościowość i jednocześnie nie może tego uczynić. To właśnie nie co innego jak ten paradoks, działający w relacji dialogicznej pomiędzy rozumem i wiedzą wypływającą z wiary, może pomóc rozumowi zrealizować jego własne zadanie. Teologia (ancilla hermeneuticae) może także stać się «służebnicą» filozofii (theologia: ancilla philosophiae). Nadzieje rozumu mogą uczestniczyć w nadziei chrześcijańskiej. Dzięki objawieniu Bożemu człowiek jest w stanie zrozumieć swoją obiecaną tożsamość. Ta tożsamość («tożsamość narratywna») interpretowainterpretowana jako obiecana i zadana wymaga współpracy rozumu i wiary. To właśnie w kontekście tej koniecznej współpracy trzeba rozważyć problematykę wspólnej służby filozofii i teologii zaangażowanych w proces stwórczej aktualizacji (dialogicznej) i tożsamości człowieka (theologia et philosophia: ancillae hominis).

2013-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Chrystologia poprawności politycznej: J. Shelby Spong

Grzegorz Strzelczyk

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 21–31

Il presente articolo analizza una recente opera di J. Shelby Spong, Jesus for Non-Religious (Gesù per non-religiosi, 2007). L’analisi si concentra soprattutto su aspetti metodologici della proposta cristologica di Spong. Viene evidenziata una serie di presupposti, fortemente legati soprattutto a una visione riduttiva della realtà (che accetta solo ciò che viene confermato dalle scienze sperimentali), e alle esperienze personali di Spong. Alla base dell’immagine di Cristo da lui proposta sta un rifiuto della concezione teistica di Dio, al posto della quale viene proposto un Dio non-religioso. Qui la posizione di Spong oscilla tra la teologia della morte di Dio e l’agnosticismo. L’immagine tradizionale di Cristo viene da un lato demitologizzata (Vangeli), dal altro rifiutata come del tutto inadeguata alla coscienza dell’uomo moderno (il dogma cristologico). Gesù che risulta dalla ricerca di Spong è prima di tutto un uomo a pieno titolo, in quanto rompe le barriere della religione, della razza ecc. In questa pienezza dell’umanità il teologo americano vede la presenza di Dio. In ultima analizzi però questa immagine risulta piuttosto un riflesso della political correctness promosso dalla sinistra liberale.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Metodologia teologii duchowości

Jan Słomka

Język: PL | Data publikacji: 26-03-2022 | Abstrakt | s. 129-142

Przedmiotem badań teologii duchowości jest doświadczenie duchowe człowieka. Jako nauka teologiczna wychodzi ona z założenia, że każdy człowiek jest obrazem Boga i wobec tego jego życie posiada wymiar duchowy. Źródłami dla teologii duchowości są wszelkie teksty opisujące życie duchowe, przede wszystkim dzieła wielkich mistrzów, ale także jest nim liturgia Kościoła. Teksty Urzędu Nauczycielskiego Kościoła są także źródłem, ale w przeciwieństwie do teologii dogmatycznej czy moralnej, nie są najważniejsze. Celem teologii duchowości jest jak najgłębsze zrozumienie wewnętrznej struktury różnych form życia duchowego i pokazanie wzajemnych związków między nimi. Chodzi o takie opisanie życia duchowego, które może pomóc w „rozróżnianiu duchów”, odróżnianiu dobrych i błędnych dróg takiego życia. Ze względu na taki przedmiot badawczy uprzywilejowaną metodą jest metoda fenomenologiczna. Dużą pomoc w lekturze tekstów stanowią różne metody hermeneutyki. Teologia duchowości jest ściśle powiązana z dogmatyką i teologią moralną, ale natura tych relacji jest skomplikowana. Teologia duchowości powinna zachować dystans wobec nowożytnych nauk o człowieku: nie może pozwolić, aby narzuciły one swoją perspektywę spojrzenia na człowieka.

2022-03-26



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Melitto-teologia Adama Gottloba Schiracha

Adam Drozdek

Język: EN | Data publikacji: 15-05-2023 | Abstrakt | s. 178-187

Adam Gottlob Schirach był XVIII-wiecznym pastorem i pszczelarzem z Górnych Łużyc. Jako duchowny i praktykujący naukowiec łączył swoje teologiczne i naukowe zainteresowania w udowodnieniu istnienia i atrybutów Boga poprzez obserwacje anatomii, fizjologii, umiejętności i życia społecznego pszczół. Będąc przede wszystkim duchownym, chciał czerpać z tych badań lekcje natury religijnej prowadzące ludzi do pogłębienia ich życia duchowego.

2023-05-15



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Koncepcja stworzenia Emmanuela Levinasa a teologia chrześcijańska

Jan Słomka

Język: EN | Data publikacji: 08-02-2021 | Abstrakt | s. 18-35

Biblijna idea stworzenia stanowi centrum antropologii i całej metafizyki Emmanuela Levinasa. Wie on, że ta idea jest zupełnie pomijana przez współczesną filozofię i nie usiłuje na ten temat w ramach filozofii dyskutować. Natomiast wielokrotnie podejmuje polemikę z koncepcją stworzenia dominującą w tradycyjnej teologii chrześcijańskiej. Swoje pojmowanie człowieka jako stworzenia wyprowadza, podobnie jak całą metafizykę, z pragnienia, a nie myśli szukającej zrozumienia, czyli ontologii; wskazuje, że współczesny sceptycyzm, czyli postmodernizm, otwiera drogę do lepszego zobaczenia człowieka jako stworzenia. Pokazuje, że idea separacji o wiele lepiej koresponduje z ideą stworzenia, niż mocno obecna w tradycyjnej teologii idea partycypacji, a człowiek, jako wolność stworzona, jest z natury ateistyczny. Natomiast czasowość ludzkiego życia jest relacją z Bogiem. Te kontrowersyjnie poprowadzone myśli Levinasa mogą być inspirujące dla współczesnej teologicznej refleksji nad stworzeniem. Inspirującą i krytyczną funkcję myśli Levinasa wyraźnie widać w zestawieniu jej z teologią Jürgena Moltmanna oraz projektem teologicznym Marca Harrisa.

2021-02-08



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia - hermeneutyka - antropologia

Jerzy Cuda

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2005 | Abstrakt | s. 5-14

La definizione che postula l’iscrizione della „autocomprensione” nel concetto dell’identità dell’uomo (Fides et ratio, 1) coincide con le tesi antropologico-ontiche dell’ermeneutica del sec. XX. Né la riflessione scientifica, né quella filosofica dispongono di una „definitiva” risposta alla domanda „Chi è l’uomo?”. Accedendo alla rivelata spiegazione dell’identità dell’uomo („l’identità narrativa”), la teologia intravede in questa spiegazione una „teoria della prassi”, in cui la problematica dell’identità dell’uomo diventa una problematica della „promessa” e „compito”. L’atteggiamento prosociale dell’uomo consiste nella fiducia in questa teoria.

2005-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Moralność (z) Ducha, czyli postulat duchowego charakteru moralności chrześcijańskiej

Antoni Bartoszek

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 278-290

Artykuł wykazuje, że dla właściwego rozumienia i przeżywania moralności chrześcijańskiej potrzebne jest uwzględnienie jej duchowego charakteru. Pogłębione spojrzenie na moralność jest zadaniem wszystkich chrześcijan. Jednak szczególne wyzwanie w tym zakresie spoczywa na teologii moralnej. Dlatego też w niniejszych analizach położono akcent na trosce o właściwy kształt samej teologii moralnej. By uzasadnić konieczność głęboko duchowego rozumienia moralności chrześcijańskiej, potrzebne było najpierw znalezienie odpowiedzi na pytania o zależność między moralnością a duchowością, o wpływ Ducha Świętego na kształtowanie moralności chrześcijańskiej, wreszcie o zależność między teologią moralną a innymi dyscyplinami teologicznymi, szczególnie teologią duchowości.

2020-06-29



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Feminizm a postmodernizm. Czy teologia feministyczna ma przyszłość? Zarys problematyki

Anna Maliszewska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 84-93

W teoriach feministycznych oraz w postmodernistycznych teoriach dotyczących ludzkiej płciowości i seksualności obserwuje się zjawisko rezygnowania ze ścisłych podziałów płciowych. Rodzi się zatem pytanie: czy feminizm, a tym samym teologia feministyczna, które zakładają ów podział, mają jeszcze rację bytu? Jaka jest wzajemna relacja feminizmu i postmodernizmu odrzucającego jakiekolwiek esencjonalistyczne myślenie? Czy wykluczają się one wzajemnie? Aby zbadać te zagadnienia, w artykule przedstawiono najpierw poglądy autorek, które uznawane są za reprezentantki tzw. feminizmu postmodernistycznego. Następnie przedstawiono poglądy na seksualność reprezentowane przez teorię queer, które wydają się całkowicie realizować postulaty postmodernistyczne. Na końcu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, na ile feminizm i teologia feministyczna mogą inspirować się myślą postmodernistyczną, nie tracąc przy tym swej tożsamości.

2012-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Średniowieczna teologia cysterska, czyli theoria w służbie praxis

Jan P. Strumiłowski, OCist

Język: PL | Data publikacji: 26-03-2022 | Abstrakt | s. 58-69

Teologia w każdym czasie z jednej strony wyrasta z pewnych uwarunkowań swojej epoki, a z drugiej wywiera wpływ na życie chrześcijan. Teologie poszczególnych epok różnią się między sobą charakterem, który związany jest nie tylko z kontekstem filozoficznym, ale i z egzystencjalnym. Ponadto faktem jest, że w różnych epokach wyrastały różne modele teologiczne. Znamiennym przykładem takiego zjawiska jest współistnienie w średniowieczu równolegle scholastyki i teologii monastycznej. Bliższe przyjrzenie się teologii monastycznej, która jest mniej znana niż scholastyka, może dostarczyć nam cennych wskazówek na temat samego kształtowania się takiej teologii, która opierałaby się dominacji filozoficznego schematu myślowego, dowartościowywała aspekt doświadczalny, służyła integracji chrześcijańskiej praktyki z treścią wyznawanej wiary. Te aspekty wydają się bowiem z jednej strony charakteryzować średniowieczną teologię cysterską, a z drugiej stanowią swoisty katalog dolegliwości współczesnych sposobów uprawiania teologii.

2022-03-26



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Afrahat O wierze (Demonstratio Prima. De fide. Patrologia syriaca I, 5–45)

Andrzej Uciecha

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2004 | Abstrakt | s. 158-170

L’autore presenta una traduzione del Discorso sulla fede di Afraate, composto negli anni 336–337, cioè nel periodo della elaborazione degli altri discorsi che trattano le questioni di: guerra, digiuno, preghiere, „figli dell’alleanza”, conversione, risurrezione dei morti, umiltà e ministero pastorale. La teologia del Discorso sulla fede è completamente fondata sul simbolismo biblico arricchito dalle tradizioni targumiche provenienti dalle prime comunità giudeo-cristiane dei tempi prima della definitiva rottura tra la Chiesa e la Sinagoga.

2004-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia współpracy misyjnej w adhortacjach apostolskich Jana Pawła II dotyczących poszczególnych kontynentów

Jan Górski

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2004 | Abstrakt | s. 81-90

Nell’ultimo decennio del ventesimo secolo l’idea delle missioni nella Chiesa si è sviluppata in più direzioni. La cooperazione missionaria costituisce una forma fondamentale della partecipazione di tutta la Chiesa e di ogni fedele alle missioni. I sinodi continentalie i documenti postsinodali hanno indicato molte aree di questa cooperazione: famiglia, migrazione, sacro nelle sue varie manifestazioni e dialogo. Giovanni Paolo II propone varie forme della cooperazione missionaria: preghiera e sono spirituale, e in particolare la lectio divina, impegno per la santità, giustizia e questioni sociali.

2004-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Luterańska mariologia w "Kazaniach" ks. Samuela Dambrowskiego (1577-1625)

Przemysław Sawa

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | Abstrakt | s. 68–81

Il grande predicatore del luteranismo polacco del XVII secolo era Samuel Dambrowski (1577-1625) nato nella tipica famiglia protestante. Era pastore della parrocchia evangelica di Poznań e dopo la demolizione della chiesa luterana a Poznań si era trasferito a Vilna dove era diventato parroco della parrocchia polacca e sovrintendente di Lituania e Samogizia. La gente si è sempre interessata e s’interessa anche adesso delle sue omelie („Prediche o Corsi per bene” - „Kazania albo Wykłady Porządne”).

Nel contesto dell’insegnamento su Maria, le omelie di Dambrowski risultano importanti per il fatto che a questo autore non si possono attribuire risentimenti cattolici; lui stesso ha servito la chiesa 100 anni dopo la Riforma luterana ed è cresciuto nell’ambiente evangelico. L’importante è il fatto che le sue omelie, anchè se scritte nel periodo di persecuzione dei seguaci di Lutero e Calvino, non contengono tracce di polemica ma sono piene di analisi biblica e paternalistica.

Dambrowski ribadisce chiaramente la santità e castità di Maria, anchè se la Madre di Dio non può essere considerata mediatrice della salvezza. La lode, il lodare sono azioni riservate esclusivamente a Dio. Per il luteranesimo, il ruolo di Maria è indubbiamente quello pedagogico sopratutto in funzione della preghiera, d’imitazione delle onestà, della vita della parola di Dio e d’accettazione della sofferenza.

La grandezza di Maria è ribadita dall’applicazione nei suoi confronti di diversi titoli, quali: „madre vera e genitrice del Figlio di Dio,Vergine pura, Fidanzata divina, Benedetta tra le donne, regalata per la grazia, devota, santa, pudica, madre della dolcezza graziosa, madre di Gesú dolcissimo, fidanzata dello Spirito Santo, Madre di Dio” ecc.

Tuttavia Dambrowski non riconosce l’Immacolata Concezione; rivolge l’attenzione al fatto che Maria non ha acconsentito alla dominazione del peccato; interviene altresì in favore della verginità di Maria anche dopo la nascita di Gesú (semper Virgo). Parlando di Assunzione, ammette tale possibilità affermando nonostante che questa verità non è presente nelle Sacre Scritture sia per non oscurare l’Ascensione di Cristo che per ovviare all’idolatria che potrebbe risultare da tale tesi.

Dall’analisi di cui prima delle omelie scelte di Samuel Dambrowski emerge che la mariologia luterana, almeno nel primo secolo della Riforma, è molto chiara e profonda. Si potrebbe pure formulare una tesi che nella maggior parte, il detto insegnamento è simile alla mariologia cattolica, sopratutto dopo Il Concilio Vaticano II e dopo il riordinamento della teologia e della pratica ecclesiale alla luce della Bibbia e dell’eredità teologica dei secoli perciò potrebbe costituire una base importante dell’incontro ecumenico e del risanamento dei pregiudizi tra cattolici e luterani.

2010-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Koncepcja Boga Johna Henry’ego Newmana

Grzegorz Kucza

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2004 | Abstrakt | s. 58-72

Nella teologia possiamo scoprire vari approcci alla questione della possibilità di conoscere Dio: a) natura di Dio e i misteri soprannaturali possono essere conosciuti dalla
ragione umana (così p.es. S. Gregorio di Nissa, S. Anselmo di Canterbury, G. F. Hermes, A. Gunther, J. B. Baltzer, J. Frohschammer); b) la natura di Dio non può essere conosciuta
sotto alcun aspetto, anche se arriviamo alla conoscenza della sua esistenza; tale conoscenza può provenire soltanto dalla rivelazione biblica (agnosticismo, nominalismo, fideismo,
tradizionalismo, modernismo, teologia dialettica, teologia radicale); c) la natura di Dio non può essere considerata sul piano della creazione né rimossa dalla realtà; la conoscenza di
Dio, pur limitata, è possibile grazie all’analogia. Per J. H. Newman la conoscenza di Dio è possibile grazie alla fede e alla intuizione diretta e non razionale. L’argomentazione di J. H. Newman si svolge sul piano speculativo e psicologico. L’esistenza della coscienza ri￾chiama Qualcuno che è razionale e ontologicamente superiore dell’uomo. La responsabilità
basata sulla coscienza è segno dell’esistenza di Dio. Il discorso di J. H. Newman è quindi
antropologico e personalistico.

2004-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia śmierci w pismach Janusza Stanisława Pasierba

Aleksander Rudziarczyk

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2016 | Abstrakt | s. 445-461

Twórczość Janusza S. Pasierba została opracowana przez literaturoznawców, jednak wciąż nie doczekała się pełnej analizy i interpretacji teologicznej. W artykule zostanie podjęta próba odczytania teologii śmierci, która wyłania się z jego tekstów. Jej poszczególne elementy tworzą pewną całość, która może być aktualną propozycją dla człowieka poszukującego ocalenia. Możliwość odkrycia tych intuicji teologicznych w pismach J.S. Pasierba jest związana z zastosowaniem narzędzi, które funkcjonują w ramach paradygmatu teologii „literackiej”, opracowanej przez Jerzego Szymika. Rzeczywistość śmierci może być zrozumiana dopiero w perspektywie teologicznej. Nieustanne „oswajanie ze śmiercią”, które można odnaleźć w tekstach pelplińskiego Profesora, uczy i przekonuje, że właśnie gotowość na śmierć jawi się jako najwyższy akt heroizmu człowieka. Twórczy wysiłek, przez który człowiek może ocalić swoje życie, jest jednak uwarunkowany podjęciem osobistego trudu przyjęcia objawionego daru chrystologicznej tożsamości.

2016-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Duch Święty w ewangelicznych narracjach o męce i śmierci Jezusa

Dawid Ledwoń

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | Abstrakt | s. 21–30

I racconti evangelici della passione e della morte di Cristo indicano la presenza dello Spirito Santo. In essi si può parlare di una pneumatologia implicita, perché essi mettono in risalto il fatto stesso della morte, invece lo spirito menzionato da essi indica lo spirito di Gesù che viene consegnato al Padre. Tuttavia, nell’ambito della teologia dei libri interi, il pneum/ a si riferisce alla persona dello Spirito Santo che partecipa alla missione terrena del Verbo incarnato. Nonostante le loro diverse prospettive teologiche esse presentano l’opera dello Spirito insieme con la rivelazione dell’amore paterno di Dio verso il Figlio, sia all’inizio che alla fine della vita terrena di Gesù.

2010-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia zwierząt Andrew Linzeya a nauczanie encykliki Laudato si’ papieża Franciszka

Izabela Rączka

Język: PL | Data publikacji: 15-05-2023 | Abstrakt | s. 188-201

W miarę aktualnego rozwoju zainteresowania kwestiami ekologicznymi wzrasta wrażliwość dotycząca zwierząt, również w obszarze nauk teologicznych. Niniejszy artykuł zestawia poglądy anglikańskiego teologa Andrew Linzeya zaprezentowane w pozycji Teologia zwierząt z wątkami teologicznymi odnoszącymi się do podobnego obszaru, zawartymi w encyklice papieża Franciszka Laudato si’. Oba teksty znacząco doceniają stworzenia inne niż człowiek jako mające wartość same w sobie i podkreślają wzajemne powiązanie wszystkich stworzeń, w tym człowieka, ze sobą nawzajem i z Bogiem. Zwracają uwagę, że wszelkie stworzenie istnieje dla Boga, a skutki wcielenia i odkupienia obejmują cały świat. Między poglądami A. Linzeya a myślą papieża pojawiają się też różnice, wynikające z odmiennej antropologii, która rzutuje na wątki dotyczące teologii zwierząt.

2023-05-15



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Środki rozwoju świętości ludzi świeckich na podstawie pism biskupa Czesława Domina w latach 1992–1996

Jacek Pawelczyk

Język: PL | Data publikacji: 22-10-2020 | Abstrakt | s. 66-82

Świętość to cel, jaki Pan Bóg stawia każdemu chrześcijaninowi. Aby ów cel osiągnąć, człowiek korzysta ze środków obecnych w Kościele. Na ten temat powstało już wiele publikacji naukowych i przewodników duchowych, m.in.: J. Bochenka Zarys ascetyki, T. Mertona Modlitwa i świętość, Nowy człowiek, T. á Kempis O naśladowaniu Chrystusa czy E. Werona Teologia życia wewnętrznego ludzi świeckich. W niniejszym artykule przedstawiono nauczanie Biskupa Czesława Domina, który w wielu swoich wystąpieniach podejmował temat środków rozwoju świętości. Podczas opracowywania tekstu sięgnięto po metodę porównawczo-analityczną. Wśród środków rozwoju świętości Biskup Domin wyróżnia modlitwę, życie sakramentalne,  walkę ze złem i kult. W swoich wystąpieniach podkreśla wartość modlitwy, zaznaczając, że nie należy wątpić w jej skuteczność i w rozmowie z Bogiem wykazać postawę wręcz natarczywą. Swoją pełnię modlitwa osiąga w sakramentach świętych. Zauważa także, że istotnym środkiem rozwoju świętości jest walka ze złem, którą człowiek ma podjąć poprzez słowo Boże, modlitwę i post. Ostatnią pomocą w dążeniu do doskonałości jest kult Miłosierdzia Bożego, Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła. Słowa biskupa,  bardzo proste i mądre zarazem, są nieocenioną pomocą w dążeniu człowieka do świętości.

2020-10-22



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Ks. Stanisław Urbański, „Teologia życia mistycznego”. Studium polskiej mistyki (1914–1939)

Piotr Piasecki

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2000 | s. 405-411

2000-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

OBRAZ BOGA OJCA W NOWYM TESTAMENCIE. ZAGADNIENIA WSTĘPNE

Artur Malina

Język: EN | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 351–360

W ubiegłym wieku rozwój nauk biblijnych inspirował refleksję teologii dogmatycznej. Odchodząc od powoływania się na teksty biblijne na zasadzie dicta probantia oraz od wyłącznie spekulatywnego traktowania ontycznych treści objawienia, teologia dogmatyczna zwróciła się ku ich wymiarowi historyczno-zbawczemu. Można zauważyć analogiczny wpływ współczesnej biblistyki na wyodrębnienie traktatu poświęconego Bogu Ojcu. Znaczącą rolę odegrały w nim studia nad wypowiedziami Jezusa o Bogu jako swoim Ojcu oraz o Bogu jako Ojcu ludzi. Studia te jednak nie doprowadziły do wyróżnienia biblijnej nauki o Bogu, analogicznej do chrystologii i pneumatologii biblijnej. W artykule podano przyczyny tego braku oraz trudności w wyodrębnieniu tej nauki. Dostrzeżenie w dogmatyce jej potrzeby zachęca, aby przedstawić dane biblijne odnoszące się do głównego protagonisty całej historii zbawienia. Teologia biblijna, która jest zorientowana na naukę o Bogu Ojcu, jest w stanie uwzględnić rozwój całego objawienia, poświadczony w obydwu częściach Biblii, ponieważ przede wszystkim na tle tej nauki, którą zawierają Stary Testament i pisma judaizmu okresu Drugiej Świątyni, można dostrzec nowość objawienia Nowego Przymierza. W takim studium należy wziąć pod uwagę wszystkie teksty odnoszące się bezpośrednio i pośrednio do Boga Ojca.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Ścieżki kwartodecymańskiej Paschy w listach Ignacego Antiocheńskiego

Krzysztof Abucewicz

Język: EN | Data publikacji: 31-12-2014 | Abstrakt | s. 267-279

Wydaje się oczywistym, że Kościół celebrował Misterium Paschalne od początku swojego istnienia. Jednak najstarszą celebracją paschalną Kościoła, jaką znamy z wczesnochrześcijańskich pism, jest ta, która rozprzestrzeniła się w drugim wieku w Azji Mniejszej. Była ona oparta na kwartodecymańskiej teologii. Możemy przyjrzeć się bliżej temu doświadczeniu paschalnemu głównie dzięki dwóm homiliom: Melitona z Sardes i Pseudo-Hipolita. Niemniej jednak jest jeszcze jedno źródło, które ujawnia podobieństwo do wymienionych dwóch dokumentów i które, choć niedowartościowane we współczesnych badaniach, dostarcza ważnych przesłanek dla kwartodecymańkiej koncepcji. Ponadto okazuje się być poprzednikiem obu wcześniej wymienionych homilii, stąd mogłoby służyć do pewnego stopnia za wzorzec. Źródłem tym jest zbiór siedmiu listów Ignacego Antiocheńskiego, które datowane są na początek drugiego wieku. Powstałe w klimacie prześladowania, listy te ujawniają charakterystyczne cechy kwartodecymańskiej teologii. I jest to ewidentnie teologia, w której Ignacy się wychował. Co jest znamienne, teologia ta jest już rozwinięta. Ignacy wydaje się stosować ją z głębokim sensem i zrozumieniem jak ktoś, kto w niej wzrastał. To może oznaczać, że korzenie kwartodecymańskiej teologii sięgają dalej. Pytaniem jest: gdzie?  

2014-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Ks. Franciszek Blachnicki, Teologia pastoralna ogólna

Benedykt Woźnica

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1971 | s. 351-354

1971-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Obrona Edyty Stein koncepcji filozofii wobec krytyki Josefa Stallmacha i Karla-Heinza Lembecka

Wojciech Orzechowski

Język: PL | Data publikacji: 30-12-2020 | Abstrakt | s. 315-328

Edyta Stein zaproponowała koncepcję filozofii, która znacząco różni się od innych. Wysunęła postulat, że filozofia powinna zaadaptować niektóre twierdzenia teologii, aby móc dokonać właściwego wyjaśnienia rzeczywistości, które sięgałoby do ostatecznych przyczyn. W tych badaniach przedstawiliśmy i przeanalizowaliśmy obecną w polskiej literaturze filozoficznej krytykę, jaką Josef Stallmach oraz Karl-Heinz Lembeck sformułowali wobec Edyty Stein koncepcji filozofii. Podjęliśmy się też obrony tej koncepcji i wskazania nowych sposobów rozumienia relacji pomiędzy filozofią i teologią oraz nowego spojrzenia na doświadczenie mistyczne i żywą wiarę jako źródła wiedzy.

2020-12-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia a myślenie kartezjańskie

Jan Słomka

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 263-275

Kartezjusz wprowadził nową metodę myślenia, która stała się obowiązującym paradygmatem nowożytnej nauki. Metoda ta zastąpiła fizykę Arystotelesa i w praktyce unieważniła jego metafizykę. Główną tezą artykułu jest stwierdzenie, że myślenie kartezjańskie nie jest w stanie „zobaczyć” człowieka w jego człowieczeństwie. Postrzega ono człowieka jako skomplikowany mechanizm  - maszynę. Dlatego teologia nie może przyjmować założeń kartezjańskich jako fundamentów swojej refleksji. Musi znaleźć inne racjonalne fundamenty i sposoby myślenia.  Na pewno nie jest dobrą drogą dla teologii próba unieważnienia czy pominięcia rewolucji kartezjańskiej i powrót do scholastyki. Pomocą w tym poszukiwaniu jest filozofia europejska XX wieku, które też usiłuje wyrwać się z paradygmatu kartezjańskiego. W artykule wskazano w tym kontekście dwudziestowieczną refleksję filozoficzną nad językiem: semiotykę i hermeneutykę, oraz refleksję E. Levinasa, jako szczególnie przydatne w tych teologicznych poszukiwaniach. Prowadzenie refleksji teologicznej i duchowej poza paradygmatem kartezjańskim jest coraz ważniejsze, ze względu na gwałtowny rozwój technologii, a zwłaszcza tzw. „sztucznej inteligencji”.

2020-12-29



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Ks. Jerzy Szymik, Problem teologicznego wymiaru dzieła literackiego Czesława Miłosza. Teologia literatury

Alfons Nossol

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1997 | s. 355-357

1997-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia starożytnego Synodu w Sirmium (351 r.) – między ortodoksją a herezją

Włodzimierz Wołyniec

Język: PL | Data publikacji: 26-03-2022 | Abstrakt | s. 29-44

Treścią artykułu jest teologiczna interpretacja dokumentu starożytnego Synodu w Sirmium (Hrvatska Mitrovica w dzisiejszej Bośni) z roku 351. Ponieważ niektóre wyrażenia synodalne wydają się być kontrowersyjne, autor artykułu poddaje te wypowiedzi teologicznej ocenie pod kątem ortodoksji. Podstawową intencją autora jest jednak reinterpretacja synodalnego dokumentu przy zastosowaniu odpowiedniej metody, zmierzająca do ukazania aktualności starożytnej nauki synodalnej.
Współczesna teologia może czerpać inspiracje ze starożytnej nauki Synodu w Sirmium, szczególnie w teologii Wcielenia i w nauce o trynitarnym życiu Boga. Nauka o podporządkowaniu Syna może budzić zastrzeżenia czy nawet ocierać się o herezję, jeśli jednak w synodalnym rozumieniu oznacza li tylko posłuszeństwo i pokorę Syna, to pozwala spojrzeć na misterium Trójjedynego Boga w nowym świetle.

2022-03-26



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Kościół kobiet. Teologiczno-feministyczne postulaty odnowy struktur Kościoła

Anna Maliszewska

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2015 | Abstrakt | s. 304-317

Teologia feministyczna, dążąc do wyzwolenia kobiet w świecie i Kościele, często podejmuje kwestię hierarchii w Kościele. Wynika to z faktu, że dyskryminacja kobiet w Kościele jest w tej perspektywie najbardziej widoczna. Wydaje się, że dwoma najważniejszymi postulatami poprawy pozycji kobiety w Kościele i równości wszystkich członków Kościoła są zmiana postrzegania urzędów kościelnych (jako służby, a nie dominacji) oraz ordynacja kobiet. Postulaty te są od siebie nawzajem zależne. W niniejszym tekście szczególnie gruntownie przyjrzymy się drugiemu z nich. Przedstawimy argumenty wysuwane przeciw i za ordynacją kobiet. Zwrócimy również uwagę na istotną dla wyzwolenia kobiet kwestię języka, stosowanego w opisie Boskiego misterium. Według teolożek feministycznych jedynie język inkluzywny otwiera drogę do postrzegania kobiet jako tak samo bliskich rzeczywistości Boga, jak mężczyzn. Ukażemy również teologię feministyczną jako kontynuatorkę pewnych soborowych koncepcji eklezjologicznych oraz jako teologię będącą w pewnym sensie owocem Soboru Watykańskiego II .

2015-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia wobec naukowo-teoretycznych wyzwań ze strony postmodernizmu

Jürgen Werbick

Język: DE | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 5-21

W klimacie ponowoczesności teologia natrafia na wyzwania, które ogniskują się wokół jej tezy o istnieniu prawdy i roszczeniu do jej poznawania. Za G. Vattimo ponowoczesność daje się scharakteryzować jako „osłabienie myślenia” i „osłabienie istnienia”. Wobec łatwej krytyki ponowoczesnego nihilizmu prowadzonej z pozycji teologicznych Vattimo podsuwa myśl, że „słabe myślenie” jest właściwe chrześcijańskiej wierze w kenozę Boga, ale też podtrzymuje przekonanie o zobowiązaniu do prawdy w procesie interpretacji. W kontekście poszukiwań G. Vattimo oraz w dyskusji z poglądami R. Rorty’ego artykuł zmierza do tezy, że religijne świadectwo, pozbawione „mocnej metafizyki”, może wyrażać swoją racjonalność przez „rozumną służbę”, która broni bliźniego przed odzierającą go z godności grą sił, wynikłą z ponowoczesnej redukcji etosu na rzecz pragmatyki.

(red.)

2012-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Relacja antropologia – teologia. Dopowiedzenie metodologiczne

Grzegorz Strzelczyk

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | Abstrakt | s. 425–434

A partire dalla seconda metà del XX secolo (grazie a K. Rahner) un’attenzione particolare viene rivolta verso la relazione teologia-antropologia. Lo studio investiga un particolare di questa relazione. Tramite un’analisi di opere recenti di R. Swinburne i J. Cuda vengono individuati due stili della relazione teologica dell’immagine dell’uomo e dell’immagine di Dio. Nel primo una certa conoscenza dell’uomo viene intesa come acquisita, e su questa base viene costruita l’immagine di Dio. Questo può comportare una marginalizzazione del dato rivelato. Nel secondo si presuppone che l’identità dell’uomo rimane un mistero inscrutabile senza rivelazione. Questo stile permette di salvaguardare meglio la vitale priorità del dato rivelato e nello stesso tempo è meno esposto alla dipendenza dai dati accidentali delle singole antropologie.

2011-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia jako nauka wiary, czyli scientia sui generis

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1999 | Abstrakt | s. 95-104

Theology in the encyclical Fides et ratio is understood as „knowledge of faith”, this means as a synthesis of two kinds of cognition, „rational” and „faithful”. It is upon this assumption and in this sense that theology can be considered scientia sui generis. In theology the means to know reality are sui generis: mutual penetration of capacity for cognition through reason and through faith in connection with a personal commitment to Jesus Christ. Definitions of theology are sui generis: for example – „human conversation on God, in which God himself participates”. Perspectives of theology are sui generis: to transmit a living word about the living God to living man. This is the model of theology for – the future.

1999-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia systematyczna w „Śląskich Studiach Historyczno-Teologicznych” (1968–2017)

Marta Giglok

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2017 | s. 384-387

2017-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Historyczne i teologiczne badania nad duchowością chrześcijańską w ujęciu Giovanniego Moiolego

Andrzej Perzyński

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2005 | Abstrakt | s. 118-130

La lettura dei numerosi studi di Giovanni Moioli (1931–1984), sia di quelli più propriamente teologici sia di quelli concernenti la spiritualità, consente di rilevare con facilità come i due ambiti di indagine, quello storico e quello teologico, siano per lui strettamente correlati. Moioli precisa quali sono, a suo giudizio, le linee di convergenza tra storia e teologia. Allo storico spetta il compito di rendere accessibile il dato e di fornirene una prima tipologia, storicamente fondata. È propria, invece del teologo la comprensione secondo la fede del fatto cristiano, l’elaborazione cioè di un giudizio veritativo e valutativo sull’esperienza cristiana.

2005-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Włoska teologia fundamentalna

Marek Skierkowski

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | Abstrakt | s. 414–424

The article concerns the Italian Fundamental Theology, which derived from the classical Apologetics. The Italian theologians worked out their own model of Fundamental Theology as a theology of the Revelation and its credibility (R. Fisichella, C. Dotolo, C. Greco, A. Toniolo, G. Lorizio, G. Tanzella-Nitti, M. Epis). Apart from this model another concept is also being developed, namely a theological treatise de fide (P. Sequeri, F. Cappa).

2011-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Joseph Comblin, Teologia della missione

Marian Balwierz

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1981 | s. 374-377

1981-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Jean Danielou SJ, Teologia judeochrześcijańska. Historia doktryn chrześcijańskich przed Soborem Nicejskim

Jan Słomka

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2004 | s. 233

2004-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Agnieszka Ciborowska, Teologia miłosierdzia w Ewangelii Łukaszowej

Artur Malina

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2010 | s. 466–470

2010-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Karl Christian Felmy, Współczesna teologia prawosławna

Grzegorz Kucza

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2006 | s. 466-467

2006-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia wcielenia dzisiaj

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2014 | Abstrakt | s. 292-305

Wydarzenie Wcielenia wiąże się ze stworzeniem i dogmatem trynitarnym. Słowo, które stało się ciałem, istniało „od początku”, a Inkarnacja jest konsekwencją wewnątrztrynitarnej relacji. Jezus z Nazaretu jest Synem Bożym – to centralna prawda chrystologiczna, która znajduje ewangeliczne świadectwo w słowach samego Jezusa oraz w Jego modlitwie. Stąd wydarzenie Wcielenia jest zarazem wydarzeniem Objawienia i zbawienia – Jezus to właściwe „miejsce” obecności Boga. Historyczna jednorazowość i materialna ograniczoność życia Jezusa z Nazaretu, a w konsekwencji sakramentalna duchowość Kościoła, są z jednej strony wyrazem pokory Boga, a z drugiej poręką realności Bożej obecności i definitywności zbawienia.

2014-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

J. Szulist, Teologia państwa w pismach Josepha Ratzingera (Benedykta XVI)

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2018 | s. 212-216

2018-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia „Braku”. O jednym wierszu Emily Dickinson

Tadeusz Sławek

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 94-109

Tekst Emily Dickinson napisany około 1865 roku stawia w swym środku pojęcie Braku, przy czym rozróżnia co najmniej dwie jego kategorie. Jest brak „pomniejszy” (minor), który konfiguruje się i określa nie tyle sam w sobie, co dzięki „brakowi” innego rodzaju, takiemu, który jest tak rozległy i dokuczliwy, że można go określić mianem braku „wszystkiego”. „Wszystkiego Brak” nazywa doświadczenie Boga jako niekończącego się oscylowania form pozbawionych możliwości zakrzepnięcia w jednej stałej postaci. Bóg byłby więc tym, co uniemożliwia unieruchomienie przedmiotu, nazwy, znaczenia. Bóg jest wewnętrznym niepokojem właściwym byciu. To przeświadczenie o Bogu jako formie radykalnego, fundującego niepokoju pozwala nam odsłonić istotny sens doświadczenia religijnego jako NIC -ującego formalne
reguły i praktyki religijności. Ta nie(obecność) strzegąca naszej nadziei jest jednocześnie formą uwolnienia Boga od ściśle ludzkich pragnień i ambicji: Bóg rezygnuje z pojawienia się, bowiem byłoby ono nieuchronnie wyrazem uznania ludzkich kategorii obecności/nieobecności, aktywności/bierności. Jednocześnie pozwala to na wyprowadzenie konsekwencji dotyczących porządku społecznego: Bóg jako „Wszystkiego Brak” broni jednostki, nie broniąc stworzonego przez kolektyw owych jednostek sposobu urządzenia świata.

2012-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia pracy czy pracowania?

Krystian Wojaczek

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1981 | Abstrakt | s. 197-204

Der Artikel beschäftigt sich mit dem Problem der theologischen Bedeutung der Zusammenhänge zwischen den einzelnen Etappen des Arbeitsprozesses. Diese sind: die Vorbereitung, die Ausführung, die Bestimmung und die Distribution der Erzeugnisse. Die Berücksichtigung dieser Zusammenhänge in der theologischen Analyse ist notwendig, um die negativen Auswirkungen der menschlichen Arbeit zu bekämpfen. Diese wurden als Destrukturationen: ekologische, ökonomische, kulturelle und des Bedürfnisses nach der Geborgenheit bezeichnet. Diese Destrukturationen entstehen auf den verschiedenen Ebenen der Organisation der menschlichen Arbeit. Ihre Bekämpfung ist nur durch die Organisation der Menschen auf entsprechenden Ebenen möglich. Deshalb muss der theologische Aspekt der Arbeit auch die Vereinigungstätigkeiten der Menschen umfassen. Die dargestellten Kriterien der Entwicklung der Theologie der Arbeit zeigen sich als die Bedingungen der Erhaltung ihrer evangelischen Glaubwürdigkeit.

1981-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Od eklezjologii apologetycznej do strukturalnej wiarygodności Kościoła

Piotr Królikowski

Język: PL | Data publikacji: 26-03-2022 | Abstrakt | s. 112-128

Niniejszy artykuł przedstawia trzy fazy ewolucji argumentacji za prawdziwością Kościoła. Pierwszy etap obejmuje dowodzenie eklezjologii apologetycznej, które okazało się jednak metodologicznie niewystarczające i w perspektywie Soboru Watykańskiego II wymagało przebudowy. W następnej fazie dokonała tego eklezjologia fundamentalna, która ponadto sformułowała nowe argumenty metodologicznie zgodne z jej przedmiotem. Trzeci etap jest propozycją autora artykułu. Przedstawia on projekt strukturalnej wiarygodności Kościoła. Jej podstawą jest genetyczny i funkcyjny związek Objawienia i Kościoła, a celem przedstawienie całości argumentacji eklezjologicznej za pomocą wymiarów katolickości Kościoła: wysokości, długości, szerokości i głębokości.

2022-03-26



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia amerykańska po 11 IX 2002 r.

John Strynkowski

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2004 | s. 238-241

2004-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Communicatio idiomatum. Propozycja systematyzacji

Grzegorz Strzelczyk

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2010 | Abstrakt | s. 290–301

L’articolo, basando su una ricerca più ampia precedentemente pubblicata, propone una sintesi della problematica della communicatio idiomatum. Parte dalla prospettiva storica distinguendo tre tappe dello sviluppo della coscienza teologia ad essa relativa (l’uso delle frasi stesse, la riflessione metodologica su di esse, la considerazione della communicatio idiomatum come una conseguenza dell’unione ipostatica) a una introduzione di tipo sistematico, per concludere con una proposta della definizione e una discussione sulle modalità e delle funzioni della comunicatio idiomatum nel discorso cristologico.

2010-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Jarosław Kupczak OP, Dar i komunia. Teologia ciała w ujęciu Jana Pawła II

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2007 | s. 227-229

2007-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia cierpienia i choroby

Wiesław Przygoda

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2000 | s. 257-266

2000-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Maupertuis i fizyko-teolodzy

Adam Drozdek

Język: EN | Data publikacji: 08-02-2021 | Abstrakt | s. 7-17

Najpopularniejszym XVIII -wiecznym dowodem na istnienie Boga był dowód teleologiczny: porządek i piękno przyrody wskazywały na istnienie nadprzyrodzonego Autora. Fizyko-teolodzy, którzy posługiwali się tym dowodem, nierzadko stawali się przedmiot drwin. Aby uniknąć pułapek dowodu teleologicznego, Maupertuis zaproponował swój dowód, który uważał za lepszy od innych dowodów, dowód oparty na jego zasadzie najmniejszego działania. Niniejszy artykuł omawia teologiczne znaczenie tej zasady i poglądy Maupertuisa na atrybuty Boga i na eschatologię w odniesieniu do jego dowodu na istnienie Boga.

2021-02-08



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Franciszkańska misja na Bliskim Wschodzie w dobie pandemii

Mieczysław Celestyn Paczkowski

Język: PL | Data publikacji: 21-05-2024 | Abstrakt | s. 7-36

Artykuł skupia się na działalności Zakonu Franciszkańskiego na terenie Kustodii Ziemi Świętej w czasach epidemii, zarówno w minionych stuleciach, jak i obecnie. W ciągu swej historii Bliski Wschód wielokrotnie był nękany przez epidemie. Stolica Apostolska powierzyła opiekę nad sanktuariami w Ziemi Świętej Braciom Mniejszym, lecz opiekowali się oni również pielgrzymami, potrzebującymi i chorymi. Udzielali wszechstronnej pomocy duchowej i materialnej. Taką samą troskę okazywano miejscowej ludności. Na podstawie źródeł literackich i przekazów pątników można opisać dawne sposoby zmagania się z zagrożeniem epidemicznym. Chodzi o środki duchowe, ale także materialne. Na podstawie źródeł literackich i tras pielgrzymów można opisać sposoby radzenia sobie z zagrożeniem epidemiologicznym. Jest to przede wszystkim kwestia środków konkretnych, ale także duchowych. W okresach zarazy otaczano opieką przedstawicieli wszystkich Kościołów chrześcijańskich (katolickich, prawosławnych i protestanckich) oraz miejscową ludność (muzułmanów i Żydów). Doświadczenie sprawiało, że za jedyny skuteczny sposób zapobiegania epidemiom uważano izolację chorych i podejrzanych o zarażenie. Podobne środki stosowano na całym w świecie walcząc z epidemią COVID-19. Wprowadzane stopniowo restrykcje nie dotyczyły wyłącznie mieszkańców Bliskiego Wschodu. Zaprzestano pielgrzymek i wycieczek, praca duszpasterska i edukacyjna została poważnie ograniczona. Działalność charytatywna i kulturalna zakonników zostały niemal całkowicie sparaliżowane. W trudnym okresie pandemii franciszkańska Kustodia zapewniała materialne i duchowe wsparcie miejscowej ludności, która pozostawała w izolacji i bez żadnego wsparcia. Praktyka stosowana przez franciszkanów w Ziemi Świętej do dziś stanowi bazę doświadczeń, z której można czerpać w trudnych czasach.

2024-05-21



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Cataldo Zuccaro, Teologia śmierci

Antoni Bartoszek

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | s. 500–505

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

S. K. J. Wiśniewska, Teologia Angelusa Silesiusa (Jana Schefflera)

Wincenty Myszor

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1984 | s. 266-268

1984-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

ESCHATOLOGIA JAKO TEOLOGIA NADZIEI. REFLEKSJA TEOLOGICZNA INSPIROWANA ENCYKLIKĄ BENEDYKTA XVI SPE SALVI

Grzegorz Kucza

Język: EN | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 330–337

Od drugiej połowy minionego wieku eschatologia przeżywa swój rozwój. Przez długie jednak wieki sprawy ostateczne umieszczano na dwóch różnych krańcach: albo nie interesowano się tą kwestią, przerzucając wszystko poza doczesność, albo też nadmiernie chciano rozeznać i dokładnie opisać to wszystko, co będzie miało miejsce po śmierci. Pewną konsekwencją izolacji eschatologii w stosunku do innych traktatów dogmatycznych było jej „urzeczowienie”, a także przedstawianie poszczególnych zagadnień w tonacji „reportażu z przyszłości”. Dziś trzeba na nowo zrozumieć, jakie miejsce zajmuje eschatologia w całym życiu chrześcijańskim. Eschatologia nie może być jedynie opisem wydarzeń, które mają nastąpić w przyszłości, ale problematyka eschatologiczna powinna stać się sprawą najbardziej aktualną w życiu każdego człowieka. W nurcie nowego spojrzenia na sprawy ostateczne należy umieścić encyklikę Benedykta XVI o nadziei chrześcijańskiej, Spe Salvi. Niewiele bowiem możemy powiedzieć o wydarzeniach ostatecznych, nie umieszczając ich w kontekście Bożej obietnicy i chrześcijańskiej nadziei. W nauczaniu Benedykta XVI eschatologia chrześcijańska jest eschatologią nadziei, to znaczy jest nauką o Bogu, który powołuje człowieka do wspólnoty z sobą. Chrześcijanin spogląda więc w przyszłość z nadzieją. Stąd również i wszelkie wypowiedzi o przyszłości umieszcza on w kontekście nadziei. Według papieża, szczególnymi „miejscami” urzeczywistniania się nadziei chrześcijańskiej w kontekście wydarzeń ostatecznych są: śmierć, sąd Boży i życie wieczne. Język eschatologii to przede wszystkim język nadziei. W obliczu rzeczywistości ostatecznej człowiek zdobywa się na odwagę nadziei. U źródeł zaś chrześcijańskiej nadziei leży wiara w Boga, który jest Miłością.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Umarł za nas? Jezus Chrystus i odkupienie

Jürgen Werbick

Język: DE | Data publikacji: 26-03-2022 | Abstrakt | s. 70-84

W centrum wiary chrześcijańskiej znajduje się przekonanie o Krzyżu Chrystusa, pojmowanym jako odkupieńcza rzeczywistość dla wszystkich ludzi. Wydaje się, że centrum to stało się zupełnie niezrozumiałe. W jego świetle chrześcijańska wiara stała się dla wielu niezrozumiała i niewiarygodna. Artykuł szuka podstaw tego niezrozumienia w wewnętrznej niespójności logiki ekwiwalencji, która znajduje się u podstaw pospolitych wyobrażeń o ekspiacyjnej śmierci Jezusa na krzyżu. Proponuje natomiast – przez odwołanie się do danych Nowego Testamentu – koncepcję alternatywną, która próbuje konsekwentnie iść drogą „logiki nadmiaru” (P. Ricoeur).

2022-03-26



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia amerykańska przed i po 11 września 2002 r. Materiały z sympozjum naukowego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego i Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach, 9 I 2002 r.

Tadeusz Czekański

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2004 | s. 231

2004-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

W. Myszor, Gnostycyzm i teologia Ireneusza z Lyonu. Zagadnienia wybrane

Ludmiła Lach-Bartlik

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | s. 291 – 292

2011-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Współczesne negacje etyki chrześcijańskiej

Alojzy Drożdż

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2007 | Abstrakt | s. 65-80

L’autore riassume i problemi più scottanti della cultura post-modernista. Innanzitutto tocca l’eredità ateistica del secolo scorso (sopratutto quella di Hobbes, Heidegger, Sartre e pensatore americano – Z. Bauman). Il fondamentale piano della negazione del cristiano
si fonda intorno al problema della libertà umana. Il discorso sulla libertà ha uno spessore enorme, vastissimo, che tocca tutti gli ambiti dell’agire umano: dalla filosofia alla teologia, dalla psicologia alla politica, dalla morale alla religione. La coscienza morale è la proprietà più saliente e più qualificante dell’essere umano: quella che distacca maggiormente l’uomo dagli animali, conferendogli il potere di essere l’artefice di se stesso. È una cosa interessante che nella cultura post-informatica si sviluppa il concetto della coscienza morale come „coscienza senza senso di colpa”. Essa si presenta anche come l’esperienza senza responsabilità umana. Con tale esperienza nasce la pressione culturale verso la negazione dei valori cristiani. Nelle discussioni sulla libertà umana alcuni pensatori negano che l’uomo sia libero (cosi Spinoza, Schopenchauer, ecc.), altri affermano la totale libertà umana, senza limiti (cosi Hobbes, Nietzsche, Bauman, ecc). L’etica costruita sul questo piano antropologico si manifesta come „l’etica liberata dalle
norme universali o l’etica permissiva”. L’autore presenta nel suo articolo la tesi sulle controversie culturali. Il modello della cultura secolarizzata è l’uomo „libero e bello”. Nella cultura cristiana il modello è Gesù Cristo (Veritatis splendor). Egli non è soltanto il nostro Salvatore che con la sua passione, morte e risurrezione ci libera dal peccato e ci dona la grazia di Dio, perché possiamo partecipare alla vita divina, ma egli è anche il nostro modello etico. Tutti i misteri do Cristo costituiscono esempi per chi vuole seguire la sua condotta. Questo ultimo criterio si presenta come criterio personalistico per ogni uomo moralmente integrato.

2007-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Ks. Robert Skrzypczak, Filozofia i teologia osoby bł. Antonio Rosminiego – ojca personalizmu europejskiego

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2015 | s. 251-253

2015-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Między biologią a teologią: człowiek

Bernard Hałaczek

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2000 | Abstrakt | s. 184-190

There is an essential difference between the biological (empirical) and theological description of a man. Originating from asking different questions, this difference results in different explanations. A biologist explains a man in terms of his past considering his position in the evolutionary development of life. A theologist, in turn, explains a man in the context of future and asks questions concerning the aim of his existence in the World created by God.
The ignorance of the above differences was the reason of a conflict between natural and theological concepts of the formation of the first human being. In view of the Bible description of Man, the theologists were definitely against the evolutionary interpretation of the human origin. On the other hand, in view of the theory of evolution, the biologists negated the creation of the first Man. The theologists talking about the „how” of human appearance attempted to answer biological questions, while the philosophical theological problems were discussed by the biologists, whose interest was focused on the questions of human „what” and „who”. The fault of both consisted of an attempt for totally explaining the Man within one epistemological platform.
The conflict between biology and theology became less serious after confining methodological reflection of these two branches of science to the subject and limits of their cognition. Biology did not attempt to find full explanation of the origins of all essential human features any more, whilst theology did not try to develop more precise description the „how” of human origin. The conflict definitely disappeared as soon as biologists and theologists agreed that their research programmes are not unique and that the correct description of Man requires a simultaneous development of both or even more programmes.

2000-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Michael Fiedrowicz, Teologia ojców Kościoła. Podstawy wczesnochrześcijańskiej refleksji nad wiarą

Jan Słomka

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | s. 175–176

2010-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Relacja „teologia-literatura piękna” we współczesnej refleksji metodologicznej

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1993 | Abstrakt | s. 171-177

Als „schöne Literatur” verstehen wir heute den Schrifttumsteil, der die Werke umfasst, in welchen die ästhetische Funktion eine überragende Rolle spielt. „Locus theologicus”—das ist einer von den wichtigeren Begriffen, die in der theologischen Erkenntnis und in der Methodologie der Theologie, in Anlehnung an die Topik von Aristoteles verwandt worden ist. „Loci theologici” versteht man vor allem als Quelle der theologischen Argumentation, als Orte, in welchen sich für die Theologie massgebende Sätze befinden, die als theologische Argumente fungieren, in welchen man die Argumentation für die Theologie suchen soll. In diesem Kontext erscheint die fundamentale Frage: kann man schöne Literatur als „locus theologicus” behandeln? Nach Meinung von vielen modernen Theologen war sie tatsächlich ein solcher Ort immer, als eine sekundäre, äussere Hilfsquelle mit einem wahrscheinlichen Charakter. Aber warum? Ursprüngliche, mysteriöse Wirklichkeit des Wortes, die Bibel als Theologie und gleichzeitig als Literatur, der Reichtum der Geschichten von theologisch-literarischen Zusammenhängen, die Tatsache und die Errungenschaft der Theologie des literarischen Wortes—das sind Quellen und Ursachen, dass man Literatur als einen theologischen Ort wahrnimmt. Aber wie? Man kann hier unterscheiden: Erkenntnissebene, ein Bereich von Problem, die mit der Erfahrung des Glaubens verbunden sind (unter anderem die Literatur als „praeparatio evangelica” und auch ihre prophetische und kerygmatische Funktion), ein Bereich der Erneuerung des theologischen Schrifttums (besonders im Bereich der Sprache und der Genologie). Hier gibt es auch die „literarische” Theologie. Und dass ist ein Phänomen, dass eine Quintessenz der theologischen Möglichkeiten der schönen Literatur ist.

1993-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Hansa Waldenfelsa teologia pogranicza i dialogu

Andrzej Stefan Nowicki

Język: EN | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 108–115

Powyższy artykuł to prezentacja refleksji fundamentalnoteologicznej Hansa Waldenfelsa, skoncentrowanej na problemie dialogu. Fundamentalną przesłankę tejże refleksji stanowi przekonanie o wyjątkowości chrześcijaństwa pośród różnych kultur i religii oraz wielorakich systemów i hierarchii wartości, współtworzących obecnie wraz z nim współczesny krajobraz pluralistycznie zorientowanych społeczeństw. Zgodnie z sugestią Waldenfelsa, owa wyjątkowość chrześcijaństwa, którą konstytuuje przekonanie o absolutnym charakterze własnego roszczenia, napotyka obecnie coraz większy sprzeciw ze strony innych podmiotów zarówno religijnych, jak i świeckich, które poprzez absolutyzację własnych roszczeń, próbują neutralizować zbawczą wartość chrześcijańskiego orędzia. Sytuacja ta prowokuje zatem pytanie o możliwość jej dialogowego rozwiązania. Waldenfels, mając na uwadze tę zasadność, wskazuje na znaczenie mediacyjnej roli teologii fundamentalnej uprawianej w apologetyczno-dialogicznej perspektywie. W tym kontekście uzasadnia on niezbędność apologetyki, której zadaniem jest nie tylko badanie charakteru reakcji innych wobec chrześcijańskiego wezwania, lecz także prezentacja racji teologicznych na rzecz chrześcijańskiego orędzia oraz zabieganie o klimat zrozumienia, dzięki któremu to orędzie może być przyjęte. Osiągnięcie tego celu warunkuje konieczność spotkania tendencji apologetycznej z dialogiczną oraz potrzebę ich wzajemnego dopełnienia, dającą możliwość permanentnego poszerzania obszarów dialogicznego współistnienia.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teolog fundamentalny wobec ataku Przypadku, Nieokreśloności, Prawdopodobieństwa, Dwuznaczności, Wieloznaczności ?

Elżbieta Kotkowska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 53-64

Postmodernizm prezentuje postawę akceptacji Nieładu, Chaosu i Przypadku. Czy istnieje możliwość dialogu z taką postawą? Postmodernizm powstaje jako bunt na pograniczu filozofii i estetyki. Kontestuje zastany Ład. Sprzeciwia się kartezjańskiemu Cogito ergo sum oraz podziałowi na res cogitans i res extensa. Jest to ruch kulturowy, który nie ma jeszcze swojego ostatecznego wyrazu. Jest on ciągle postrzegany jako proces przechodzenia od starego do nowego Ładu. Taki brak dookreślenia budzi niepokój i sprzeciw. Teologia fundamentalna jest badaniem granic i dialogu. Stoi na progu, więc ma obowiązek rozeznać ludzki niepokój w akceptacji otaczającego świata. Musimy zapytać, dlaczego człowiek akceptuje ten Nieład?

2012-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Katolickie książki z Polski w okresie rekatolizacji na Śląsku (teologia praktyczna)

Lech Nowak

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1985 | s. 209-228

1985-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

JEDNOZNACZNOŚĆ I WIELOŚĆ W SOTERIOLOGII. UWAGI NA MARGINESIE MYŚLI W. HRYNIEWICZA

Jacek Kempa

Język: DE | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 311–321

Wobec wielości motywów i modeli soteriologicznych występujących w Biblii i w rozwoju teologii uprawnione jest twierdzenie o komplementarności poszczególnych ujęć. Teza taka pociąga za sobą konieczność refleksji nad kryteriami komplementarności, by uniknąć niebezpieczeństwa eklektyzmu. Szczególnym wyzwaniem jest jednak nie samo skonstruowanie takich kryteriów, ale ich dotrzymanie w realizowanej koncepcji teologicznej. Czy konstruowany model, deklarowany jako dopełniający wobec innych, nie wypiera faktycznie innych? Czy deklarowana otwartość na pluralizm modeli nie zanika jednak pod naporem poszukiwań jednej spójnej koncepcji? Problem taki zostaje omówiony w niniejszym artykule na podstawie koncepcji „teologii paschalnej” W. Hryniewicza. Autor ten konstruuje bowiem jedną specyficzną wizję soteriologii, deklarując przy tym jej uzupełniający, ubogacający charakter w stosunku do innych ujęć, a zwłaszcza do tradycyjnej zachodniej soteriologii staurocentrycznej. Sam też podejmuje wątki problemu kryteriów komplementarności modeli teologicznych. Okazuje się, że teologia paschalna W. Hryniewicza ukazuje soteriologiczną tradycję zachodnią raczej jako zawężenie niż odrębne, komplementarne spojrzenie na dzieło zbawcze Chrystusa. Bogata wizja teologiczna tego autora ostatecznie ogranicza możliwość uznania ujęć komplementarnych. Pozostaje pytanie, czy jest to nieunikniony skutek koncentracji na jednym modelu i staranności w jego uzasadnieniu. Na koniec zostaje zaproponowane pod dyskusję odmienne, nie tyle teologiczne, ile antropologiczne kryterium komplementarności modeli soteriologicznych, bazujące na odmiennych doświadczeniach (i sposobach ich wyrazu) nadziei na zbawienie, które wiązane jest zawsze z dziełem Chrystusa.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Ks. Ignacy Bokwa, Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | s. 617–619

2011-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia prawa jako nauka o ontologicznych podstawach prawa kościelnego

Remigiusz Sobański

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1972 | Abstrakt | s. 59-70

L'article se fait écho des protestations qui s'élèvent dans l'Église contre le droit. Cette situation, dans laquelle percent des tendances à la spiritualisation, exige une réflexion sur les fondements du droit ecclésiastique. Il ne suffit pas de prendre le droit comme postulat de la vie de l'Église ou même de reconnaître le fait de son existence — et lui donner une interprétation théologique. C'est pourquoi l'article s'efforce de montrer les fondements ontologiques du droit ecclésiastique. L'examen de ces fondements est actuellement une tâche primordiale pour la théologie du droit. L'idée de la sacramentalité de l'Église nous est, ici, d'un grand secours. Si on considère l'Église comme le sacrement de la miséricorde divine, on comprend mieux le sens et le rôle de la société ecclésiastique. Car c'est en tant que société que l'Église est un signe sacramentel. Elle ne serait pas sacrement, si elle ne remplissait pas toutes les conditions de la définition de la société. Cela permet de conclure que les fondements ontologiques du droit ecclésiastique se trouvent dans le mystère même de l'Église, dans sa sacramentalité. L'existence du droit dans l'Église n'est donc pas seulement un postulat de la vie sociale, il ne découle pas de prémisses sociologiques, mais de principes théologiques. Sans le droit, l'Église ne serait pas Église.

1972-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia jako (roz)mowa o Bogu/człowieku

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | s. 460-465

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia obecności Bożej w katechezach Benedykta XVI o modlitwie

Andrzej Lwowski

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2015 | Abstrakt | s. 164-181

Artykuł prezentuje zawartą w katechezach o modlitwie refleksję Benedykta XVI na temat obecności Bożej. Jak zaznaczono we wstępie artykułu, papież nie poświęcił osobnej katechezy tematowi obecności Bożej, ale wątek ten pojawia się w większości katechez jego „szkoły modlitwy”. Z przedstawionych aspektów, w jakich papież prezentuje temat obecności Bożej, wyłania się obraz nauczania bardzo praktycznego. Benedykt XVI ukazuje drogę od odkrywania w sobie pragnienia obecności Bożej do podejmowania służby na rzecz bliźniego, a nawet do inspirowania innych do własnych poszukiwań.

2015-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia Arki Przymierza w Ps 132, Jr 3,14–18 oraz 2 Mch 2,1–8

Andrzej Mozgol

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2000 | Abstrakt | s. 127-158

In den theologischen Aspekten der biblischen Idee der Bundeslade kann man besonders die Gottes Gegenwart und die Gottes Macht im Wirken Jahwes in Israel bemerken. Diese Gottes Gegenwart zeigt die irdische Wohnstatt Jahwes in der Mitte des Gottes Volkes an. In den Bibelerzählungen über die Wandergeschichte der Israeliten durch die Wüste nach dem Verheissenen Land – Kanaan, räumte die Bundeslade den zentralen Platz im Zelt in der Mitte des Lagers (Ps 132,8). In Jer 3,16n sagt man, dass Jahwe geheimnisfor im Jerusalemer Tempel und in den Herzen der Israeliten wohnt. Diese Ideen waren ein Ergebnis der Gegenwart Jahwes inmitten des Gottesvolkes, in der Hauptstadt im Jerusalemer Tempel. Die Bundeslade endet ihre irdische Wanderung in einer geheimer Grotte auf dem Berg Nebo, wovon wie Mose, kann man das ganze Land der Heilsgeschichte Israels sehen (2 Mach 2,1-8).
In unseren Texten ist keine Rede über die Keruben und die Sühnetafel, wie wir z. B. in 1 Krn 28,11; 1 Sm 4,4; Ps 80,2; 99,1 lesen können. Aber in Ps 132; Jer 3,14–18 und 2 Mach 2,1–8 finden wir die Lehre über Thora und Zehn Gebote die die Israeliten in ihren Leben halten sollen, darum hat Jahwe mit ihnen den Bund auf dem Sinai geschlossen. Aus diesem Bund kommt der israelitische Kult her: die Pilgerwanderungen und die liturgischen Sammlungen. In dem Kontext des Themas „Bundeslade” sagt man auch über messianischen Zeiten. In der Zukunft kommt der Messias – ein König aus der davidischen Dynastie. Der wird das Licht der Welt und ein Zeugniss der Gottes Macht und Gottes Herrlichkeit sein (Ps 132,17n; 2 Mach 2,8). Diese alttestamentlichen Verheissungen erfüllt Jesus Christus, weil in ihm die Gottheit wohnt. Jesus Christus ist auch der versprechene Gute Hirt dessen Herrschaft aus Jerusalem bis himmlischen Tempel hingeht (Jer 3,15–17). 

2000-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia akademicka: jej granice i ograniczenia

Wincenty Myszor

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | s. 141–150

2010-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Eugnostos [Wstęp, tłumaczenie z koptyjskiego, Nag Hammadi Codex III, p.70,1–90,12]

Wincenty Myszor

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2006 | Abstrakt | s. 44-52

L’introduzione e la traduzione dell’«Eugnostos» presentano un’opera conservata nella versione copta nella biblioteca di Nag Hammadi. I primi versetti, che provengono dalla redazione finale dell’opera, conferiscono al testo la forma di una lettera. Nel resto della composizione mancano però i tratti caratteristici al genere epistolare, ma quelli presenti permettono di classificare il testo al genere di trattato filosofico-teologico, che comprende gli insegnamenti in forma di riflessioni e motivazioni razionali. Il contenuto si presenta diverso dalle idee gnostiche: positivo concetto di Dio, concentrazione sulla metafisica ed assenza delle riflessioni sul mondo visibile, non negativa visione del mondo creato. Tuttavia nella terminologia metafisica si possono intravedere alcuni rapporti con i concetti dei valentiniani, degli apologeti, ed anzitutto con la teologia alessandrina e quella di Filone. Il calendario dell’anno dei 360 giorni fa pensare all’ambiente egiziano. La prima metà del II secolo è la più probabile data della sua composizione.

2006-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

ZARYS KONCEPCJI TEOLOGII PASTORALNEJ KS. FRANCISZKA BLACHNICKIEGO

Bogdan Biela

Język: EN | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 297–310

Krytyczna analiza posoborowej myśli pastoralno-teologicznej posłużyła ks. Blachnickiemu nie tylko do wprowadzenia jej na obszar polskiej myśli teologicznej, lecz także do wypracowania własnego i oryginalnego ujęcia tej dyscypliny wiedzy teologicznej. W swojej koncepcji ks. Blachnicki, pozostając w nurcie eklezjologicznej dedukcji teologii pastoralnej, wypracował pojęcie Kościoła odpowiadają ce aktualnej jego samoświadomości. Pojęcie to wyprowadził z dokonanej przez siebie syntezy eklezjologii Vaticanum II. Operując biblijnym pojęciem wspólnoty, dokonał jednocześnie próby jej trynitarnej dedukcji, co znalazło wyraz najpierw w asocjacji pneumatologicznej eklezjologii H. Mühlena, a następnie w trynitarnym uzasadnieniu teologii pośrednictwa zbawczego Kościoła, które wyraża się w istnieniu w Kościele dwóch porządków pośrednictwa, odpowiadających podwójnej misji Osób Bożych, a więc porządku chrystologicznego (związanego z słowem, sakramentem i urzędem) i porządku pneumatologicznego (związanego z realizacją życia chrześcijańskiego wszystkich wiernych w zjednoczeniu z Chrystusem i innymi ludźmi w Duchu Świętym), i w określeniu teologii pastoralnej jako teologii żywego Kościoła na podstawie dogmatu trynitarnego. Tym żywym Kościołem jest zrealizowana wspólnota życia ludzi z Bogiem i pomiędzy sobą w Chrystusie i w Duchu Świętym. Syntezę swej dedukcji ks. Blachnicki zawarł w sformułowaniu zasady życia Kościoła, zasady jego działania i zasady teologii pastoralnej jako teologii tego życia.

Zasadą życia Kościoła, określającą, w jaki sposób ma się on urzeczywistniać zgodnie z wolą Chrystusa i swoją naturą i dla zapewnienia sobie wewnętrznego i zewnętrznego wzrostu, jest koinonia, czy li – zrealizowana w widzialnym znaku posługi słowa i sakramentu oraz społecznej jedności wiary i miłości – wspólnota ludzi z Chry stusem i z sobą w Duchu Świętym, który jako jedna i ta sama Oso ba w Chrystusie i wszystkich członkach Kościoła stanowi niewidzial ną istotę tej wspólnoty. Sformułowana przez Blachnickiego zasada działania Kościoła, będąca zarazem zasadą teologii pastoralnej i duszpasterstwa, brzmi następująco: Pośrednictwo zbawcze Kościoła (czyli duszpasterstwo) należy sprawować w tym celu i w taki sposób, aby uobecniać samooddanie się Boga w Chrystusie w słowie i w sakramencie i warunkować wolne przyjęcie tego oddania się we wzajemnym oddaniu siebie w Duchu Świętym przez wiarę i miłość, dla urzeczywistniania wspólnoty w aspekcie wertykalnym (z Bogiem) i horyzontalnym (z braćmi), w widzialnym i skutecznym znaku zgromadzenia eucharystycznego i wspólnoty lokalnej, pozostającej w  jedności z Kościołem powszechnym.

Teologię pastoralną ks. Blachnicki rozumiał jako teologię zbawczego pośrednictwa Kościoła, u podstaw której leży, wypracowany przez eklezjologię Soboru Watykańskiego II, „obraz wiodący” urzeczywistniania się Kościoła jako wspólnoty, określony bliżej przez pojęcie sakramentu. Zasadą życia i działania Kościoła jest realizowanie koinonii na trzech płaszczyznach życia Ko ścioła. Najpierw w znaku zgromadzenia liturgicznego, które – dzięki stałej obecno ści Chrystusa w swoim Kościele – posiada moc objawiania i tworzenia siebie jako Kościół poprzez przepowiadanie słowa, sprawowanie Eucharystii oraz pozostałe sakramenty (leiturgia). Następnie Kościół ma moc urzeczywistniania się w osobie ludzkiej (martyria) poprzez przepowiadanie słowa, związane z nawróceniem się (ewangelizacja) i włączeniem się osoby w proces inicjacji (katechumenat), który ostatecznie prowadzi do odkrycia diakonijnej wspólnoty (diakonia), stojącej w służbie odnowy Kościoła lokalnego (koinonia). W realizacji tego zadania wielką rolę mają do spełnienia rozwijające się w Kościele ruchy eklezjalne. Jednym z nich jest założony przez ks. Blachnickiego ewangelizacyjno-katechumenalny Ruch Światło-Życie.

W konsekwencji ks. Blachnicki sformułował treść zasady formalnej teologii pastoralnej. Oprócz jej znaczenia w realizowaniu tzw. duszpasterstwa, wskazał również na jej wartość w określeniu struktury przedmiotu teologii żywego Kościoła. Teologia pastoralna jako nauka zyskuje w proponowanej zasadzie formalnej swoje principium, które pozwala rozbudować ją jako prawdziwie teologiczną i dedukcyjną naukę. Otrzymuje ona jasno określony przedmiot materialny i formalny. Przedmiotem materialnym jest Kościół, dlatego zamiast o teologii pastoralnej, lepiej – zdaniem Blachnickiego – mówić o eklezjologii pastoralnej. Określenie ,,pastoralna” z kolei wskazuje na przedmiot formalny, jakim jest zaangażowana i zmierzająca do działania troska o wzrost Kościoła. Ta troska może dotyczyć tylko Kościoła żywego, istniejącego i mającego się urzeczywistniać we współczesnym świecie – i ta aktualność również stanowi przedmiot formalny tej dyscypliny. Dlatego w postulowanej analizie trzeba zawsze mieć na uwadze trzy elementy: idealny obraz Kościoła, odpowiadający Bo żemu planowi jako element normatywny i zobowiązujący; aktualną, zjawiskową postać Kościoła w jego przejawach życia i formach działania jako element krytycznie oceniany i – na trzecim miejscu – tak zwany świat współczesny, jeśli warunkuje on urzeczywistnia nie się Kościoła, będąc jakąś aktualizacją i specyfikacją Bożego wezwania do realizacji misji Kościoła. W konsekwencji, jako rezultat dokonanych analiz, ks. Blachnicki zaproponował następującą definicję „teologii pastoralnej”: Eklezjologia pastoralna jest teologiczno-praktyczną nauką, która w świetle objawienia oraz zbawczej woli Boga (obiectum formale quo) zajmuje się żywym Kościołem, czyli Kościołem, jeśli urzeczywistnia się on i ma się urzeczywistniać współcześnie we wspólnocie (obiectum formale quod), ustalając – na podstawie analizy jego sytuacji – zasady i dyrektywy jego działania na dziś i na jutro. Oprócz wskazań dotyczących metody teologii pastoralnej ks. Blachnicki wyprowadził również cały zakres i strukturę przedmiotu materialnego tej dyscypliny, dzieląc ją na teologię pastoralną (eklezjologię pastoralną) ogólną i szczegółową. Zasadą porządkującą i określającą bliżej strukturę przedmiotu eklezjologii pastoralnej jest idea wspól noty, która pełni w tym schemacie zarówno funkcję zasady jednoczącej wszystkie dyscypliny szczegółowe i dziedziny eklezjologii pastoralnej, jak i podstawę ich podziału.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Bł. Johna Henry’ego kard. Newmana (1801–1890) teologia sumienia

Wojciech Surmiak

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | Abstrakt | s. 511–528

Newman’s teaching of conscience unites originality and continuity. His originality manifests itself especially with regard to the Catholic theology of his era. Through his Anglican background, Newman belonged to a culture and the philosophical tradition, each of which was growing apart from the Catholic Church. Through dialogue – and often polemic – with his contemporaries, he was successful in handing on in a new language the contents of the faith and of religious experience, used concepts drawn from his own time, although not without renewing them profoundly.

2011-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia partykularna w Kościele?

Czesław Bartnik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1976 | Abstrakt | s. 9-17

Der Aufsatz gilt dem Problem des theologischen Pluralismus. Im Katholizismus gibt es die „universale” Theologie, derer Subjekt die Weltkirche ist, und auch die zahlreichen „partikularen” Theologien, deren Subjekte die Lokalkirchen, die Diözesen, sind. Es gibt keine Partikularkirche ohne ihre eigene „gnomische” Schicht und ohne innerste Theologie. Diese Theologie besitzt einen besonderen Reichtum und eine unbegreifbare Vitalität. Der Verfasser versucht besonders ihre fundamentale Struktur und ihre Relationen zur Universaltheologie zu ergreifen.

1976-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Interdyscyplinarna konferencja naukowa Genesis (1-3) – teologia, antropologia, kosmologia (inspiracje, recepcje, analizy)

Maciej Basiuk

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | s. 248–252

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

J. Szymik, Teologia na początek wieku

Ireneusz Sławomir Ledwoń

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2002 | s. 450-453

2002-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia i co dalej? Życiowy rachunek teologicznego sumienia

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 23-10-2020 | s. 215-220

2020-10-23



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Relacja „teologia-literatura piękna” w ujęciu historycznym

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1991 | Abstrakt | s. 63-75

Connections between theology and belles–lettres have a long history lasting more than 2000 years. Their roots ought to be sought in Pauline writings, whose author quotes and interprets the texts of Aratos of Soloi, Menandros and Epimenides of Knossos. Most writings of the patristic period tend to maintain an apologetic attitude towards lay literature. But at the same time there is evidence of theoretical and practical sympathy that the Fathers of the Church felt towards „pagan books”, to be found in Clement of Alexandria’s idea of „kosmika paidea”, St. Augustine’s pastoral advice as well as that of Jerome’s and Basil the Great’s, but most of all in the use non-Christian literature as „praeparatio evangelica”, propounded by Eusebius of Caesarea.
Scholastic theology, which stressed rational perfection of theological discourse regarded literature (especially poetry) as „the lowest of all philosophical exercises” (Albertus Magnus). And yet even the mediaeval approach, exemplified by Thomas Aquinas, Alanus ab Insulis and monastic theology perceived in poetry important allegorical and symbolic values.
A real split took place at the time of post-Tridentine theology, based on extremely rational philosophy of the Enlightenment, which rejected all kinds of „literariness” or „poetry making”. On the other side was the literature which more and more often negated the contents and values of Christian preaching.
It is only in the epoch of the Vatican Council II that we witness a return to ancient closeness, cooperation and creative dialogue; as inspirations of litary nature have been functioning in the theologies of all times. The theology of so called „St. John’s description”, understood as „poetics of faith”, „poietic” theology are just a few selected examples.
Theology and belles–lettres share twenty centuries of „historical experiences” rich in tension and dialogue. And they ought to become a foundation of fruitful interdisciplinary cooperation of post-Vatican Council theology and contemporary belles–lettres.

1991-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

„Życie wewnętrzne Ciała Chrystusa”

Wacław Borek

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | Abstrakt | s. 34-43

“La vita interiore del corpo di Cristo” è un titolo che dovrebbe portare un lettore alla scoperta dell’aprofondito significato della Chiesa. La teologia dei primi cristiani ha cercato di trovare, soprattutto attraverso gli scritti paolini, il modello che potesse dare un assetto ed una organizzazione alla nuova vita di fede in Dio. Così è nato il concetto del corpo di Cristo comprendente coloro i quali, attraverso il battesimo, sono stati in esso incorporati. Usando la retorica letteraria l’autore cerca di scoprire il vero significato del lema membo della Chiesa. Attraverso le varie figure retoriche aplicate da Paolo alle sue lettere l’autore arriva alla scoperta della frase chiave, si tratta dell’affermazione: “(evsme.n) avllh,lwn me,lh”, ripetuta poi, tre volte nelle. Per questo fatto ha scelto tre microunità 1 Cor 12,21-26, Rom 12,3-8, Ef 4,25-5,2. In queste pericope troviamo diversi ambienti e situazioni delle comunità, nelle quali Paolo Apostolo affronta i segnati problemi, spiegando le soluzioni o ammonendo perché non avv enga la divisione del corpo di Cristo. In tutti e tre i casi scelti, sembra, che Paolo usi la stessa argomentazione. Il fenomeno è evidenziato dall’espressione “(evsme.n) avllh,lwn me,lh”, che solo in questi casi viene ripetuta (1 Cor 12,25, Rom 12,5, Ef 4,25). La formula citata evidenzia il muto rapporto delle membra all’interno del corpo di Cristo. Anche se cambia il motivo per affrontare questo punto focale della costituzione interna della Chiesa, l’A postolo usa la stessa argomentazione. Le membra costituenti il corpo di Cristo si caratterizano per una sola dignità. Essa è la base della quale Paolo si serve per motivare l’unità e la vicendevolezza delle membra della Chiesa percepita come il corpo di Cristo.

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Teologia i literatura – miejsca wspólne. O odnawianiu przymierza, czyli pochwała trudu budowania mostów

Jerzy Szymik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1997 | s. 197-202

1997-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Metafizyka i teologia. Debata u podstaw [praca zbiorowa], red. Robert J. Woźniak

Wincenty Myszor

Język: PL | Data publikacji: 05-10-2023 | s. 248–251

2023-10-05



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

„Teologia i duchowość monastyczna w epoce patrystycznej”. Sprawozdanie ze spotkania Sekcji Patrystycznej przy Komisji ds. Nauki Katolickiej Konferencji Episkopatu Polski (Tyniec, 19–21 września 2017)

Wojciech Kamczyk

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2017 | s. 498-502

2017-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Pastoralna teologia pracy

Czesław Bartnik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-1980 | Abstrakt | s. 91-104

Professor der katholischen Universität, Czesław Bartnik gibt in seinem Artikel zuerst einem Überblick über die Theologie der Arbeit und ihrer Konzeption, beginnend mit der christlichen Antike. Im Mittelalter wurde die Konzeption der Arbeit weiterentwickelt, aber erst und besonders im 20. Jahrhundert wurde sie genügend bearbeitet und ausgewertet.
Im Verlauf weiterer Ausführungen bringt der Verfasser die Ansätze für eine Verbindung des Christentums mit der Arbeit. Wir können dann sehen, wie die Pastoral diese neuen Konzeptionen ausnützen könnte, indem sie der Seelsorge personalistische Konzeption vorschlägt, die mit Gebet und Liturgie und guten Werken verbunden sein muss. Immer wieder sollte man auf die Vollkommenheit der Arbeiter und nachher auf die Würde der Arbeit einen besonderen Akzent legen.
Das alles ist heute mit der ordentlichen Seelsorge verbunden. Die Seelsorger müssen das ausnützen können.

1980-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

„Nowe” czasopismo teologiczne. „Teologia Praktyczna”. Czasopismo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bogdan Biela

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2003 | s. 569-572

2003-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Rodzaje poznania mistycznego w pismach św. Jana od Krzyża

Grzegorz Wiończyk

Język: PL | Data publikacji: 23-10-2020 | Abstrakt | s. 113-126

Św. Jan od Krzyża odróżnia poznanie naturalne od nadprzyrodzonego. To drugie dzieli na szczegółowe i wyodrębnione oraz ogólne i ciemne, czyli kontemplację. Poznanie  nadprzyrodzone wyodrębnione i szczegółowe dzieli na poznanie cielesne oraz duchowe. W ramach tego ostatniego wymienia: objawienia, słowa, uczucia duchowe i widzenia. Na podstawie świadectw św. Jana od Krzyża zasadnym wydaje się postawienie pytania o status poznania jasnego in raptum.

2020-10-23



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Opis stworzenia jako conditio humana w Rdz 2,7?

Janusz Lemański

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2006 | Abstrakt | s. 5-24

Nell’articolo si cerca di esaminare la frase di Gen 2,7 nel contesto dei concetti mitologici sulla creazione dell’uomo provenienti dai testi dell’Antico Vicino Oriente, come anche dal punto di vista del suo ruolo nel contesto letterario della Genesi. L’autore biblico pur usando un linguaggio ambientato nelle immagini mitologiche, presenta una versione teologica molto più matura rispetto alla letteratura mitologica. Seguendo poi la logica interna della frase, Gen 2,7 viene diviso in tre parti. La prima parte (v. 7a), seguendo poi le indicazioni del testo masoretico, è considerata come un’espressione composta da due concetti. All’inizio di essa si di dice che Dio plasmò un primo uomo senza indicare però la materia della quale quell’uomo fu plasmato, e poi si fa un riferimento alla condizione di questa creatura prima di questo atto creatrice da parte di Dio. L’espressione “il polvere della terra” non significa quindi la materia della quale Dio creò l’uomo, ma la condizione umana priva di sostenimento di Dio. Alla fine viene esaminata la possibile datazione di un tale concetto. La teologia di creazione in Gen 2,7 sembra essere già presente nel pensiero degli autori preesilici, ma è meno probabile chi risale alla tradizionale datazione attribuita di solito alla fonte Jahvista.

2006-06-30