Jaki pożytek z fenomenologii dla teologa?
Abstrakt
Celem artykułu jest zbadanie możliwości zastosowania fenomenologii (takiej, jak ją przedstawia Levinas) w teologii. Dlatego najpierw zostały przedstawione na podstawie tekstów Levinasa główne idee fenomenologii: zasada wszelkich zasad i wynikający z niej punkt wyjścia fenomenologii: poszukiwanie sensu, a nie obiektywnego oparcia i pewności prawdy ujmowanej według jednego wzoru; charakterystyka „ja” jako podmiotu poznającego (intencjonalność, zmysłowość, czasowość) i podstawowe elementy teorii poznania oraz
techniki fenomenologicznej: epoché i analiza ejdetyczna. Następnie zostały przedstawione cztery punkty możliwego inkorporowania fenomenologii w teologii: pojęcia teologiczne; procedury, systemy i klasyfikacje; rozumienie; prawda.
Słowa kluczowe
fenomenologia; Levinas; epoché; metoda teologiczna; pojęcie teologiczne
Bibliografia
Drwięga M., Fenomenologia i twarz innego. Kontrowersje wokół Lévinasa, Logos i Ethos 49,1 (2019), s. 65-87.
Franciszek, Encyklika Lumen fidei (2013).
Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga pierwsza, tłum. Danuta Gierulanka, Warszawa 1975.
Husserl E., Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna. Wprowadzenie do filozofii fenomenologicznej, tłum. Sławomira Walczewska, Kraków 2017.
Janicaud D., Le tournant théologique de la phénoménologie française, w: D. Janicaud, La phénoménologie dans tous ses états, Paris 2009.
Kartezjusz (René Descartes), Medytacje o pierwszej filozofii, przełożyła Maria Ajdukiewiczowa, przekład przejrzał Kazimierz Ajdukiewicz, Kraków 1948.
Levinas E., Czas i to, co inne, tłum. Jacek Migasiński, Warszawa 1999.
Levinas E., Imiona własne, tłum. Janusz Margański, Warszawa 2000.
Levinas E., Odkrywając egzystencję z Husserlem i Heideggerem, tłum. Ewa Sowa, przekład przejrzała i wstępem opatrzyła Małgorzata Kowalska, Warszawa 2008.
Marion Jean-Luc, Bóg bez bycia, tłum. M. Frankiewicz, Kraków 1996.
Płotka W., Fenomenologia jako filozofia mniejsza. Rozważania wokół sporów o metodę Husserla, Warszawa 2019.
Przyłębski A., Znaczenie fenomenologii Husserla dla hermeneutyki, Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 4 (2009), s. 305-318.
Słomka J., Filozofia Emmanuela Levinasa jako „ancilla theologiae”, Katowice 2022.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-1404-5109
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
