Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Faith and Reason in the Teaching of Bl. John Henry Newman

Jan Kłos

Język: EN | Data publikacji: 30-06-2014 | Abstrakt | s. 111-126

Artykuł koncentruje się na relacji pomiędzy wiarą i rozumem w pismach bł. Johna Henry’ego Newmana, jednego z największych osobowości XIX-wiecznej Brytanii. Aktualność Newmana podkreśla się dzisiaj w kontekście rozważań społecznych, politycznych i teologicznych. Nazywany jest niewidzialnym rzeczoznawcą II Soboru Watykańskiego. W swoich kazaniach i esejach Newman pragnął pokazać, iż nie ma sprzeczności pomiędzy wiarą i rozumem, ponieważ na co dzień naturalnie działamy na gruncie wiary. Jeśli tak się sprawy mają, musimy znaleźć szerszy sens racjonalności. W tym szerszym sensie Newman odnajduje pewność osobową. Pewność ta jest inna niż pewność zdań logicznych, gdyż dotyczy konkretnych aktów. Pewność osobowa przypomina osobową dojrzałość, w której przyświadczamy pewnym prawdom oraz idziemy za tym, czemu przyświadczyliśmy. To pójście za, tę osobowa gotowość nazywa Newman realizowaniem. Zrealizować coś w wierze oznacza przekroczyć naturalne trudności i uchwycić prawdę.

2014-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Relacje między duchowieństwem a laikatem w ujęciu Johna Henry’ego Newmana

Justyna Majewska

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2014 | Abstrakt | s. 159-164

John Henry Newman troszczył się o formację świeckich katolików. Jego pragnieniem był wykształcony laikat. Stworzył więc ideę uniwersytetu. Chciał, aby Kościół miał świadomych swej wiary i zdrowo pobożnych świeckich. Newman zabiegał o ich „kulturę umysłu”. Budował miejsce wiernych w angielskim Kościele. Apelował o liczenie się „Kościoła nauczającego” (duchownych) z „Kościołem słuchającym” (laikatem) w sprawach doktrynalnych. Świeccy bowiem przeciwstawili się ariańskiej herezji.

2014-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

An individual realisation of the linguistic genre of sermon in John Henry Newman’s Parochial and Plain Sermons

Marcin Kuczok

Język: EN | Data publikacji: 30-06-2014 | Abstrakt | s. 144-158

Celem niniejszego artykułu jest analiza aspektów strukturalnych, pragmatycznych, poznawczych oraz stylistycznych gatunku językowego kazania w Parochial and Plain Sermons bł. Johna Henry’ego Kardynała Newmana. Pod względem strukturalnym, kazania Newmana cechuje brak jakiegokolwiek schematu kompozycyjnego, opisywanego przez teorie retoryczne. W Kościele anglikańskim epoki wiktoriańskiej kazania były rodzajem „literatury ustnej”, odczytywanej z ambony podczas nabożeństwa. Od strony pragmatyki językowej, szczególną rolę w praktyce kaznodziejskiej Newmana odgrywał jego przykład życia jako narzędzie komunikacji Słowa Bożego. Kazaniom Newmana towarzyszył rodzaj nadprzyrodzonej atmosfery oraz magnetyzmu pomiędzy kaznodzieją, a słuchaczami. W warstwie poznawczej, Parochial and Plain Sermons stanowią niemalże kompendium dogmatyki chrześcijańskiej, z wyraźnym akcentem na praktyczne zastosowanie prawd teologicznych w życiu chrześcijańskim. Jest w nich także wiele odniesień do życia Błogosławionego. Pod względem stylistycznym, kazania Newmana uderzają prostotą, związaną z tak zwanym „stylem realnym” – Newman używa języka codziennego, unika wyszukanych figur retorycznych, sięgając za to po konkretne przykłady z życia, z Biblii oraz z życiorysów świętych i ojców Kościoła.

2014-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Koncepcja Boga Johna Henry’ego Newmana

Grzegorz Kucza

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2004 | Abstrakt | s. 58-72

Nella teologia possiamo scoprire vari approcci alla questione della possibilità di conoscere Dio: a) natura di Dio e i misteri soprannaturali possono essere conosciuti dalla
ragione umana (così p.es. S. Gregorio di Nissa, S. Anselmo di Canterbury, G. F. Hermes, A. Gunther, J. B. Baltzer, J. Frohschammer); b) la natura di Dio non può essere conosciuta
sotto alcun aspetto, anche se arriviamo alla conoscenza della sua esistenza; tale conoscenza può provenire soltanto dalla rivelazione biblica (agnosticismo, nominalismo, fideismo,
tradizionalismo, modernismo, teologia dialettica, teologia radicale); c) la natura di Dio non può essere considerata sul piano della creazione né rimossa dalla realtà; la conoscenza di
Dio, pur limitata, è possibile grazie all’analogia. Per J. H. Newman la conoscenza di Dio è possibile grazie alla fede e alla intuizione diretta e non razionale. L’argomentazione di J. H. Newman si svolge sul piano speculativo e psicologico. L’esistenza della coscienza ri￾chiama Qualcuno che è razionale e ontologicamente superiore dell’uomo. La responsabilità
basata sulla coscienza è segno dell’esistenza di Dio. Il discorso di J. H. Newman è quindi
antropologico e personalistico.

2004-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Osoba i metoda personacji

Sebastian Gałecki

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2014 | Abstrakt | s. 127-143

The term “person” from the beginning was the foundation of both Christian anthropology and theology. Today, we are inclined to understand this notion in the way proposed by Karol Wojtyla and other representatives of the so-called Christian personalism. This paper has two goals: to familiarize the reader with a theory of the person (which had a significant influence on twentieth-century personalism), developed by nineteenth-century theologian and philosopher, John Henry Newman, and to describe and verify Newman’s “method of personation”. These two elements – the concept of the person and the method of personation – form an original and inspiring anthropology. While the first one is a kind of a classical theory of the person, the second is an important novelty in philosophy and theology. “Method of personation” is a very brave thesis that appears throughout the works of C ardinal Newman: the value of a theory largely depends on the authorities supporting it. Can the history and theology find evidence of the fundamental role of outstanding persons in identifying and spreading the truth?

2014-06-30



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Średniowieczna myśl filozoficzna jako obrona przed dekonstrukcją filozofii współczesnej

Tadeusz Grzesik

Język: PL | Data publikacji: 26-06-2020 | Abstrakt | s. 249-265

Proces dekonstrukcji filozofii, rozpoczęty przez myślicieli postmodernistycznych, jest wymierzony nie tylko przeciw filozofii, ale także przeciw europejskiej kulturze i roli, którą filozofia w jej formacji dotychczas odgrywała. Artykuł ma cztery części. W pierwszej – autor przytacza pewne przypadki, obrazujące, jak doszło do obecnego stanu współczesnej filozofii poprzez wzgardę i zawinioną ignorancję filozofii średniowiecznej przez filozofów uchodzących za chrześcijan (przykład Romana Ingardena). Autor przeciwstawia takiej postawie przykład Anzelma z Canterbury jako tego, który nie tylko szukał dogłębnego zrozumienia tego, co wiarą wyznawał, ale który również posługiwał się wolną spekulacją filozoficzną, aby to osiągnąć. W drugiej części rozważana jest próba zdemaskowania przez Rogera Scrutona zła w wywodach Jacques’a Derridy, pojęcia dekonstrukcji filozofii z uwzględnieniem roli, jaką nihilizm i relatywizm odgrywają w tej procedurze. W trzeciej części autor odnosi się do myśli G.K. Chestertona i współczesnych filozofów polskich: J.M. Bocheńskiego, S. Swieżawskiego, B. Skargi, którzy doceniając metafizykę, chrześcijańskie dziedzictwo Europy i myśl średniowieczną, podkreślają, jaką przynoszą one korzyść nie tylko dla duch ludzkiego, ale także dla uchronienia filozofii od grożącej jej dezintegracji obecnej w globalnej ideologii politycznej poprawności i w myśli postmodernistów. W czwartej części rozważana jest myśl Ludwiga Wittgensteina jako tego, którego radykalizm wymierzony jest w filozofię i religię; tego, który był obdarzony poczuciem misji w sprawie ratowania filozofii i religii od absurdów, które stoją na przeszkodzie właściwego funkcjonowania tych dwóch filarów kultury ludzkiej.

2020-06-26



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Bł. Johna Henry’ego kard. Newmana (1801–1890) teologia sumienia

Wojciech Surmiak

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | Abstrakt | s. 511–528

Newman’s teaching of conscience unites originality and continuity. His originality manifests itself especially with regard to the Catholic theology of his era. Through his Anglican background, Newman belonged to a culture and the philosophical tradition, each of which was growing apart from the Catholic Church. Through dialogue – and often polemic – with his contemporaries, he was successful in handing on in a new language the contents of the faith and of religious experience, used concepts drawn from his own time, although not without renewing them profoundly.

2011-12-31



Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Bł. John Henry kard. Newman (1801-1890). Doctor Ecclesiae?

Wojciech Surmiak

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2014 | Abstrakt | s. 91-110

W niniejszej prezentacji zostały przedstawione dwa główne wątki. Pierwszy z nich to przypomnienie historii i znaczenia tytułu doktor Kościoła oraz ukazanie aktualnego procesu honorowania tym tytułem. Z kolei drugi wątek to ukazanie elementów nauczania papieża Jana Pawła II oraz Benedykta XVI (kard. J. Ratzingera), wskazujących na spełnienie przez nauczanie kard. J.H. N ewmana Kryteriówi Norm wyznaczonych przez Kongregację Doktryny Wiary w procesie rozeznawania wybitności nauczania kandydata do tytułu doktora Kościoła. W końcowej części artykułu wskazano na pewne wnioski co do możliwości inkluzji Newmana do ekskluzywnego grona Doctores Ecclesisae.

2014-06-30