Niniejsze opracowanie ma być szkicem, próbą nowego spojrzenia na filozofię karania przez pryzmat metafor sprawiedliwości naprawczej. Metafora kognitywna – poprzez mechanizm kategoryzacji i tworzenia odesłań między abstrakcyjnymi pojęciami i konkretnym doświadczeniem – pozwala spojrzeć na założenia różnych teorii sprawiedliwości jako na sposoby rozumowania, a nie tylko zbiory twierdzeń. Do najważniejszych metafor sprawiedliwości należy zaliczyć „sprawiedliwość jako równość”, a także odpowiedniki metafor moralności George’a Lakoffa: „surowego ojca” i „opiekuńczego rodzica”, które częściowo korespondują z koncepcjami odpowiednio – sprawiedliwości retrybutywnej i naprawczej. W końcu same mediacje są miejscem, w którym poprzez świadomie stosowane tzw. metafory transformatywne mediator oddziałuje na rozumowanie stron, wpływając na ich wizję konfliktu.

Mediacja między pokrzywdzonym a nieletnim sprawcą jest w Polsce pomimo jej pozytywnych rezultatów bardzo rzadko stosowana. Należy zatem przeanalizować jej perspektywy i bariery. Przestrzeń dla mediacji można określić, uwzględniając jej prawne unormowanie, politykę reagowania na przestępczość nieletnich, akceptowanie mediacji przez stosujących prawo oraz przez społeczeństwo, zaangażowanie społeczników. W artykule przeanalizowano nowe regulacje dotyczące mediacji w ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, które – wbrew deklaracjom zawartym w jej uzasadnieniu – wydają się nie sprzyjać częstszemu stosowaniu mediacji

Celem artykułu jest przedstawienie zagadnień dotyczących stosowania instytucji mediacji w postępowaniach o wykroczenia nieletnich, omówienie zasadności działań podejmowanych przez ustawodawcę w tym zakresie i towarzyszących im wątpliwości. Od momentu wprowadzenia instytucji mediacji do ustawy Prawo o postępowaniu w sprawach nieletnich regulacja ta ma zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników. Rodzi się więc pytanie – czy mediacja w sprawach nieletnich sprawców przestępstw ma rzeczywiście sens? W literaturze podkreśla się pozytywny wpływ mediacji na kształtowanie zachowań nieletnich poprzez uświadomienie im w drodze kontaktu z ofiarą zakresu szkodliwości ich czynu i konieczności jego zadośćuczynienia. Krytyczne głosy akcentują natomiast pewną sztuczność mediacji w tego rodzaju sprawach. Nie jest możliwe naprawienie w wyniku mediacji błędów wychowawczych popełnionych na przestrzeni lat. Podnoszone wątpliwości nie wykluczają jednak całkowicie instytucji mediacji w sprawach nieletnich. Mediacja w dalszym ciągu powinna mieć zastosowanie do nieletnich sprawców, którzy nie wykazują się wysokim poziomem zdemoralizowania, lub do tych, którzy przed sądem rodzinnym stają po raz pierwszy.

Celem niniejszego artykułu naukowego jest przedstawienie instytucji prawnej, którą jest obowiązująca od 1 października 2018 r., a wprowadzona do systemu prawa na podstawie przepisów ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, mediacja prowadzona w postępowaniu dyscyplinarnym wobec nauczycieli akademickich (mediacja akademicka). W tekście zostaną zaprezentowane: pojęcie mediacji akademickiej, inicjowanie mediacji, zasady postępowania mediacyjnego, przebieg tego postępowania oraz postulaty mające na celu sprawne procedowanie na ten temat. Autor, odwołując się do wyników prowadzonych przez siebie badań naukowych, stawia tezę, że jeśli nie zmienią się przepisy dotyczące mediacji akademickiej oraz praktyka ich stosowania na uczelni, to mediacja nigdy nie będzie skutecznym instrumentem służącym rozwiązywaniu konfliktów na uczelni wyższej.