Słoweńskie tłumaczenia literatury polskiej w latach 2019 i 2020
Abstrakt
The article provides an overview of Slovenian translations of Polish literature in the 2019’s and 2020’s and reviewers’ responses to these works. A total of 23 translations of books were published in 2019, including five literary works (three collections of poetry and two novels). Among the 13 published translations of the following year there were eight literary works (one drama, a collection of short stories, three novels and three collections of poetry). The publishing of e-books also increased significantly in 2020. The published translations give Slovenian readers access to familiar, mostly world-renowned authors such as O. Tokarczuk, Z. Herbert, W. Szymborska, C. Miłosz, I. Karpowicz, while works by I. Ostachowicz, B. Nowicka, A. Kulisiewicz, J. Małecki, R. Franczak, and K. Dąbrowska were translated into Slovenian for the first time. With the exception of J. Kochanowski’s drama, all of the literary works translated were from the second half of the 20th century or the 21st century.
Słowa kluczowe
literary translation; Polish-Slovenian translations in 2019 and 2020; literary critiques; reception of Polish literature
Bibliografia
Literatura
Bogataj M., 2021a: Ignacy Karpowicz: Ljubezen [rec.]. „Mladina”, nr 17, s. 62.
Bogataj M., 2021b: Olga Tokarczuk: Bizarne zgodbe [rec.]. „Mladina”, nr 2, s. 62.
GeršakA., 2021: Utrip (pre)velikih pričakovanj. „Dnevnik”, 18.11.2021, s. 17.
Kernev Štrajn J., 2016: Zoper »naravni« red sveta. „Primerjalna književnost”, letn. 39, št. 2, s. 71—89.
Ožbot M., 2019: [Tekst na skrzydełku okładki]. W: B. Tokarz: Eseji o poljsko-slovenskem književnem prevajanju. N. Jež, P. Čučnik, prev. M. Ožbot, ur. Ljubljana, Založba ZRC, ZRC SAZU.
Poznanovič Jezeršek M. et al., 2008: Učni načrt. Slovenščina: gimnazija: splošna, klasična, strokovna gimnazija. Ljubljana, Zavod RS za šolstvo.
Šalamun-BiedrzyckaK., 2020: »Naj se že Aleksander tako drago ne ženi«. Spremna beseda. W: J.Kochanowski: Sprejem in zavrnitev grških odposlancev. Maribor, KD Mariborska literarna družba, s. 37—48.
Unuk J., 2020: Komentar k pregledu slovenskih prevodov poljske literature v letu 2018. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 10, cz. 2, s. 297—311.
Źródła internetowe
Bratož I., 2019: »Pisatelji smo zmeraj in povsod politični«. Intervju z Olgo Tokarczuk. „Delo”, 28.03.2019. Dostępne w Internecie: https://www.delo.si/kultura/knjiga/pisatelji-smo-zmeraj-in-povsod-politicni/ [dostęp: 16.10.2021].
Dekleva G., 2020: Sobotno branje. Zbigniew Herbert: Gospod Cogito. Podkat RTV SLO, 21.03.2020. Dostępne w Internecie: https://4d.rtvslo.si/arhiv/sobotno-branje/174680118 [dostęp: 16.10.2021].
Drev Juh T., 2020: Literarni nokturno — Krystyna Dąbrowska: »Pesmi«. Radio Slovenija — Ars, 24.08.2020. Dostępne w Internecie: https://ars.rtvslo.si/2020/08/krystyna-dabrowska-imena/ [dostęp: 28.10.2021].
G.P., 2019: Olga Tokarczuk, prva poljska prejemnica mednarodnega bookerja, gostuje v Novi Gorici. „MMC RTV Slovenija”, 26.03.2019. Dostępne w Internecie: https://www.rtvslo.si/kultura/knjige/olga-tokarczuk-prva-poljska-prejemnica-mednarodnega-bookerja-gostuje-v-novi-gorici/483728 [dostęp: 18.10.2021].
Gomboc ČehK., 2020: Naš vojni plen je vedenje o svetu. Airbeletrina, 5.04.2020. Dostępne w Internecie: http://www.airbeletrina.si/clanek/nas-vojni-plen-je-vedenje-o-svetu [dostęp: 28.12.2021].
IlcA., 2019: Izbrali smo deset knjig leta 2019. Airbeletrina, 20.12.2019. Dostępne w Internecie: http://www.airbeletrina.si/clanek/izbrali-smo-deset-knjig-leta-2019 [dostęp: 22.10.2021].
Kernev Štrajn J., 2019: Zoper »naravni« red sveta [fragment wykładu], 29.09.2019. Dostępne w Internecie: https://kultura.maribor.si/2019/3-dnevi-boja-proti-speciesizmu-dosledno-proti-zatiranju [dostęp: 13.10.2021].
Košir M., [online]: Knjige meseca, [brak daty publikacji]. „Bukla”, št. 154. Dostępne w Internecie: https://issuu.com/revijabukla/docs/bukla-154 [dostęp: 22.10.2021].
Kovač M., Gaberšek D., 2019/2020: „Perun. Zbirka prevodov Prevajalske vaje 2019/2020”, let. 2, št. 1 (2), s. 13—22. Dostępne w Internecie: https://zdsds.si/sekcije-in-pokrajinska-drustva/studentska-sekcija/perun-2-1/ [dostęp: 28.12.2021].
Krajnc M., 2019: Zbigniew Herbert: Gospod Cogito. „KMCS — Kulturno medijski center Slovenije”, 18.12.2019. Dostępne w Internecie: https://homocumolat.com/2019/12/18/herbert-zbigniew-gospod-cogito/ [dostęp: 16.10.2021].
Krajnc M., 2020: Oprosti mi, prijazna Evropa. [Jani Kovačič, Orfej iz pekla — lagerske pesmi A. Kulisiewicza]. LUD Literatura, 7.05. 2020. Dostępne w Internecie: https://www.ludliteratura.si/kritika-komentar/oprosti-mi-prijazna-evropa/ [dostęp: 29.10.2021].
KrivecA., [online]: Zbigniew Herbert: Gospod Cogito [rec.; brak daty publikacji]. „Bukla”, št. 150. Dostępne w Internecie: https://www.bukla.si/knjigarna/leposlovje/poezija/gospod-cogito.html [dostęp: 16.10.2021].
Marek M., 2020: Izgubljenost uma v zgodovini. Airbeletrina, 2.05.2020. Dostępne w Internecie: http://www.airbeletrina.si/clanek/izgubljenost-uma-v-zgodovini [dostęp: 18.10.2021].
Matoz Z., 2020: Ko židovski zombiji preganjajo nacije. „Delo”, 30.06.2020. Dostępne w Internecie: https://www.delo.si/kultura/knjiga/ko-zidovski-zombiji-preganjajo-nacije/ [dostęp: 28.10.2021].
Motnikar V., 2014: Igor Ostachowicz: Noč živih Židov. Radio Slovenija — Ars, 2.07.2014. Dostępne w Internecie: https://ars.rtvslo.si/2014/07/igor-ostachowicz-noc-zivih-zidov/ [dostęp: 28.10.2021].
Ocena kritikov: Top 2019. „Dnevnik”, 31.12.2019. Dostępne w Internecie: https://emanat.si/media/7afdf667ff/Dnevnik+Top+2019.pdf [dostęp: 22.10.2021].
Petrič T., 2020: Wisława Szymborska: Maščevanje umrljive roke. „Dnevnik”, 21.01.2020. Dostępne w Internecie: https://www.dnevnik.si/1042920120 [dostęp: 22.10.2021].
Pungeršič D., 2020: Wisława Szymborska: Radost pisanja. Radio Slovenija — Ars, 21.02.2020. Dostępne w Internecie: https://www.rtvslo.si/kultura/beremo/wislawa-szymborska-radost-pisanja/515078 [dostęp: 22.10.2021].
Sławińska J. et al., [online]: Pozorna pripovedovalka — Sodobne poljske avtorice v slovenskih prevodih. Wirtualni ogled razstave. Dostępne w Internecie: https://www.ff.uni-lj.si/sites/default/files/2021-03/razstava/index.html [dostęp: 22.12.2021].
Šoster V., 2020: Gospod Cogito se znajde v kritiki Veronike Šoster. LUD Literatura, 24.09.2020. Dostępne w Internecie: https://www.ludliteratura.si/kritika-komentar/gospod-cogito-se-znajde-v-kritiki-veronike-soster/ [dostęp: 18.10.2021].
ŠtokK., 2021: Skrivno društvo KRVZ in Čebele med prejemniki zlate hruške 2021. „MMC RTV Slovenija”, 13.11.2021. Dostępne w Internecie: https://www.rtvslo.si/kultura/knjige/skrivno-drustvo-krvz-in-cebele-med-prejemniki-zlate-hruske-2021/601064 [dostęp: 17.12.2021].
Štuber C., 2019: Literarni nokturno: Bronka Nowicka. Radio Slovenija — Prvi, 19.11.2019. Dostępne w Internecie: https://radioprvi.rtvslo.si/2019/11/bronka-nowicka-nahraniti-kamen/ [dostęp: 22.10.2021].
Videmšek B., 2020: Rja. „Bukla”, št. 157. Dostępne w Internecie: https://issuu.com/revijabukla/docs/bukla-157 [dostęp: 19.11.2021].
Žnidar S., 2020: Sveta preprostost opisa. LUD Literatura, 3.09.2020. Dostępne w Internecie: https://www.ludliteratura.si/kritika-komentar/sveta-preprostost-opisa/ [dostęp: 22.10.2021].
Uniwersytet w Lublanie Słowenia
https://orcid.org/0000-0002-4479-6106
LIDIJA REZONIČNIK | dr literaturoznawstwa, adiunkt w Katedrze Polonistyki w Instytucie Slawistyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Lublanie. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół interdyscyplinarnego połączenia literatury i filmu w kontekście adaptacji filmowych utworów literackich, polskiego modernizmu literackiego, polsko-słoweńskich kontaktów literackich oraz badań imagologicznych. Członkini komitetu wykonawczego Stowarzyszenia Słoweńskich Slawistów oraz Zespołu Badań nad Filmem na Uniwersytecie Warszawskim. Autorka monografii naukowej pt. Mojstrovine poljske književnosti in filma: Faraon, Svatba, Mati Ivana Angelska (współautor: Seweryn Kuśmierczyk).
JOANNA BOROWY | dr nauk humanistycznych, literaturoznawczyni, słowenistka i przekładoznawczyni. W 2018 roku obroniła na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach pracę doktorską zatytułowaną Kategoria pogranicza w refleksji nad przekładem (o polskim tłumaczeniu esejów Draga Jančara). Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół przekładów literatury słoweńskiej na język polski, szczególnie na ich aspekcie kulturowym i pragmatycznym. Tłumaczy na język polski literaturę słoweńską oraz teksty naukowe z dziedziny przekładoznawstwa.
MONIKA GAWLAK | dr nauk humanistycznych, literaturoznawczyni, słowenistka, zatrudniona na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się m.in. wokół zagadnień recepcji i kulturowych uwarunkowań przekładu oraz socjologii literatury (również tłumaczonej). Bada dwudziestowieczną literaturę słoweńską oraz jej polskie przekłady. Jest autorką monografii pt. Świat poetycki Gregora Strnišy oraz artykułów z zakresu literaturoznawstwa i przekładoznawstwa. Tłumaczy z języka słoweńskiego teksty literackie
i naukowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
