Damir Bartol Indoš and Tanja Vrvilo — Dom Ekstremalnego Teatru Muzycznego: przekład performatywny chorwackiej neo/awangardy

Suzana Marjanić
https://orcid.org/0000-0002-6158-3006

Abstrakt

DB Indoš and Tanja Vrvilo — House of Extreme Music Theater work with material from the Croatian historical avant-garde scene in all their performances of exhausting, physical theater, which they approached through the Zagreb circle of zenithists, “through Kamov and Čerina as predecessors of the Futurists (but not the Marinettists), and their influence on the literary-revolutionary circle of rebellious youth. Some of them
included August Cesarec, Đuka Cvijić, Zora Ruklić and members of their ‘Republic of Stenjevac’, members of the Zagreb group Zenit, the lyrics of a visionary film through the books of Ivan Martinac, concrete poetry by Josip Stošić and the silent art that we ‘shachtophonize’ for our parallel performance canon” (Vrvilo 2020). Their systematic work on the performance and reactualization of the neo/avant-garde can be defined, by using Roman Jakobson’s definition, by intersemiotic translations (cf. Munday, Ramos Pinto, Blakesley 2022: 9) into musical theater which, in their example, is based on manipulating sound objects/installations/sculptures with the cut-up technique of original texts into schachtophone scores (moving away from music notation to graphic notation) for schachtophone music, all through the vision of the performance of exhausting (physical) theater with Indoš’s constant dedication to Artaud’s theater of cruelty, the alchemical theater of pre-logic and pre-rationality, a theater that, as a magical ritual, can lead to the healing of society.


Bartol, Damir — I. “Kugla u ravnoteži.” (Interviewed by Suzana Marjanić). Zarez, vol. 15, no.1 (October 1999): 34—35.

Bartol, Damir — I. “Legalizacija ludila kroz umjetnost.” (Interviewed by Suzana Marjanić). Zarez, vol. 23 (20 January 2000): 31.

Bartol, Damir — I., 2004: “Mnogo je više mogućnosti u šahu nego atoma u svemiru.” (Interviewed by Suzana Marjanić). Zarez, vol. 141 (4 November 2004): 31.

Dreyer, Carl Th. Stradanje Ivane Orleanske. eds. Ivan Martinac and Svemir Pavić. Split: Slavica film, Centar za kulturu Radničkog sveučilišta Đuro Salaj, Filmska biblioteka Elipse, 1980.

“Fatally Hurt by Automobile.” https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1899/09/14/102413700.pdf.

Juniku, A. Indoš i Živadinov, teatro-bio-grafije: sveto i ludičko kao modusi političkoga u teatru. Zagreb: Akademija dramskih umjetnosti — Hrvatska sveučilišna naklada, 2019.

Kenner, H. Samuel Beckett. A Critical Study. New Edition, with a Supplementary Chapter. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, 1973.

Lehmann, H.-Th. Postdramsko kazalište. Zagreb — Beograd: Centar za dramsku umjetnost, TkH — Centar za teoriju i praksu izvođačkih umetnosti, 2004.

Luković, J. Muzičko u “Kući ekstremnog muzičkog kazališta”. Zagreb: Sveučilište u Zagrebu, Muzička akademija. https://zir.nsk.hr/islandora/object/muza%3A2989, 2022.

Marjanić, S. “Sceničnost duše.” (DB Indoš — House of Extreme Music Theatre: Žestoka vožnja ili o duši.) Zarez, vol. 41 (26 October 2000): 41.

Marjanić, S. “Deformacije/apstrakcije tijela DB Indoša.” Frakcija: magazin za izvedbene umjetnosti, vol. 17/18, (2000a): 10—17.

Marjanić, S. Kronotop hrvatskoga performansa: Od Travelera do danas. Zagreb: Bijeli val, Školska knjiga, Institut za etnologiju i folkloristiku, 2014.

Marjanić, S.“Shizofona pentalogija.” 8. Perforacije Zagreb, 16—20 lipnja 2016.: Kuća ekstremnog muzičkog kazališta, Festival Perforacije, Teatar &TD, Zagreb, “Svaka revolucija je bacanje kocki, osim što,” autori: Damir Bartol Indoš & Tanja Vrvilo. Plesna scena, http://www.plesnascena.hr/index.php?p=article&id=1949, 2016.

Marjanić, S. “Kuća ekstremnog muzičkog kazališta i Šahtofon. In: Srpski jezik, književnost, umjetnost. Zbornik radova 10. međunarodnog naučnog skupa održanog na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu 2016.” (29—31. 10. 2015). In: Knjiga 2, Rock ‘n’ roll, edited by D. Bošković and Č. Nikolić, 539—546. Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, 2016a.

Marjanić, S. “Inozemna Kugla (Glumište): Zlatko Burić Kićo i Kuća ekstremnog muzičkog kazališta.” In Krležini dani u Osijeku 2016. Hrvatska drama i kazalište u inozemstvu. Drugi dio, edited by Branko Hećimović, 149—165. Zagreb: Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti, Zavod za povijest hrvatske književnosti, kazališta i glazbe, Odsjek za povijest hrvatske književnosti; Osijek: Hrvatsko narodno kazalište, Filozofski fakultet, 2017.

Marjanić, S. “Šahtofonska posveta Ivanu Martincu.” DB Indoš Kuća ekstremnog muzičkog kazališta: I:O:, autori: autori Damir Bartol Indoš, Tanja Vrvilo, Pogon Jedinstvo, Zagreb, izvedbe 17. i 18. veljače 2020. Plesna scena, https://www.plesnascena.hr/index.php?p=article&id=1427, 2020.

Marjanić, S. Umjetnost performansa i kinizam: izvedbena linija otpora. Zagreb: HS AICA, Durieux, 2022.

Martinac, I., ed. Martinac 41 godina filmskog stvaralaštva, 1960.-2001. Split, Zagreb, Opus: Hrvatski filmski savez, 2001.

Munday, J., S. Ramos Pinto, J. Blakesley. Introducing Translation Studies: Theories and Applications. (5th Edition). London: Routledge, 2022.

Robić, D. Slika i događaji. Zagreb: Matica hrvatska, 2001.

Tretinjak, I. Fenomen Pinklec: Od rituala do igre 30 prvih godina Kazališne družine Pinklec. Monografska studija. Čakovec: Centar za kulturu Čakovec, 2017.

Vrvilo, T. “Film by Ivan Martinac: Tactility in Splices.” Frakcija, vol. 51/52 (2009): 68—76.

Vrvilo, T. “Subverzivne geste.” (Interviewed by Antonija Šitum). Kino Klub Split, https://kinoklubsplit.hr/edu/intervju-tanja-vrvilo-subverzivne-geste/.

Vrvilo, T. “Ne bojim se za budućnost umjetničke avangarde.” (Interviewed by Bojan Munjin), 2020. https://portalnovosti.com/tanja-vrvilo-ne-bojim-se-za-buducnost-umjetnicke-avangarde.

Žugić, B.A. “Dramaturgije glazbe — Indoš i hrvatski glazbenici devedesetih.” In Krležini dani u Osijeku 2021. Devedesete u hrvatskoj dramskoj književnosti i kazalištu. drugi dio, edited by Martina Petranović, 324—341. Zagreb — Osijek: Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti, Hrvatsko narodno kazalište u Osijeku, Filozofski fakultet, 2022.


Opublikowane : 2023-07-18


MarjanićS. (2023). Damir Bartol Indoš and Tanja Vrvilo — Dom Ekstremalnego Teatru Muzycznego: przekład performatywny chorwackiej neo/awangardy. Przekłady Literatur Słowiańskich, 13, 1-21. https://doi.org/10.31261/PLS.2023.13.09

Suzana Marjanić  suzana@ief.hr
Instytut Etnologii i Badań Folklorystycznych w Zagrzebiu  Chorwacja
https://orcid.org/0000-0002-6158-3006




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).