Toneta Pretnarja prevod sonetov Jana Nepomucena Kamińskega / Sonety Jana Nepomucena Kamińskiego w przekładzie Tonego Pretnara <i>(tłum. Weronika Woźnicka, Monika Gawlak, Joanna Cieślar)</i>
Abstrakt
Translation of the sonets of Jan Nepomucen Kamiński by Tone Pretnar
The extensive translation work of Tone Pretnar includes within it the fourteen sonnets of Jan Nepomucen Kamiński, an important organiser of the Polish theatre and cultural life in Lvov in the first half of the nineteenth century. The sonnets, which were written in 1827, were rejected by critics of the period, and were not afforded any greater attention by later literary historians. According to his own account, Pretnar decided to undertake the translation of these works due to the author’s close links with Matija Čop, an important figure in the intellectual and artistic scene of that time. While Kamiński’s works were criticised for their linguistic and compositional failings, Pretnar’s translations are linguistically pure and flow with inherent beauty. Attention is often focused on those elements within them that are reminiscent of Prešeren — namely quotations and allusions to the poetic language of the greatest Slovene romantic poet, France Prešeren. With these elements, the translator succeeded in firmly placing his translation in a time, interest in which (apart from some subsequent attempts to revitalise interest) remained, like the sonnets themselves, restricted and confined. Nor can it be ruled out (even though for the reader who is unaware of the literary and historical background it may not be immediately apparent) that those elements that are reminiscent of Prešeren also in fact represent the translator’s ingenious solution to the problem as to how best realise in translation the very elements which some critics had seen (or wanted to see) in the original: namely, a lyric parody of the greatest Polish poet of that period, Adam Mickiewicz.
Key words: Jan Nepomucen Kamiński, Tone Pretnar, France Prešeren, literary translation, sonnet
Bibliografia
Bartosz A.: Literatura polska w pigułce. Białystok, Wydawnictwo Benkowski, 1999.
Čopovi galicijski dopisniki. Red. R. Štefanova, N. Jež. Ljubljana, Slovenska akademija znanosti in umetnosti, 1989.
Dzieje literatury pięknej w Polsce. Cz. 2. [Wyd. 2]. Kraków, Polska Akademia Umiejętności, 1936.
http://portalwiedzy.onet.pl/1940,,,,kaminski_jan_nepomucen,haslo.html.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Nepomucen_Kami%C5%84ski.
Idee programowe romantyków polskich. Antologia. Red. A. Kowalczykowa. Wrocław—Warszawa—Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000.
Libera Z.: Oświecenie. V: Literatura polska od średniowiecza do pozytywizmu. Red. J.Z. Jakubowski. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979.
Listi: priloga tednika Železar za kulturo in družboslovje. Jesenice, SŽ Železarna, 1987/1968.
Miłosz C.: Historia literatury polskiej (do roku 1939). Iz angleščcine prevedla tłum. M. Tarnowska. Kraków, Znak, 1993.
Prešeren F.: Poezije — pesnitve in pisma. Red. A. Slodnjak. Ljubljana, Mladinska knjiga, 1958.
Pretnar T.: Cyprian Kamil Norwid. V: Norwid. Izbral, uredil, prevedel in spremno besedo napisal T. Pretnar. Ljubljana, Mladinska knjiga, 1985.
Pretnar T.: Kako mrčes naj ve, da vrtnica imena vrtnica zares je vredna. (Jan Nepomucen Kamiński med Čopovimi poljskimi korespondenti). „Slavistična revija“ 1985, 2, s. 289—299.
Pretnar T.: Prešeren in Mickiewicz: o slovenskem in poljskem romantičnem verzu. Prev. N. Jež in M. Pavičić. Ljubljana, Slovenska matica, 1998.
Pretnar T.: Veter davnih vrtnic: antologija pesniških prevodov 1864—1993. Red N. Jež, P. Svetina. Ljubljana, Slava, 1993.
Pretnar T., Jež N.: Slovenci in poljska književnost. V: Slovenski jezik v stiku s slovanskimi in neslovanskimi jeziki in književnostmi. Ljubljana, Zavod Republike Slovenije za šolstvo in šport, 1992, s. 178—190.
Slava — debatni list: občasni organ debatnega krožka slavistov Filozofske fakultete v Ljubljani, 1992/2.
Sonet polski: wybór tekstów. Wstępem i objaśnieniami zaopatrzył W. Folkierski. Kraków, Krakowska Spółka Wydawnicza, 1925.
Štefan R.: Tone Pretnar kot prevajalec poljske poezije. „Jezik in slovstvo“ 1994, 4, s. 125—136.
Štefanova R.: Poljska književnost. Ljubljana, Državna založba Slovenije, 1960.
Witkowska A., Przybylski R.: Romantyzm. Warszawa, PWN, 2003.
Univerza v Ljubljanie, Filozofska fakulteta; Univerzita Karlova v Praze, Filozofická fakulta
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
