O przyjemności tłumaczenia
Abstrakt
The Pleasure of Translating
In his Dire quasi la stessa cosa. Esperienze di traduzione (2003) Umberto Eco discusses and comments on important dynamics of translation, its strategies and gestures, using examples drawn from his own literary works rendered in different languages. Thus, the answer to the question of the reasons we translate is formulated in relation to some subjective experiences of literary translation from and into Italian exercised by the author of the essay. The category of pleasure is presented as a significative factor that prompts us to translate.
KEY WORDS: translator’s and reader’s pleasure, translation, adequacy, rational and irrational reasons of translation
Bibliografia
Altea T., 2014: Postfazione. Una ragazza. W: A. Pozzi: Ti scrivo dal mio vecchio tavolo. Lettere 1918—1938. G. Bernabò e O. Dino, red. Milano, Áncora [e-book].
Balcerzan E., 2005: Metafory, które „wiedzą”, czym jest tłumaczenie. „Teksty Drugie”, nr 5, s. 41—52.
Barthes R., 1997: Przyjemność tekstu. A. Lewańska, tłum. Warszawa, Wydawnictwo KR.
Barthes R., 2002 (1973): Le Plaisir du texte. Paris, Seuil.
Bernabò G., 2008: Per troppa vita che ho nel sangue. Antonia Pozzi e la sua poesia. Milano, Viennepierre edizioni.
Bieńkowski Z., 2007: [Tłumacz-kochanek literatury]. W: E. Balcerzan, E. Rajewska, red.: Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440—2005. Antologia. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, s. 354—355.
Dlaczego tłumaczymy? Praktyka, teoria i metateoria przekładu. Ustroń 19—21 października 2017, [online]. Dostępne w Internecie: https://www.us.edu.pl/konferencja-pt-dlaczego-tlumaczymy-praktyka-teoria-i-metateoria-przekladu [dostęp: 31.07.2017].
Eco U., 2003: Dire quasi la stessa cosa. Esperienze di traduzione. Milano, Bompiani.
Fernandes M., 2014: Millôr Definitivo — a bíblia do caos. Porto Alegre (Brazil), L&PM Editores.
Fordoński K., 2000: Polski przekład literacki w warunkach wolnego rynku. Spojrzenie nieobiektywne, prowokacyjne i stronnicze. „Przekładaniec”, nr 7, s. 131—148.
Fromm E., 1971: O sztuce miłości. M. Czerwiński, wstęp. A. Bogdański, tłum. Warszawa, PIW.
Heydel M., 2015: Trzymam gardę. W: Z. Zaleska: Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, s. 271—297.
Kania I., 2015: Żaden ze mnie heros atleta. W: Z. Zaleska: Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, s. 35—64.
Kopacki A., 2016: Mała typologia wady. W: P. Sommer, wyb. i oprac.: O nich tutaj (książka o języku i przekładzie). Kraków—Warszawa, Instytut Książki, s. 95—105.
Kotarbiński T., 1958: O zdolnościach cechujących badacza (1929). W: Idem: Wybór pism. T. 2: Myśli o myśleniu. Warszawa, PWN, s. 284—298.
Kotarbiński T., 1985: Medytacje o życiu godziwym. Warszawa, Wiedza Powszechna.
Kurek M., 2017: Przekładając przełożone. W: św. Jan od Krzyża: Pieśń duchowa. C. Marrodán Casas, M. Kurek, tłum. M. Krupa, oprac. Kraków, WKB, s. 91—94.
Landers C.E., 2001: Literary Translation. A Practical Guide. Clevedon—Buffalo—Toronto—Sydney, Multilingual Matters Ltd [e-book].
Lefevere A., 1992: Translating Literature. Practice and Theory in a Comparative Literature Context. New York, The Modern Language Association of America. L&PM Editores, [online]: Millôr Fernandes [biogram]. Dostępne w Internecie: http://www.lpm.com.br/site/default.asp?TroncoID=805134&SecaoID=948848&SubsecaoID=0&Template=../livros/layout_autor.asp&AutorID=700032 [dostęp: 31.07.2017].
L&PM Editores, [online]: Um viva aos tradutores! Dostępne w Internecie: http://www.lpm-blog.com.br/?p=25157 [dostęp: 31.07.2017].
Łukasiewicz M., 2017: Pięć razy o przekładzie. Kraków—Gdańsk, Karakter.
Platon, 1938: Fileb. W. Witwicki, tłum. Warszawa, Kasa im. J. Mianowskiego.
Płaszczewska O., 2000: „Listopad” A. Pozzi — translatorskie wyzwanie? „Przekładaniec”, nr 7, s. 89—99.
Płaszczewska O., 2015: Itinerari dimenticati di letteratura comparata: tra il passato e il presente. „Atti dell’Accademia Polacca”, vol. 4 (2014—2015), s. 170—194. Dostępne w Internecie: http://www.roma.pan.pl/images/files/atti/Atti4ebook.pdf [dostęp: 24.06.2018].
Płaszczewska O., 2017: George Mallory i Zamarła Turnia albo kilka uwag na temat miejsc wspólnych i granic literatur międzynarodowych. W: M. Skwara, red.: Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe — literatury i dyskursy o literaturach. Kraków, Universitas, s. 281—298.
Sereni V., 1980: 3 dicembre. W: P. Gelli, G. Lagorio, red.: Poesia italiana del Novecento. T. 2. Milano, Garzanti, s. 647—648.
Steiner G., 2000 (1975): Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu. O. i W. Kubińscy, tłum. Kraków, Universitas.
Stępień A., 2002: Radość autopromocji. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 7: Radość tłumaczenia. Przekład jako wzbogacenie kultury rodzimej, s. 347—350.
Surma-Gawłowska M., 2002: Tłumacz i „homo ludens” — elementy zabawy, gry i współzawodnictwa w przekładzie. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 7: Radość tłumaczenia. Przekład jako wzbogacenie kultury rodzimej, s. 299—304.
Tabakowska E., 2008: O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z „Europą” Normana Daviesa. Kraków, Znak.
Tatarkiewicz W., 2003: O szczęściu. Warszawa, PWN.
Tokarz B., 1999: Krytyka przekładu w świetle oczekiwań odbiorczych. W: Krytyka przekładu w systemie wiedzy o literaturze. Katowice, Wydawnictwo Śląsk, s. 51—63.
Jagiellonian University in Kraków
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
