Tłumaczenia wybranych dzieł literatury angielskiej i rosyjskiej na regionalny język kaszubski dokonywane „z drugiej ręki”
Abstrakt
Hewòtny articzel tikô sã dolmaczënków rusczi i anielsczi lëteraturë na kaszëbiznã, wëkònywónëch nié jãzëka òriginału, ale z jistniejącégò ju pòlsczégò przełożënkù. Taczima tłómaczënkama wëkonywónyma „z drëdżi rãczi” są m.jim. fragment pòwiescë Fiodora Dostojewsczégò pt. Przësprawa i ùkôranié, fragment pòwiescë Lwa Tołstoja pt. Zmartwëchwtanié, dolmaczënk pòwiescë Anne of Green Gables aùtorstwa Lucy Maud Montgomery. W pierszim dzélu artikla òbgôdóné òstałë przëmiôrë wskôzëjącé na jidzenié przez kaszëbsczich dolmaczérów za interpretacją zasugerowóną przez aùtorów wczasniészich przełożënków nëch samëch dokazów na pòlsczi jãzëk. W drëdżim dzélu robòtë òbgôdóné są frazeólogiznë i przësłowia, jaczé nie pòkazałë sã w zdrzódłowëch tekstach, ale pòchôdają z jich pòlsczich dolmaczënków i jakno taczé òstałë zaadaptowóné przez kaszëbsczich dolmaczérów.
Słowa kluczowe
dolmaczënk; dolmaczënk „z drëdżi rãczi”; kaszëbsczi jãzëk; pòlsczi jãzëk; interpretacjô
Bibliografia
Ajunwa E., 2015: Transemic Approach to Translation and Nation Building. „Journal of Modern European Languages and Literatures”, vol. 4, s. 129—139.
Bobowska-Nastarzewska P., 2014: Przekład poezji jako wyzwanie dla tłumacza — na podstawie własnego doświadczenia tłumaczenia wierszy dziewiętnastowiecznego francuskiego poety Leconte de Lisle’a. „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad Teorią, Praktyką i Dydaktyką Przekładu”, nr 9, s. 35—47.
Cronin M., 1995: Altered Studies. Translation and Minority Languages. „TTR”, no. 1, VIII, s. 84—103.
Dostojewsczi F., 2014: Przesprawa i ùkôranié (dzélëk). D. Majkòwsczi, tłum. „Stegna”, nr 4, s. 26—27.
Dostojewski F., 1986: Zbrodnia i kara. C. Jastrzębiec-Kozłowki, tłum. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Dubisz S., Sobol E., red., 2005: Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gołąbek E., 2012: Słownik polsko-kaszubski. T. 1. Gdańsk, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie.
Krzyżanowski J., red., 1970: Nowa księga przysłów polskich i wyrażeń przysłowiowych polskich. T. 2. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kumar R., 2013: Role of Translation in Nation Building: Ancient and Medieval India. W: R. Kumar, ed.: Role of Translation in Nation Building. New Delhi, Modlingua and Indian Translators Association, s. 17—32.
Legeżyńska A., 1999: Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń z A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa, A. Błoka. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 30—39.
Makurat H., 2017: Frazeologizmy i przysłowia w przekładzie bajek Iwana Kryłowa z języka rosyjskiego na kaszubszczyznę. „Prace Językoznawcze”, XIX/4, s. 93—105.
Makurat-Snuzik H., 2019a: Dlaczego tłumaczy się literaturę piękną na regionalny język kaszubski? „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 9, cz. 2, s. 119—132.
Makurat-Snuzik H., 2019b: Problemy przekładu na język zdominowany. Obcość w tłumaczeniu rozpatrywana w kontekście nierównej pozycji języka wyjściowego i docelowego. Na przykładzie translacji dzieł literatur słowiańskich na język kaszubski. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Montgomery L.M., 1994: Ania z Zielonego Wzgórza. R. Bernsteinowa, tłum. Warszawa, Nasza Księgarnia.
Montgomery L.M., 2013: Anne of Green Gables. London, Vintage Books.
Montgomery L.M., 2017: Ana z Zelony Grzëpë. M. Bòbkòwskô, tłum. Gdańsk, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie.
Skorupka S., 1977: Słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa, Wiedza Powszechna.
Sychta B., 1965—1976: Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej. T. 1—7. Wrocław—Warszawa—Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Synak B., 1998: Kaszubska tożsamość. Ciągłość i zmiana. Studium socjologiczne. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Śniecikowska A., 2016: Haiku po polsku. Genologia w perspektywie transkulturowej. Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Tołstoj L., 1986: Zmartwychwstanie. Warszawa, Książka i Wiedza.
Tołstoj L., 2018: Zmartwëchwstanié (wëjimk). D. Majkòwsczi, tłum. „Stegna”, nr 3, s. 19—21.
Wawrzyńczyk J., red., 2004: Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wiley J., Ltd S., 2017: The Complexity of Indirect Translation. Reflections on the Chinese Translation and Reception of H.C. Andersen’s Tales. „Orbis Litterarum”, 72, 3, s. 181—208.
Достоевский Ф., 1866: Преступление и наказание. Москва, Издательство «Детская литература».
Достоевский Ф., 2017: Преступление и наказание, с комментариями В. Эгле. Grīziņkalns, Impositium.
Толстой Л., 1983: Собрание сочинений в 22 томах. Том 13. Воскресение. Москва, Государственное издательство «Художественная литература».
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
