Wynaleźć wyspę. Podwójna lektura książki „Czerwony śnieg na Etnie" Jarosława Mikołajewskiego i Pawła Smoleńskiego
Abstrakt
Autorzy artykułu podążają w ślad za Jarosławem Mikołajewskim i Pawłem Smoleńskim, którzy w swojej książce Czerwony śnieg na Etnie zmierzyli się z sycylijskim wyzwaniem. Włoska wyspa jawi się im jako szczególny skrawek świata, gdzie wszelkie procesy społeczne, kulturowe i polityczne przebiegają w unikatowy, endemiczny sposób. Tekst podzielono na trzy części: część wstępną, stanowiącą próbę odkrycia motywacji i inspiracji twórczej autorskiego duetu; część drugą – właściwą – podejmującą wielopoziomowe rozważania nad sycylijskim poczuciem wolności; część finałową, która odsłania ucieczkowe zamysły Mikołajewskiego i Smoleńskiego, by na bocznych torach ich twórczych zainteresowań odbudować utracone pasje i chęć życia. Osobną nić interpretacyjną stanowi namysł nad podwójnością aktu lektury i pisania, zarówno w naprzemiennym tasowaniu własnych fragmentów przez autorów książki, jak i w autotematycznej refleksji autorów artykułu.
Słowa kluczowe
Jarosław Mikołajewski; Paweł Smoleński; reportaż; Sycylia
Bibliografia
Czaja D., 2010, Gdzieś dalej, gdzie indziej, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Derrida J., 2011, Przed Prawem, przeł. J. Gutorow, w: Nienasycenie. Filozofowie o Kafce, red. Ł. Musiał, A. Żychliński, Korporacja Ha!art, Kraków, s. 191–234.
Hejmej A., 1999, Literackie fugi. „Preludio e fughe” Umberta Saby i „Todesfuge” Paula Celana, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 95–112.
Mikołajewski J., 2015, Wielki przypływ, Dowody na Istnienie, Warszawa.
Mikołajewski J., Smoleński P., 2021, Czerwony śnieg na Etnie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Szymborska W., 1988, Ludzie na moście, Czytelnik, Warszawa.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-0671-6355
MARIUSZ JOCHEMCZYK – dr hab., prof. UŚ, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. Członek Komisji Historycznoliterackiej PAN w Katowicach. Zastępca redaktora naczelnego pisma naukowego „Fabrica Litterarum Polono-Italica”. Laureat nagrody im. ks. A. Weltzla – „Górnośląski Tacyt” (2016). Autor monografii: Rzeczy piekielne. Wokół „Poematu Piasta Dantyszka” Juliusza Słowackiego (Katowice 2006), Sploty tradycji. Dwugłosy o literaturze polskiej XX wieku (Katowice 2014), Wobec tradycji. Śląskie szkice oikologiczne (Katowice 2015). Współautor publikacji: Nasz Broniewski. Prelekcje warszawskie (z Maciejem Tramerem i Miłoszem Piotrowiakiem, Katowice 2010) oraz Myśleć Kafką. Teksty i konteksty (z Józefem Olejniczakiem i Miłoszem Piotrowiakiem, Katowice 2023).
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0003-3787-752X
MIŁOSZ PIOTROWIAK – dr hab., prof. UŚ, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. Członek Komisji Historycznoliterackiej PAN w Katowicach. Zastępca redaktora naczelnego pisma naukowego „Fabrica Litterarum Polono-Italica”. Autor monografii: Testament/idylla. Wiersze przybrane. Idylla/testament. Wiersze przebrane (Katowice 2013). Obecnie pracuje nad książką poświęconą tematyce wojennej w literaturze XX i XXI wieku. Współautor publikacji: Nasz Broniewski. Prelekcje warszawskie (z Maciejem Tramerem i Mariuszem Jochemczykiem, Katowice 2010) oraz Myśleć Kafką. Teksty i konteksty (z Mariuszem Jochemczykiem i Józefem Olejniczakiem, Katowice 2023).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
