Reportaż polski jako głos tych, którym głos odebrano

Orsolya Németh

doi:10.31261/PS_P.2023.32.16

Opublikowane: 2023-12-29

Tom 32 Nr 2 (2023)

Reportaż polski jako głos tych, którym głos odebrano

Orsolya Németh

Dział: Światy non-fiction

https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.32.16

Abstrakt

Reportaż literacki od dawna jest popularnym elementem polskiej sceny literackiej, ale po roku 1989 zmieniła się jego rola i forma: okazuje się głosem tych, którym głos odebrano – tę myśl możemy uznać za tezę niniejszego opracowania. Do jej ukonstytuowania oczywiście są potrzebni czytelnicy. Bez nich bowiem nikt nie usłyszy wołania tych ludzi. Istnieje interesująca i ważna metoda (jak i ewentualne różnice między metodami), jaką operują autorzy wskazanych przeze mnie książek. Warto przyjrzeć się, czy na poziomie tekstów, w tym, jak tekst jest napisany, dany reportaż jest głosem kogoś innego. Rozróżniam następujące kategorie tego typu reportaży: reportaże o ofiarach systemu, reportaże poświęcone przedstawicielom Polski B, reportaże o krajach postradzieckich, reportaże poświęcone mniejszościom. Omawiane w tekście sytuacje mogą bywać uznane za dyskryminujące, poza tym pewne stereotypy nadal występują w świadomości publicznej. Celem artykułu jest wskazanie, że współczesny polski reportaż, będąc głosem tych, którym głos odebrano, może wyjść naprzeciw dyskryminacji i stereotypom oraz odegrać istotną rolę w obalaniu określonego tabu.

Słowa kluczowe:

głos , mniejszość , postradziecki , system opresyjny

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Németh, O. (2023). Reportaż polski jako głos tych, którym głos odebrano. Postscriptum Polonistyczne, 32(2), 1–15. https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.32.16

Cited by / Share

Bibliografia

Bikont A., 2012, My z Jedwabnego, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Czapliński P., 2019, Gatunek orientacyjny. Reportaż polski na przełomie XX i XXI wieku, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 19–42.
Google Scholar

Darska B., 2019, Wielość głosów. O reportażu świadectw, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 240–251.
Google Scholar

Gosk H., 2010, „Wychować się w momencie historycznego przełomu to żadna przyjemność…”. O postzależnościowych aspektach polskiej prozy ostatnich lat, w: Nowe dwudziestolecie 1989–2009. Rozpoznania, hierarchie, perspektywy, red. H. Gosk, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 93–114.
Google Scholar

Hugo-Bader J., 2010, W rajskiej dolinie wśród zielska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Kapuściński R., 1993, Imperium, Czytelnik, Warszawa (wydanie węgierskie: A Birodalom, ford. S. Erzsébet, Európai utas-Századvég, Budapest 1993).
Google Scholar

Łazarewicz L., 2021, Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Miecik I.T., 2015, Sezon na słoneczniki, Agora, Warszawa.
Google Scholar

Nikody M., 2019, Wirtualny trybunał w reportażu wobec dyktatury, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 86–103.
Google Scholar

Nocuń M., Brzeziecki A., 2007, Białoruś: kartofle i dżinsy, Znak, Kraków.
Google Scholar

Nowak W., 2009, Serce narodu koło przystanku, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Ostałowska L., 2011, Farby wodne, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec (wydanie węgierskie: Akvarellek, ford. O. Németh, L’Harmattan, Budapest 2015).
Google Scholar

Ostałowska L., 2012, Bolało jeszcze bardziej, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Szczygieł M., Tochmann W., 2010, Reportaż prasowy, w: Biblia dziennikarstwa, red. A. Skwórz, A. Niziołek, Znak, Kraków, s. 294–307.
Google Scholar

Szejnert M., 2012, Śród żywych duchów, Znak, Kraków.
Google Scholar

Tabaszewska J., 2019, Forma i fakt. Wyzwania współczesnego reportażu, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 9–19.
Google Scholar

Winnicka E., 2014, Angole, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Włodek L., 2020, Gorsze dzieci republiki. O Algierczykach we Francji, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Orsolya Németh

nemeth.orsolya@btk.ppke.hu
https://orcid.org/0000-0002-3910-6481

Afiliacja:

Katolicki Uniwersytet Pétera Pázmánya Węgry

Biogram

ORSOLYA NÉMETH – dr, Instytut Europy Środkowej, Katolicki Uniwersytet Pétera Pázmánya, Budapeszt, Węgry. Zajmuje się przede wszystkim współczesną literaturą polską, w tym literaturą faktu. Bada postradziecką wersję postkolonializmu, redaktor serii Czas Zachodnio-Eurazjatycki. Prowadzi blog poświęcony kulturze słowiańskiej Szlav Textus. Tłumaczka literatury polskiej. Ważniejsze publikacje: Posztszovjet non-fiction. A volt Szovjetunió országai és a lengyel tényirodalom [Non-fiction postradziecki. Kraje postradzeckie w polskiej literaturze faktu] (Budapest 2019), Néhány posztszovjet fantomállam a lengyel tényirodalom tükrében [Kilka postradzieckch parapaństw na tle polskiego reporatżu] (w: Arcana Linguarum, Budapest 2021), Zapomniane miejsca Europy Wschodniej w zbiorze opowiadań węgierskiej pisarki Noémi Kiss pt. „Rongyos Ékszerdoboz” [Sfatygowane puzderko na biżuterię] („Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU” 2022).

Tom 32 Nr 2 (2023)
Opublikowane: 2023-03-29

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst

Reportaż polski jako głos tych, którym głos odebrano

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Orsolya Németh

Informacje