Wracamy, skąd przyszliśmy – czyli o pewnej próbie telewizyjnej odpowiedzi na tak zwany kryzys uchodźczy i niepokoje społeczne z nim związane
English
Abstrakt
The aim of the paper is to critically analyse the documentary series Wracajcie, skąd przyszliście [Go Back to Where You Came From], broadcast by the commercial television station TVN in December 2018. The people participating in the programme were supposed to represent/embody the polarised opinions of the Polish society on (accepting) refugees, so they were according to the “three for/three against” model. The group, together with Piotr Kraśko who conducted the programme, visited refugee camps and centres in Germany, Austria, Serbia, Greece and Iraq to confront their opinions with the people they met there. The declared aim of the programme, in fact, was to find an answer to the main question: should Poland accept refugees or, as the title says, should they go back to where they came from?
Słowa kluczowe
refugees; television; Come Back to Where You Came From; social conflict
Bibliografia
APA (American Psychological Association), 2018, Why We're Susceptible to Fake News – And How To Defend Against It, „Skeptical Inquirer”, vol. 42, no. 6.
Bauman Z., 2016, Obcy u naszych drzwi, przeł. Micner W., Warszawa.
Bobako M., 2017, Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej, Kraków.
Cohen S., 2011, Folk Devils and Moral Panics, London – New York [oryginalne wydanie: 1972].
d’Ancona M., 2018, Postprawda, przeł. Sutkowski M., Warszawa.
Domosławski A., 2017, Wykluczeni, Warszawa.
Eco U., 2011, Wymyślanie wrogów, w: tegoż, Wymyślanie wrogów i inne teksty okolicznościowe, przeł. Gołębiowska A., Kwiecień T., Poznań.
Gdula M., 2018, Nowy autorytaryzm, Warszawa.
Hall S., 1987, Kodowanie i dekodowanie, przeł. Lipnik W., Siwiński I., „Przekazy i Opinie”, nr 1/2.
Jakubowski P., 2018, Brzydkie słowo na literę „u”. Język jako źródło hegemonii i narzędzie oporu, „Czas Kultury”, nr 3.
Maffesoli M., 2008, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach nowoczesnych, przeł. Bucholc M., Warszawa.
Masłowska D., 2017, Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu, Kraków.
Pasamonik B., 2017, „Malowanie strasznego diabła” – metamorfoza obrazu uchodźcy w Polsce, w: Pasamonik B., Markowska-Manista U., red., Kryzys migracyjny. Perspektywa społecznokulturowa, t. 1, Warszawa.
Sontag S., 2010, Widok cudzego cierpienia, przeł. Magala S., Kraków.
Sowa J., 2017, Populizm i populofobia, w: Najder Ł. i zespół „Dwutygodnika”, red., Delfin w malinach, Wołowiec.
Weiland M., 2017, Wyobrażenie uchodźcy w przekazach polskich i niemieckich serwisów informacyjnych telewizji publicznej, w: Nowicki T., red., Zemsta emancypacji. Nacjonalizm, uchodźcy, muzułmanie, Gdańsk.
Wittgenstein L., 2004, Dociekania filozoficzne, przeł. Wolniewicz B., Warszawa.
Żyła M., 2018, Strasz i rządź, „Tygodnik Powszechny”, nr 9.
Netografia
Do Rzeczy, 2018, Zszokowani uczestnicy programu Kraśki. „Jesteście z Polski? Dobrze, że nie przyjęliście tak wielu uchodźców”, https://dorzeczy.pl/kraj/86883/Zszokowaniuczestnicy-progrmuKraskiJestesciez-PolskiDobrzezenieprzyjeliscietakwieluuchodzcow.html [dostęp: 23.03.2019].
Hakiel H., 2018, https://www.facebook.com/honeyaha/posts/10217528454430134, publiczny post z 15 sierpnia 2018 roku [dostęp: 23.03.2019].
https://www.tvp.info/40417323/jestesciez-polskizrobilisciedobrzezenieprzyjeliscieuchodzcow [dostęp: 23.03.2019].
https://www.youtube.com/watch?v=YuGr3y97D7Q [dostęp: 24.03.2019].
Kawczyńska M., 2018, Piotr Kraśko: Siedząc na kanapie na Żoliborzu naprawdę nie zrozumie się świata [wywiad], dziennik.pl, https://wiadomosci.dziennik.pl/media/artykuly/579235, piotr-kraskorozmowauchodzcyprogramwracajcieskadprzyszliscie.html [dostęp: 23.03.2019].
Komsta A., 2013, Problem dark tourism i jego możliwości w Polsce, „Turystyka Kulturowa”, nr 3, http://www.turystykakulturowa.org/pdf/2013_02_03.pdf [dostęp: 24.03.2019].
Konwencja dotycząca statusu uchodźców sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 roku, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19911190515/O/D19910515.pdf [dostęp: 23.03.2019].
Kropiński M., Hansen K., 2016, Jakie skojarzenia ze słowem „uchodźca” mają Polacy, http://cbu.psychologia.pl/uploads/Kropinski%20Hansen%202016%20Skojarzenia%20ze%20slowem %20uchodzca.pdf [dostęp: 25.13.2019].
Mikulska-Jolles A. i współpracownicy, red., 2018, Migranci, uchodźcy i ksenofobia w kampanii wyborczej 2018 – raport z monitoringu, Warszawa, http://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2018/12/Kampania_raport_2.pdf [dostęp: 23.03.2019].
Player.pl, 2018, Wracajcie, skąd przyszliście (wszystkie odcinki), https://player.pl/programy-online/wracajcieskadprzyszliscieodcinki,15858?autoplay=false [dostęp: 24.03.2019].
Portel.pl, 2018, Elblążanin wśród uchodźców, „Elbląska Gazeta Internetowa”, https://www.portel.pl/wiadomosci/elblazaninwsroduchodzcow/109277 [dostęp: 24.03.2019].
Puto K., 2018, Przestańmy udawać, że pytanie o migrantów zaczyna się od „czy”, „Krytyka Polityczna”, https://krytykapolityczna.pl/kraj/kajaputoprzestanmyudawaczepytanieo-migrantowzaczynasieodczy/ [dostęp: 27.03.2019].
SIP (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej), 2016, D. Hall, A. MikulskaJolles, Uprzedzenia, strach czy niewiedza. Młodzi Polacy o powodach niechęci do przyjmowania uchodźców, „Analizy, Raporty, Ekspertyzy”, nr 1, https://interwencjaprawna.pl/docs/ARE-116-uprzedzenia-mlodych-polakow.pdf [dostęp: 25.03.2019].
Stachowicz M, 2018, „Wracajcie, skąd przyszliście”? Dajmy TVNowi szansę, „Więź”, http://wiez.com.pl/2018/08/27/wracajcieskadprzyszlisciedajmytvnowiszanse/ [dostęp: 22.03.2019].
Strajk.eu, 2018, Odrażający realityshow w TVN. Celebryci będą lansować się na tragedii uchodźców, https://strajk.eu/odrazajacyrealityshoww-tvncelebrycibedalansowacsienatragedii-uchodzcow/ [dostęp: 23.03.2019].
Szostkiewicz A., 2018, Dlaczego program „Wracajcie, skąd przyszliście” budzi wątpliwości, „Polityka”, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1759846,1,dlaczegoprogram-w racajcieskadprzyszlisciebudziwatpliwosci.read [dostęp: 22.03.2019].
Tchorzewska M., 2018, „Wracajcie skąd przyszliście” – dokumentalny serial czy reality show? Obejrzałam i nie mam wątpliwości, Plotek.pl, http://www.plotek.pl/plotek/7,166796,24253064,wracajcieskadprzyszliscieopinia.html [dostęp: 25.03.2019].
TVN, 2017, Wracajcie, skąd przyszliście, https://www.tvn.pl/programy/wracajcieskad-przyszliscie,51,pc [dostęp: 23.03.2019].
TVN24, 23 marca 2017, program Jeden na jeden, https://www.tvn24.pl/jedenna-jeden,44,m/premierjezeliw-deklaracjirzymskiejniebedazawartepolskiepostulatytojejnie-przyjmiemy,725960.html [dostęp: 24.03.2019].
TVP Info, 2018, „Jesteście z Polski? Zrobiliście dobrze, że nie przyjęliście uchodźców”, https://www.tvp.info/40417323/jestesciez-polskizrobilisciedobrzezenieprzyjeliscieuchodzcow [dostęp: 23.03.2019].
Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19930070034/U/D19930034Lj.pdf [dostęp: 23.03.2019].
Wirtualne Media, 2018, „Wracajcie skąd przyszliście” oglądało 753 tys. widzów w TVN. Pierwszy odcinek miał 1,05 mln, a ostatni – 466 tys., https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/wracajcie-skadprzyszliscieogladalo-753-tyswidzoww-tvnpierwszyodcinekmial-1-05-mlna-ostatni-466-tys [dostęp: 23.03.2019].
Instytut Nauk o Kulturze i Religii, Wydział Nauk Humanistycznych UKSW w Warszawie, Polska Polska
https://orcid.org/0000-0002-7601-8261
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
