Doświadczenie tanatyczne i przezwyciężenie trwogi tanatycznej w powieściach Olgi Tokarczuk Ostatnie historie i Anna In w grobowcach świata
Abstrakt
The author of the paper examines two novels by Olga Tokarczuk – Final Stories and Anna In in the Tombs of the World in terms of self-psychotherapeutic functions of these texts in the process of overcoming the thanatic fear in the contemporary civilisation, characterised by the lack of effective rites of passage. It analyses the link between artistic devices and specific self-psychotherapeutic processes (desensitization, mythodrama) which they serve.
Słowa kluczowe
thanatic experience; thanatic fear; self-psychotherapy; Olga Tokarczuk
Bibliografia
Bauman Z., 2008, Płynny lęk, przeł. Margański J., Kraków.
Czapliński P., 2001, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków.
Feifel H., 1969, Attitudes toward death: A psychological perspective, “Journal of Consulting and Clinical Psychology”, vol. 33 (3).
Rabizo-Birek M., 2013, Pierwsze i drugie czytanie „Ostatnich historii”, w: Rabizo-Birek M., Pocałuń-Dydycz M., Bienias A., red., Światy Olgi Tokarczuk, Rzeszów.
Tokarczuk O., 2004, Całe moje pisanie jest próbą oswojenia przeczucia..., RMF Classic, http://www.rmfclassic.pl/7a=wywiady&id=1124&npg=1 [dostęp: 20.01.2020].
Tokarczuk O., 2004, Ostatnie historie, Kraków.
Tokarczuk O., 2006, Anna In w grobowcach świata, Kraków.
Адельгейм И.Е., 2018, Психология поэтики. Аутопсихотерапевтические функции художествен- ного текста. На материале польской прозы 1990–2010-х гг., Москва.
Арьес Ф., Человек перед лицом смерти, http://krotov.info/history/18/general/e_1.htm [dostęp: 20.01.2020].
Бахтин М.М., 1997, 1961 год. Заметки, в: Бахтин М.М., Собрание сочинений в 7 т., т. 5, Москва.
Бедненко Г., 2006, Мифодрама: смыслы, цели, методы. Доклад, прочитанный на 4-й Московской психодраматической конференции в апреле 2006 г., http://www.psychodrama.narod.ru/text/bednenko_doklad.htm [dostęp: 20.01.2020].
Бодрийяр Ж., 2006, Символический обмен и смерть, Москва.
Деррида Ж., 1999, Голос и феномен, Санкт-Петербург.
Лапшина Т., 2013, Ресурсы и ловушки мифологического мышления: обзор работ Г.Б. Бедненко, „Журнал практического психолога”, No 2.
Лосев А.Ф., 2001, Диалектика мифа, Москва.
Лотман Ю.М., 1994, Смерть как проблема сюжета, в: Ю.М. Лотман и тартуско-московская семиотическая школа, сост. Кошелев А.Д., Москва.
Мелетинский Е.М., 2001, От мифа к литературе, Москва.
Монтень М., 1992, Опыты, Москва.
Сонтаг С., 2016, Болезнь как метафора, Москва.
Ялом И., 1999, Экзистенциальная психотерапия, http://www.psylib.ukrweb.net/books/yalom01/index.htm [dostęp: 20.01.2020].
Янкелевич В., 1999, Смерть, Москва.
Instytut Słowianoznawstwa Rosyjskiej Akademii Nauk, Moskwa, Rosja. Federacja Rosyjska
https://orcid.org/0000-0001-5208-0848
Autorka kilku monografii: Польская проза межвоенного двадцатилетия: между Западом и Россией. Феномен психологического языка (Москва 2000), Поэтика „промежутка”: молодая польская проза после 1989 года (Москва 2005), Психология поэтики: аутопсихотерапевтические функции художественного текста (на материале польской прозы 1990–2010 гг.) (Москва 2018) i wielu artykułów na temat literatury polskiej głównie XX i XXI wieku. Jej zainteresowania naukowe dotyczą literatury polskiej, a zwłaszcza prozy XX–XXI w., psychologii twórczości, związków literatury i pamięci oraz literatury i traumy. Tłumaczka dzieł takich twórców, jak: G. Herling-Grudziński, T. Różewicz, M. Tulli, P. Huelle, A. Stasiuk, O. Tokarczuk, E. Kuryluk, M. Bieńczyk, H. Krall, J. Korczak, J. Hen, M. Wilk, W. Tochman i in.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
