W poszukiwaniu paradygmatu, czyli wokół problemu granic obiektywizacji metody badawczej. Prolegomena do literaturoznawstwa eksperymentalnego
Abstrakt
The article discusses the problem of objectivity in humanistic (literary) research methodology. A starting point is Thomas Khun’s question concerning conditions that would initiate a paradigm. The author of the article refers to considerations on the influence of bodily integrity (attributes and modes of ‘the matter’) and on human thinking (on what can be logically thought). The author follows the path of logic investigations that lead to the concept of experimental literary criticism (three‑dimensional reading of the texts), which is closely connected with the recently forgotten idea of truth, as defined by Charles Sanders Peirce.
Słowa kluczowe
paradigm; truth; experimental literary criticism
Bibliografia
Baldwin J., 1965, Następnym razem pożar: wybór esejów, przeł. Passent D., Warszawa.
Bolecki W., Nycz R., red., 2002, Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, Warszawa.
Buczek M., 2000, Komparatystyka literacka w procesie wartościowania przekładu (komparatystyczna refleksja o przekładach Vincenta Šikuli w Polsce), w: Fast P., Żemła K., red., Komparatystyka literacka a przekład, Katowice.
Buczyńska H., 1965, Peirce, Warszawa.
Burzyńska A., Markowski M.P., 2006, Teorie literatury XX wieku: podręcznik, Kraków.
Carraso D., 2008, Introduction, w: Diaz del Castillo B., The History of the Conquest of New Spain, Albuquerque.
Coreth E., Schondorf H., 2006, Filozofia XVII i XVIII w., przeł. Gwiazdecki P., Kęty.
Devlin K., 1999, Żegnaj, Kartezjuszu: rozstanie z logiką w poszukiwaniu nowej kosmologii umysłu, przeł. Stanosz B., Warszawa.
Eliade M., 1984, Joga. Nieśmiertelność i wolność, przeł. Baranowski B., Warszawa.
Eller J.D., 2012, Antropologia kulturowa, przeł. Gąsior-Niemiec A., Kraków.
Grade Ch., 1967, The Well, przeł. Wisse R., Philadelphia.
Grade Ch., 1979, The Yeshiva, vol. 1, przeł. Leviant C., New York.
Grade Ch., 1979, The Yeshiva, vol. 2, przeł. Leviant C., New York.
Heidegger M., 2008, Bycie i czas, przeł. Baran B., Warszawa.
Janik P., 2011, Koncepcja przekonania w ujęciu semiotyczno-pragmatycznym: Charles S. Peirce (1839–1914), Kraków.
Jasieński B., 2008, Miłość w aucie, w: tegoż, Poezje zebrane, Gdańsk.
Kirk G.S., Raven J.E., Schofield M., 1999, Filozofia przedsokratejska, przeł. Lang J., Poznań.
Klevay R., 2011, The Reader and the Classics in Thoreau’s ‘Walden’, „The Concord Saunterer”, nr 19–20.
Kolbert E., 2017, Why Facts Don't Change Our Minds, „The New Yorker”, nr 27.
Konwicki T., 1988, Mała apokalipsa, Warszawa.
Kuhn T.S., 1968, Struktura rewolucji naukowych, przeł. Ostromęcka H., Warszawa.
Lem S., 2013, Golem XIV, Kraków [e-book].
Malinowski G., 1990, Logiki wielowartościowe, Warszawa.
Międzyrzecki A., 2007, Posłowie, w: Rimbaud A., Sezon w piekle. Iluminacje, przeł. Międzyrzecki A., Kraków.
Monk R., 2012, Ludwig Wittgenstein: The Duty of Genius, London [e-book].
Nycz R., 2002, Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literackiego, w: Bolecki W., Nycz R., red., Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, Warszawa.
Platon, 2005, Fedon, w: tegoż, Dialogi, przeł. Witwicki W., Kęty.
Reale G., 2002, Historia filozofii starożytnej, t. 1, przeł. Zieliński E.I., Lublin.
Reale G., 2005, Historia filozofii starożytnej, t. 2, przeł. Zieliński E.I., Lublin.
Scholem G., 2010, O mistycznej postaci bóstwa, przeł. Haas A.K., Warszawa.
Słowacki J., 1971, Rozłączenie, w: tegoż, Wiersze i poematy. Wybór, Warszawa.
Szestow L., 2009, Ateny i Jerozolima, przeł. Wodziński C., Kraków.
Thoreau H.D., 1999, Walden, czyli życie w lesie, przeł. Cieplińska H., Poznań.
Tuvel R., 2017, In Defense of Transracialism, „Hypatia” vol. 32, no. 2.
Wittgenstein L., 2005, Dociekania filozoficzne, przeł. Wolniewicz B., Warszawa.
Wittgenstein L., 2012, Tractatus logico-philosophicus, przeł. Wolniewicz B., Warszawa.
Wulf A., 2017, Człowiek, który zrozumiał naturę, przeł. Bażyńska¬ Chojnacka K., Chojnacki P., Poznań.
Netografia
Chan D., 2016, In the Age of Google DeepMind, Do the Young Go Prodigies of Asia Have a Future?, http://www.newyorker.com/tech/elements/in-the-age-of-google-deepmind-do-theyoung-go-prodigies-of-asia-have-a-future?mbid=rss [dostęp: 17.03.2016].
Green M., 2017, Can ancient Greek tragedy help to heal trauma?, https://newhumanist.org.uk/articles/5136/can-ancient-greek-tragedy-help-to-heal-trauma [dostęp: 5.06.2017].
Knausgård K.O., 2015, Michel Houellebecq’s ‘Submission’ (review), https://www.nytimes.com/2015/11/08/books/review/michel-houellebecqs-submission.html [dostęp: 15.05.2017].
Metcalf S., Richard Rorty's Philosophical Argument for National Pride, http://www.newyorker.com/culture/cultural-comment/richard-rortys-philosophical-argument-for-national-pride [dostęp: 6.05.2017].
Tingley K., 2016, The Secrets of the Wave Pilots, https://www.nytimes.com/2016/03/20/magazine/the-secrets-of-the-wave-pilots.html?_r=0 [dostęp: 4.05.2017].
mgr, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Zielonogórski, Polska. Polska
Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Zielonogórskim, obecnie doktorant w Zakładzie Literatury XX i XXI wieku Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jego zainteresowania badawcze dotyczą literatury współczesnej, szczególnie pisarstwa autorów żydowskich, a także metodologii nauk (logika i filozofia). Jego najnowsza publikacja pt. „Lilia pośród cierni”, czyli o technikach oddechowych w atmosferze chaosu. O „Piotrusiu” Leo Lipskiego ukazała się w tomie Literatura i chaos wydanym nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
