Protest, którego nie było – „Spotkanie" Antoniego Czechowa
Abstrakt
Przedmiotem analizy w niniejszym artykule jest temat protestu w utworze Spotkanie. Należy on do cyklu opowiadań, w których Czechow odnosi się do myśli Lwa Tołstoja, przede wszystkim do idei niesprzeciwiania się złu siłą. Autor pokazuje wpływ idei na dwóch prostych ludzi – chłopa Jefrema i złodzieja Kuźmę. Jefrem, który nie sprzeciwia się złu siłą po kradzieży, wpływa na Kuźmę, ale ten nie żałuje długo tego, co zrobił i prędko wraca do poprzedniego życia. Taka forma protestu w utworze Czechowa okazuje się niepełna – powoduje nienaturalne zachowania i nie może stworzyć trwałych relacji międzyludzkich w społeczeństwie, w którym brakuje wsparcia wychowawczego, medycznego oraz moralno-religijnego.
Słowa kluczowe
Czechow; Tołstoj; niesprzeciwianie się złu siłą; protest
Bibliografia
A.P. Chekhov. Entsiklopediya. Ed. Kataev, Vladimir. Moskva: Prosveshcheniye, 2011 [А.П. Чехов. Энциклопедия. Ред. Катаев, Владимир. Москва: Просвещение, 2011].
Bitsilli, Petr. “Tvorchestvo Chekhova. Opyt stilisticheskogo analiza.” A.P. Chekhov: pro et contra. Vol. 2. Ed. Sukhikh, Igor’, et al. 522–692. Sankt-Peterburg: Izd. RKHGA, 2010 [Бицилли, Петр. “Творчество Чехова. Опыт стилистического анализа.” А.П. Чехов: pro et contra. Т. 2. Ред. Сухих, Игорь и др. 522–692. Санкт-Петербург: Изд. РХГА, 2010].
Chekhov, Anton. “Vstrecha.” Polnoye sobraniye sochineniy i pisem v 30-ti tomakh. Sochineniya v 18-ti tomakh. Vol. 6. 117–129. Moskva: Nauka, 1974–1982 [Чехов, Антон. “Встреча.” Полное собрание сочинений и писем в 30-ти томах. Сочинения в 18-ти томах. Т. 6. 117–129. Москва: Наука, 1974–1982].
Chirskova, Irina. “Tsenzura kak istoriko-kul’turnyy fenomen v Rossii XIX veka.” Vestnik RGGU. Seriya: Literaturovedeniye. Yazykoznaniye. Kul’turologiya, no. 10, 2008: 115–125 [Чирскова, Ирина. “Цензура как историко-культурный феномен в России XIX века.” Вестник РГГУ. Серия: Литературоведение. Языкознание. Культурология, № 10, 2008: 115–125].
Chubarov, Igor’. “Vlast’, znaniye i tsenzura (Rossiya, XIX v.).” Vyssheye obrazovaniye v Rossii, no. 10, 2013: 117–124 [Чубаров, Игорь. “Власть, знание и цензура (Россия, XIX в.).” Высшее образование в России, № 10, 2013: 117–124].
Eykhenbaum, Boris. “O Chekhove.” A.P. Chekhov: pro et contra. Vol. 2. Ed. Sukhikh, Igor’, et al. 693–705. Sankt-Peterburg: Izd. RKHGA, 2010 [Эйхенбаум, Борис. “О Чехове.” А.П. Чехов: pro et contra. Т. 2. Ред. Сухих, Игорь и др. 693–705. Санкт-Петербург: Изд. РХГА, 2010].
Fesenko, Emiliya. Russkaya literatura XIX veka v poiskakh geroya. Moskva: Akademicheskiy Proyekt, 2013 [Фесенко, Эмилия. Русская литература XIX века в поисках героя. Москва: Академический Проект, 2013].
Jegorow, Boris. Oblicza Rosji. Szkice z historii kultury rosyjskiej XIX wieku. Transl. Żyłko, Bogusław, Żyłko, Dorota. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2002.
Katayev, Vladimir. Proza Chekhova. Problemy interpretatsii. Moskva: Izd. MGU, 1979 [Катаев, Владимир. Проза Чехова. Проблемы интерпретации. Москва: Изд. МГУ, 1979].
“Konstitutsiya Rossiyskoy Federatsii (prinyata vsenarodnym golosovaniyem 12.12.1993 s izmeneniyami, odobrennymi v khode obshcherossiyskogo golosovaniya 01.07.2020).” http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_28399/bb71a77fd379bb39d-3105930d245a274df7c5656/. Accessed 29 April 2021 [“Конституция Российской Федерации (принята всенародным голосованием 12.12.1993 с изменениями, одобренными в ходе общероссийского голосования 01.07.2020).” http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_28399/bb71a77fd379bb39d3105930d245a274df7c5656/. Дата обращения: 29 апреля 2021].
Kubasov, Aleksandr. “Diskursivnyye praktiki v rasskaze A.P. Chekhova Vstrecha.” Ural’skiy filologicheskiy vestnik. Seriya: Russkaya klassika: dinamika khudozhestvennykh sistem, no. 4, 2020: 106–126 [Кубасов, Александр. “Дискурсивные практики в рассказе А.П. Чехова Встреча.” Уральский филологический вестник. Серия: Русская классика: динамика художественных систем, № 4, 2020: 106–126].
Lakshin, Vladimir. Tolstoy i Chekhov. Moskva: Sovetskiy pisatel’, 1975 [Лакшин, Владимир. Толстой и Чехов. Москва: Советский писатель, 1975].
“Prawo do protestu to prawo człowieka.” https://amnesty.org.pl/prawo-do-protestu-to-prawo-czlowieka/. Accessed 29 kwietnia 2021. “Protesty v podderzhku Naval’nogo | 21 aprelya 2021 | Pryamoy efir.” https://www.youtube.com/watch?v=qtuFmdpqpmA. Accessed 30 April 2021 [“Протесты в поддержку Навального | 21 апреля 2021 | Прямой эфир.” https://www.youtube.com/watch?v=qtuFmdpqpmA. Дата обращения: 30 апреляу 2021].
Yesman, Ol’ga, Kalinina, Galina. “Raskrytiye ekzistentsial’nykh smyslov na primere kontseptsii L.N. Tolstogo o neprotivlenii zlu nasiliyem.” Nauka. Iskusstvo. Kul’tura, no. 1 (21), 2019: 151–154 [Есман, Ольга, Калинина, Галина. “Раскрытие экзистенциальных смыслов на примере концепции Л.Н. Толстого о непротивлении злу насилием.” Наука. Искусство. Культура, № 1 (21), 2019: 151–154].
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0003-1365-8496
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
