Rewolucja białoruska 2020–2021 w zwierciadle publicystyki rosyjskiej (ze szczególnym uwzględnieniem tygodnika „Zawtra”)
Abstrakt
W sierpniu 2020 roku na Białorusi wybuchły masowe protesty przeciwko sfałszowaniu wyborów prezydenckich, w których, według oficjalnej wersji, po raz kolejny zwyciężył Alaksandr Łukaszenka. Opozycja wyszła na ulice pod tradycyjnym biało-czerwono-białym sztandarem. W oczach wielu publicystów rosyjskich barwy te stały się barwami nowej „kolorowej rewolucji”. Ich zdaniem, „gospodyni domowa” Swiatłana Cichanouska jest współczesnym Dymitrem Samozwańcem, który z pomocą polskich służb specjalnych próbował dokonać zamachu stanu, żeby wyrwać Białoruś z „ruskiego świata” i podporządkować współczesnej wersji projektu imperialnego Rzeczpospolitej. Obraz „biało-czerwono-białej rewolucji” w zwierciadle publicystyki rosyjskiej został przedstawiony za pomocą terminologii imagologicznej, opracowanej przez Walerija Ziemskowa.
Słowa kluczowe
rewolucja; imagologia; propaganda; stereotyp; publicystyka
Bibliografia
Aleynikova, Svetlana М. Russkiy mir: belorusskiy vzglyad. Minsk: RIVSH, 2017 [Алейникова, Светлана М. Русский мир: белорусский взгляд. Минск: РИВШ, 2017].
Aver’yanov, Vitaliy. “O politicheskom genii Lukashenko i raskole sredi rossiyskikh patriotov.” https://zavtra.ru/blogs/o_politicheskom_genii_lukashenko_i_raskole_sredi_rossijskih_patriotov. Accessed 10 August 2021 [Аверьянов, Виталий. “О политическом гении Лукашенко и расколе среди российских патриотов.” https://zavtra.ru/blogs/o_politicheskom_genii_lukashenko_i_raskole_sredi_rossijskih_patriotov. Дата обращения: 10 августа 2021].
Gusman, Mikhail. “Druzhboy s Rossiyey ne torguyu. Interv’yu s Aleksandrom Lukashenko.” https://rg.ru/2016/09/12/aleksandr-lukashenko-belorussiia-nuzhna-zapadu-i-rossii.html. Accessed 3 August 2021 [Гусман, Михаил. “Дружбой с Россией не торгую. Интервью с Александром Лукашенко.” https://rg.ru/2016/09/12/aleksandr-lukashenkobelorussiia-nuzhna-zapadu-i-rossii.html. Дата обращения: 3 августа 2021].
https://www.facebook.com/sergey.markov.5/posts/2958248514302794. Accessed 2 September 2021.
https://twitter.com/Zhirinovskiy/status/1293218925761769472. Accessed 3 September 2021.
Kiselev, Dmitriy. “Polyaki tuzhatsya, no Tikhanovskaya na Mnishek ne tyanet.” https://www.vesti.ru/article/2457496. Accessed 2 September 2021 [Киселев, Дмитрий. “Поляки тужатся, но Тихановская на Мнишек не тянет.” https://www.vesti.ru/article/2457496. Дата обращения: 2 сентября 2021].
Kremlev, Sergey. “Prochtet li Lukashenko Lenina?” https://zavtra.ru/blogs/prochtyot_li_lukashenko_lenina. Accessed 3 July 2021 [Кремлев, Сергей. “Прочтет ли Лукашенко Ленина?” https://zavtra.ru/blogs/prochtyot_li_lukashenko_lenina. Дата обращения: 3 июля 2021].
Leerssen, Joep. “Imagologia: o zastosowaniu etniczności do nadawania światu sensu.” Transl. Kledzik, Emilia. Porównania, 21 (2), 2017: 9–30.
“Lukashenko: ‘Russkiy ne glyadya rubashku rvanet i poydet. Belorus — on takoy, khitreye’.” https://regnum.ru/news/1582776.html. Accessed 2 September 2021 [“Лукашенко: ‘Русский не глядя рубашку рванет и пойдет. Белорус — он такой, хитрее’.” https://regnum.ru/news/1582776.html. Дата обращения: 2 сентября 2021].
Lyapin, Ruslan. “V Belorussii poyavilas’ russkaya patrioticheskaya partiya.” https://zavtra.ru/blogs/v_belorussii_poyavilas_russkaya_patrioticheskaya_partiya. Accessed 3 September 2021 [Ляпин, Руслан. “В Белоруссии появилась русская патриотическая партия.” https://zavtra.ru/blogs/v_belorussii_poyavilas_russkaya_patrioticheskaya_partiya. Дата обращения: 3 сентября 2021].
Naipov, Eduard. “Zhenskoye litso voyny i zapakh krovi.” https://zavtra.ru/blogs/v_belorussii_poyavilas_russkaya_patrioticheskaya_partiya. Accessed 2 August 2021 [Наипов, Эдуард. “Женское лицо войны и запах крови.” https://zavtra.ru/blogs/zhenskoe_litco_vojni_i_zapah_krovi. Дата обращения: 2 августа 2021].
“Neklyayev: Kreml’ oboznachil svoi plany otnositel’no Belarusi.” https://belaruspartisan.by/politic/290318/. Accessed 13 August 2021 [“Некляев: Кремль обозначил свои планы относительно Беларуси.” https://belaruspartisan.by/politic/290318/. Дата обращения: 13 августа 2021].
Radzik, Ryszard. Rosyjski imperializm wspólnotowy. Trójjedyny naród ruski w badaniach socjologicznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2016.
Serafimova, Anna. “Otchayannyye domokhozyainy.” https://zavtra.ru/blogs/otchayannie_domohozyaini. Accessed 3 September 2021 [Серафимова, Анна. “Отчаянные домохозяины.” https://zavtra.ru/blogs/otchayannie_domohozyaini. Дата обращения: 3 сентября 2021].
Sieradzan, Przemysław Jan. Czerwono-brunatni. Sojusz radykalizmu lewicy i prawicy w Rosji współczesnej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2010.
Soshenko, Andrey. “Lukashenko nuzhna pomoshch’!” https://zavtra.ru/blogs/lukashenko_nuzhna_pomosh_. Accessed 3 September 2021 [Сошенко, Андрей. “Лукашенко нужна помощь!” https://zavtra.ru/blogs/lukashenko_nuzhna_pomosh_. Дата обращения: 3 сентября 2021].
Trykov, Valeriy P. “Imagologiya i imagopoetika.” Znaniye. Ponimaniye. Ucheniye, no. 3, 2015: 120–129 [Трыков, Валерий П. “Имагология и имагопоэтика.” Знание. Понимание. Учение, № 3, 2015: 120–129].
Yurchenko, Tat’yana G. “Imagologiya: voprosy teorii.” Sotsial’nyye i gumanitarnyye nauki. Obshchestvennaya i zarubezhnaya literatura. Ser. 7, Literaturovedeniye: Referativnyy zhurnal, no. 4, 2020: 13–20 [Юрченко, Татьяна Г. “Имагология: вопросы теории.” Социальные и гуманитарные науки. Общественная и зарубежная литература. Сер. 7, Литературоведение: Реферативный журнал, № 4, 2020: 13–20].
Zemskov, Valeriy. “Obraz Rossii ‘na perelome’ vremen (Teoreticheskiy aspekt: retseptsiya i reprezentatsiya ‘drugoy’ kul’tury).” http://www.nrgumis.ru/articles/81/. Accessed 10 August 2021 [Земсков, Валерий. “Образ России ‘на переломе’ времен (Теоретический аспект: рецепция и репрезентация ‘другой’ культуры).” http://www.nrgumis.ru/articles/81/. Дата обращения: 10 августа 2021].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
