Alienacja z kultury — dylematy interpretacyjne. Na przykładzie starego obrzędu
Abstrakt
After G.W.F. Hegel’s The Phenomenology of Spirit and Ludwig Feuerbach’s The Essence of Christianity, the issue of alienation is considered to be a significant object of study. Sociology — which attempts to dominate studies on this concept — is a discipline which rather single-mindedly interprets the phenomena rooted in the religious reality, and one should not rely solely on its analyses. By the same token, semiotics should be treated with similar distrust, even though the impact of Old Believers on the development of Russian culture is widely emphasised in the works of Russian semioticians. The reason for that stems from the claim for being a universal method — which hence is forced to refer to a universal object — that semiotics has shared; the mentioned object has been culture. The idea of subsuming phenomena of different categories under a common denominator in the course of interpretation has led to a situation in which the semiotic means have turned to be but metaphors, even though semioticians have argued for their ontological statues. Precisely this aspect should be noted, as it proves that semiotics — with its universalist claims — appears to blur the boundaries between sociological stratum, and the one oriented towards philosophy and theology.
From the point of view expressed by Orthodox Christianity, the true tragic alienation relies not on the distance separating one from culture and society, but rather on the one which detaches one from God — the creator of being. The case of Old Believers exemplifies a convoluted situation, as the bone of contention has been provided by liturgy, which is, in other words, the space in which a human being encounters God. If, therefore, this issue is related to culture, then it is so precisely through its metaphysical aspect. Neither sociology nor philosophy — and even not semiotics, recently withdrawing from cultural studies, which it used to dominate — has been capable of interpreting the phenomenon of Old Believers as thoroughly as theology and history of Church. Relying on the scientist methodology, the former group of disciplines has not included such significant aspects of the culture of Orthodox Christianity as anthropology, dogmatics, state theology, or liturgics. Without those aspects, any attempt which aims at explaining the issue of Old Believers happens to be inaccurate.
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
