Trujący strach (Siergiej Lebiediew, "Debiutant")
Abstrakt
W powieści Debiutant Siergiej Lebiediew skupia swoją uwagę na analizie genealogii współczesnego zła, jego specyfiki i odpowiedzialności za nie. W tym przypadku impulsem do opisanej historii była próba otrucia Siergieja i Julii Skripalów. Autor po raz kolejny zwraca się ku tematowi aktualnemu, ale w ogóle nie rozpracowanemu (także w literaturze) – „trucicieli z Kremla”. Na przykładzie historii głównego bohatera – Kalitina – chemika, wynalazcy idealnej trucizny (tytułowego Debiutanta) przestrzega, by nie zapominać o złu tylko dlatego, że należy ono do teoretycznie minionej epoki. Ludzie (zwłaszcza naukowcy) powinni się z nim liczyć, brać odpowiedzialność za swoje decyzje i czyny, ponieważ jeśli zbrodnie wciąż będą pozostawały bez kary, nie będzie możliwe sprzeciwić się „terrorowi trującego strachu”.
Słowa kluczowe
Siergiej Lebiediew; Debiutant; trucizna; strach; Rosja
Bibliografia
Boyd, Douglas. “Córki” KGB. Transl. Prochenka, Tomasz, Wasilewski, Michał. Warszawa: Bellona, 2020.
Budziak, Anna. “Wyobcowanie rozumu. Postać ‘szalonego naukowca’ na tle dziewiętnastowiecznych teorii choroby umysłowej.” Ethos, vol. 28, no 2(110), 2015: 185–206.
Bushuyev, Mikhail. “Yesli eto bylo otravleniye, to Naval’nyy — ne pervyy.” https://www.dw.com/ru/esli-jeto-bylo-otravlenie-to-navalnyj-ne-pervyj/a-54637392. Accessed 15 April 2023 [Бушуев, Михаил. “Если это было отравление, то Навальный — не первый.” https://www.dw.com/ru/esli-jeto-bylo-otravlenie-to-navalnyj-ne-pervyj/a-54637392. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Bykov, Dmitriy. “Opravdaniye.” Novyy mir, no. 3, 2001, http://magazines.russ.ru:81/novyi_mi/2001/3/bikov.html. Accessed 12 June 2023 [Быков, Дмитрий. “Оправдание.” Новый мир, № 3, 2001, http://magazines.russ.ru:81/novyi_mi/2001/3/bikov.html. Дата обращения: 15 июня 2023].
Carré, John, le. Ze śmiertelnego zimna. Transl. Stiller, Robert. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990.
Chekhov, Anton. “Chelovek v futlyare.” https://licey.net/free/17-proizvedeniya_ap_chehova/94-rasskaz_ap_chehova__chelovek_v_futlyare_.html. Accessed 15 April 2023 [Чехов, Антон. “Человек в футляре.” https://licey.net/free/17-proizvedeniya_ap_chehova/94-rasskaz_ap_chehova__chelovek_v_futlyare_.html. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Domnitz, Christian. “Surveillance Keeping Step with Integrating Elites: The ‘Operativgruppe Moskau’ of the German Stasi.” Aparat Represji w Polsce Ludowej, no. 18, 2020: 404–414.
Dorn, Ludwik. “Szpiedzy: zgrzybiałe, niepotrzebne dzieci.” Literatura na Świecieno. 7, 1989: 137–172.
Fanaylova, Yelena. “Iz istorii yadov i lyudey.” https://www.svoboda.org/a/iz-istorii-yadov-i-lyudey/31456528.html. Accessed 15 April 2023 [Фанайлова, Елена. “Из истории ядов и людей.” https://www.svoboda.org/a/iz-istorii-yadov-i-lyudey/31456528.html. Дата обращения: 15 апреля 2023].
George, Alexandra. Ucieczka z „Sali numer sześć”. Rosja na rozdrożu przeszłości i teraźniejszości. Transl. Bratny, Berenika. Warszawa: Philip Wilson, 2004.
Gonera, Marcin. “Zbrodnie Laboratorium X. Rosyjskie eksperymenty z truciznami.” https://podroze.onet.pl/ciekawe/zbrodnie-laboratorium-x-jak-zwiazek-radziecki-eksperymentowal-z-truciznami/4j8mgh8. Accessed 15 April 2023.
Goworski, Andrzej. “Sowiecki Mengele.” https://www.tygodnikpowszechny.pl/sowiecki-mengele-21601. Accessed 15 April 2023.
Helman, Alicja. Filmy sensacyjne. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne, 1974.
Janicki, Kamil. “Psychiczne tortury Stasi. Jak niemiecka bezpieka łamała ludzi i wpędzała ich w szaleństwo?.” https://wielkahistoria.pl/psychiczne-tortury-stasi-jak-niemiecka-bezpieka-lamala-ludzi-i-wpedzala-ich-w-szalenstwo/. Accessed 15 April 2023.
Kaluzhskiy, Mikhail. “Strakh otravlyayet verneye yada, govorit Sergey Lebedev v romane ‘Debyutant.’” https://moskvichmag.ru/lyudi/strah-otravlyaet-vernee-yada-govorit-sergej-lebedev-v-romane-debyutant/. Accessed 15 April 2023 [Калужский, Михаил. “Страх отравляет вернее яда, говорит
Сергей Лебедев в романе ‘Дебютант.’” https://moskvichmag.ru/lyudi/strah-otravlyaet-vernee-yada-govorit-sergej-lebedev-v-romane-debyutant/. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Khimicheskaya oborona Rossii. Saratov: Letopis, 1998, https://dokumen.pub/1998-192.html. Accessed 15 April 2023 [Химическая оборона России. Саратов: Летопись, 1998, https://dokumen.pub/1998-192.html. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Kraska, Mariusz. Na tropie szakala. Gry i konwencje political fiction. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2003.
Krasucki, Eryk. “O skuteczności zarządzania strachem i jego outsourcingu. Uwagi na marginesie książki Brunona Kamińskiego.” Dzieje Najnowsze, no. 4, R. 53, 2021: 147–161.
Kula, Henryk. Propaganda współczesna. Istota — właściwości. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005.
Lebedev, Sergey. Debyutant. Moskva: Corpus (ACT), 2020, http://loveread.ec/view_global.php?id=92734. Accessed 15 April 2023 [Лебедев, Сергей. Дебютант, Москва: Corpus (ACT), 2020, http://loveread.ec/view_global.php?id=92734. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Lebiediew, Siergiej. Debiutant. Transl. Szymczak, Grzegorz. Warszawa: Claroscuro, 2021.
Micińska, Magdalena. Zamknięte miasta Rosji. Aspekty prawnoustrojowe i społeczne. Toruń: Jagielloński Instytut Wydawniczy, 2021.
Mikuła, Hanna. “Szpiegowanie Jamesa Bonda.” Literatura i Kultura Popularna. R. 5, 1996: 109–132.
Pastwa-Wojciechowska, Beata, Kaźmierczak, Maria. “Między empatią a psychopatią, czyli moralni nieskuteczni czy skuteczni niemoralni.” Nauka, no. 1, 2018: 105–127.
Pietrow, Nikita. Psy Stalina. Transl. Prus-Wojciechowska, Justyna, Syska, Katarzyna. Warszawa: 2012, http://niniwa22.cba.pl/psy_stalina_.htm. Accessed 15 April 2023.
Shuman, Yefim. “‘Novichok’ i ‘Debyutant’: istoriya otravleniya.” https://www.dw.com/ru/novichok-i-debjutant-istorija-otravlenija-rossijskogo-perebezhchika/a-55559956. Accessed 15 April 2023. [Шуман, Ефим. “‘Новичок’ и ‘Дебютант’: история отравления.” https://www.dw.com/ru/novichok-i-debjutant-istorija-otravlenija-rossijskogo-perebezhchika/a-55559956. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Smaga, Józef. Narodziny i upadek imperium. ZSRR 1917–1991. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1992.
Urbanek, Mariusz. “Żona Doktora Śmierć.” Gazeta Wyborcza, 10 January 2009, https://wyborcza.pl/7,76842,6080532,zona-doktora-smierc.html. Accessed 15 April 2023.
Utkin, Sergey. “Iz istorii Shikhan!!.” https://vk.com/topic-6799740_25684151. Accessed 15 April 2023 [Уткин, Сергей. “Из истории Шихан!!.” https://vk.com/topic-6799740_25684151. Дата обращения: 15 апреля 2023].
Weil, Simone. Zakorzenienie. Transl. Wielowieyski, Andrzej. Poznań: Wydawnictwo Brama — Książnica Włóczęgów i Uczonych, 2004.
Wołodarski, Borys. Truciciele z KGB. Transl. Kowalczyk, Marcin, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2015.
Zinowiew, Aleksander. Homo sovieticus. Transl. Deja, Stanisław. Warszawa: Wydawnictwo Polonia, 1987.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-9922-6717
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
