The Documentary Practices and Usage of the Cultural Heritage of Cieszyn Silesia from the beginning of the 19th Century to the Second World War
Abstract
This article is devoted to an interest in local folk culture, regional heritage, and the past of Cieszyn Silesia, as well as to methods extending back through the 19th century for the documentation, popularization, and protection of the unique cultural knowledge of the region. Attention is primarily given to the activities of the Cieszyn Silesians themselves. The author examines multiple sources, including local periodicals, for elements of local culture (folklore, dialects, traditional outfits, customs). He tries to capture how the phenomena of cultural heritage is defined both regionally and nationally, and also how it can be used as a resource in tourism and in broadly-understood identity polic
Keywords
Cieszyn Silesia; heritage; ethnography; nation; region; identity
References
Asociace regionálních značek. http://www.regionalni-znacky.cz/ [data dostępu: 14.01.2020].
Bobrownicka M.: Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych. Kraków 1995.
Bogus M.: Kotulowie i ich działania oświatowe na Śląsku Cieszyńskim w XIX i XX wieku. Ostrava 2006.
Branna V.: Lašská národopisná výstava v Orlové – 100. Výročí. „Těšínsko: vlastivědný časopis okresů Frýdek-Místek a Karviná” 1995, č. 1, s. 31‒32.
Branny J.: Historia Cieszyńskiego Towarzystwa Ludoznawczego. W: Sto lat ludoznawstwa nad Olzą. Red. J. Szymik, L. Richter. Czeski Cieszyn 2003, s. 7‒38.
Brożek L.: Ludoznawstwo cieszyńskie. „Literatura Ludowa” 1957, z. 4, s. 3‒6.
Burszta W.J.: Od mowy magicznej do szumów popkultury. Warszawa 2009.
Cinciała A.: Odezwa do ziomków. „Przegląd Polityczny” 1894, nr 18, s. 96.
Gembala A., Riess H., Fiutowski A.: Sprawozdanie z działalności Zarządu Towarzystwa Przemysłu Ludowego I Domowego w Cieszynie za okres od lutego 1937 r. do końca marca 1938 r. W: Pokaz prac T.P.L. od 1–5 maja 1938 r. w salach Domu Narodowego w Cieszynie. Cieszyn 1938, s. 2‒11.
Grajewski W., Richter R., Studnicki G.: Sekcja Folklorystyczna i Ludoznawcza ZG PZKO w popularyzacji dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego. W: Pół wieku w służbie Polakom nad Olzą. Dorobek 50-letniej działalności Sekcji Folklorystycznej i Ludoznawczej oraz Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego. Red. A. Pieńczak, W. Grajewski. Czeski Cieszyn 2017, s. 6‒70.
Grim E.: Paweł Stalmach. Jego życie i działalność w świetle prawdy. Cieszyn 1910.
Jak sobie wystawę etnograficzną przedstawić musimy. „Gwiazdka Cieszyńska” 1893, nr 45, s. 446‒447.
Górolsko Swoboda – regionální produkt. http://www.regionalni-znacky.cz/gorolsko-swoboda/pl/ [data dostępu: 14.01.2020].
K.P.: Utwórzmy jedno polskie muzeum na Śląsku. „Dziennik Polski” 1938, R. 3, nr 171, s. 3.
Kiereś M.: Zespół Regionalny Istebna. Istebna 2011.
Komitet: Pierwsza wystawa ludoznawcza w Cieszynie. „Gwiazdka Cieszyńska” 1903, nr 37, s. 450‒451.
Lista produktów tradycyjnych. https://www.gov.pl/web/rolnictwo/lista-produktow-tradycyjnych12 [data dostępu: 14.01.2020].
Londzin J.: Stan szkół ludowych w Księstwie Cieszyńskim na początku XIX stulecia. Cieszyn 1902.
MacCannell D.: Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej. Przeł. E. Klekot, A. Wieczorkiewicz. Warszawa 2002.
Makowski M.: Zbiory muzeum Leopolda Jana Szersznika. W: 190 lat założenia muzeum i biblioteki Leopolda Jana Szersznika. 1802–1992. Red. J. Spyra. Cieszyn 1994, s. 53‒60.
Morcinek G.: Powiarki śląskie. „Zaranie Śląskie” 1929, z. 2, s. 91‒94.
Nowak K., Panic I.: Ks. Józef Londzin 1863–1929. Cieszyn 1998.
Pavelková L.: Tradice muzejnictví na Těšínském Slezsku. W: Cieszyńskie Studia Muzealne – Těšínský muzejní sborník. T. 1. Red. J. Spyra. Cieszyn 2003, s. 169‒180.
Piegza K.: Sztuka ludowa a szkoła. „Miesięcznik Pedagogiczny” 1937, nr 46, s. 11.
Pochód jubileuszowy w Wiedniu. „Gwiazdka Cieszyńska” 1908, nr 49, s. 243–244.
Prośba do naszych księży i ziomków. „Gwiazdka Cieszyńska” 1897, nr 25, s. 275‒276.
Pruszyński J.: Dziedzictwo kultury polskiej. Warszawa 2001.
Pulikowski J.: Sześć polskich pieśni ludowych z r. 1819. „Zaranie Śląskie” 1931, nr 7, s. 130‒136.
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym. T. 1. Red. M. Kuziak, B. Maciejewski. Warszawa 2016.
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym. T. 2. Red. M. Kuziak, B. Maciejewski. Kraków 2016.
Smoliński G.: Wystawa Ludoznawcza w Cieszynie. „Naokoło Świata. Pismo Tygodniowe Ilustrowane poświęcone opisom ziem, ludów, podróży, zjawisk i wynalazków” 1903, nr 41–43, s. 647–650, 661–663, 674–676.
Sprawozdanie Macierzy Szkolnej na Zaolziu za rok 1937. Czeski Cieszyn 1938.
Sprawozdanie Macierzy Szkolnej na Zaolziu za rok 1938. Cieszyn Zachodni 1939.
Spyra J.: Historiografia a tożsamość regionalna w czasach nowożytnych na przykładzie Śląska Cieszyńskiego w okresie od XVI do początku XX wieku. Częstochowa 2015.
Stalmach P.: Pamiętniki. W: E. Grim: Paweł Stalmach. Jego życie i działalność w świetle prawdy. Cieszyn 1910, s. 131‒310.
Statut Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Cieszynie. Cieszyn 1901.
Studnicki G.: Gdo mo uowce tyn mo co chce, czyli między tradycją, stylem życia a atrakcją turystyczną w Beskidzie Śląskim. W: Współczesne konteksty tożsamości społeczno-kulturowych. Lublin 2017 (Tradycja dla Współczesności. Ciągłość i Zmiana. T. 10), s. 91‒111.
Studnicki G.: Śląsk Cieszyński. Obrazy przeszłości a tożsamość miejsc i ludzi. Katowice 2015
Studnicki G.: Związki ludoznawstwa i edukacji na Śląsku Cieszyńskim od XIX wieku do czasów współczesnych (perspektywa polska). W: Wychowanie dziecka – między tradycją a współczesnością. Toruń 2014, s. 90‒111.
Szelong K.: Biblioteczne zbiory Leopolda Jana Szersznika. W: 190 lat założenia muzeum i biblioteki Leopolda Jana Szersznika. 1802–1992. Red. J. Spyra. Cieszyn 1994, s. 37–52.
Świeży I.: Do rodaków śląskich. „Gwiazdka Cieszyńska” 1896, nr 15, s. 147.
Wolf L.: Dziewczyny śląskie we Wiedniu. „Gwiazdka Cieszyńska” 1908, nr 50, s. 249.
[Wolf L. ?]: Ślązacy w Wiedniu. „Gwiazdka Cieszyńska” 1908, nr 52, s. 259–260.
Wystawa etnograficzna w Opawie. „Gwiazdka Cieszyńska” 1893, nr 37, s. 366.
X. Hugona Kołłątaja korrespondencya listowna z Tadeuszem Czackim wizytatorem nadzwyczajnym szkół, w guberniach Wołyńskiéj, Podolskiéj i Kijowskiéj; przedsięwzięta w celu urządzenia instytutów naukowych i pomnożenia oświécenia publicznego w trzech rzeczonych guberniach. T. 1. Z rękopisu wydał Ferdynand Kojsiewicz. W Krakowie w Drukarni Uniwersyteckiéj 1844.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
