Eschatological images in folk funeral songs in the Opoczno region
Abstract
The article was based on the ethnographic field research on funeral rites in the Opoczno Region conducted by the author, and the literature of the subject. The elaboration presents visions of heaven, purgatory and hell described in funeral songs. Songs do not only depict the state of a soul in heaven (joy and eternal happiness with God), but they also present soul’s vision in purgatory (a period of purification and preparation for entering heaven accompanied by suffering), and in hell (a place of despair, sadness and condemnation for eternity, freely chosen by a soul not wanting to convert and ask God for mercy). Singing funerary songs at funeral ceremonies were meant not only to accompany the deceased “on the final path of life” and escort him or her to “the other world”, but they also became an opportunity for the participants to reflect on their own death and possibly correct their own actions to avoid eternal damnation.
Keywords
death; soul; heaven; purgatory; hell; folk beliefs
References
Budzyk K.: Szkice i materiały do dziejów literatury staropolskiej. Warszawa 1955.
Bylina S.: Człowiek i zaświaty. Wizje kar pośmiertnych w Polsce średniowiecznej. Warszawa 1992.
Forsner D.: Świat symboliki chrześcijańskiej. Przeł. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński. Warszawa 1990.
Granat W.: Czyściec. W: Katolicyzm A–Z. Red. ks. Z. Pawlak. Poznań 1982, s. 71–72.
Granat W.: Eschatologia. W: Katolicyzm A–Z. Red. ks. Z. Pawlak. Poznań 1982, s. 98–99.
Grzybek S.: Wiem, komu zawierzyłem. Katechizm dla dorosłych. Olsztyn 1985.
Jagodziński M.: Jak dziś mówić o sądzie. „Studia Theologica Varsaviensia” 2004 (R. 42), nr 2, s. 27–41.
Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań 2012.
Kopaliński W.: Słownik symboli. Warszawa 1990.
Kupisiński Z., SVD: Śmierć jako kontynuacja życia. „Roczniki Teologiczne” 2008 (R. 55), z. 9, s. 141–158.
Kupisiński Z., SVD: Śmierć jako wydarzenie eschatyczne. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego i radomskiego. Lublin 2007.
Kupisiński Z., SVD: Śmierć w tradycji ludowej regionu opoczyńskiego i radomskiego. „Roczniki Teologiczne” 2007 (R. 54), z. 9, s. 121–136.
Kupisiński Z., SVD: Wielki post i Wielkanoc w regionie opoczyńskim. Studium religijności ludowej. Warszawa 2000.
Lurker M.: Słownik obrazów i symboli biblijnych. Przeł. bp K. Romaniuk. Poznań 1989.
Makselon J.: Fatum czy szansa? Postawy wobec własnej śmierci. W: Śmierć i wiara w życie pośmiertne w świetle nauk przyrodniczych i humanistycznych. Red. M. Machinek. Olsztyn 2003, s. 31–41.
Mędała S.: Eschatologia biblijna. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. 3. Red. T. Gadacz, B. Milerski. Warszawa 2001, s. 436–441.
Michałowska T.: „Dusza z ciała wyleciała”: próba interpretacji. „Pamiętnik Literacki. Czasopismo
Kwartalne Poświęcone Historii i Krytyce Literackiej Polskiej” 1989 (R. 80), z. 2, s. 3–26.
Minois G.: Sąd nad zmarłymi. Przeł. S. Piłaszewicz. W: Encyklopedia religii świata. T. 2:
Zagadnienia problemowe. Red. F. Lenoir et al. Warszawa 2002, s. 1912–1921.
Nadolski B.: Liturgika. T. 2: Liturgia i czas. Poznań 1991.
Pełka L.: Śladami pierwszych wierzeń. Warszawa 1968.
Perszon J.: Na brzegu życia i śmierci. Zwyczaje, obrzędy oraz wierzenia pogrzebowe i zaduszkowe na Kaszubach. Lublin 1999.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia. Oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich. [Red. A. Jankowski, L. Stachowiak, K. Romaniuk. Przeł. W. Borowski et al.]. Poznań–Warszawa 1980.
Przybyś E.: Eschatologia. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. 3. Red. T. Gadacz, B. Milerski. Warszawa 2001, s. 435–436.
Skwierczyński A.: Miłość oczyszczająca. Współczesna interpretacja katolickiej nauki o czyśćcu. Warszawa 1992.
Strzelecka K.: Czyściec. W: Encyklopedia katolicka. T. 3. Red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz. Lublin 1979, kol. 939–942.
Wieczorek K.: Bycie-ku-śmierci? Śmierć we współczesnej filozofii. W: Śmierć i wiara w życie pośmiertne w świetle nauk przyrodniczych i humanistycznych. Red. M. Machinek. Olsztyn 2003, s. 207–228.
Wyka K.: „Dusza z ciała wyleciała…”. W: Literatura – Komparatystyka - Folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu. Red. M. Bokszczanin, S. Frybes, E. Jankowski. Warszawa 1968, s. 614–646.
Zielonka Z.: „Dusza z ciała wyleciała…”. „Punkt po Punkcie” 2002, z. 3, s. 85–92.
Zimoń H.: Eschatologia. Encyklopedia katolicka. T. 4. Red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz. Lublin 1983, kol. 1105–1106.
Zowczak M.: Biblia ludowa. Interpretacja wątków biblijnych w kulturze polskiej. Wrocław 2000
Katedra Religiologii i Misjologii Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Poland
https://orcid.org/0000-0003-4775-278X
Zdzisław Kupisiński SVD, dr hab., prof. KUL, misjonarz (Australia, Papua Nowa Gwinea, lata 1986–1988). Od 1994 roku zatrudniony w Katedrze Historii i Etnologii Religii w Instytucie Teologii Fundamentalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ak‑ tualnie kierownik Katedry Religiologii i Misjologii. Zainteresowania badawcze: religijność ludowa, doroczna obrzędowość ludowa, rytuały przejścia, tanatologia, etnologia religii,
religioznawstwo, nowe ruchy religijne, religia Słowian, misjologia. Opublikował około 80 artykułów, redaktor prac zbiorowych, autor monografii poświęconych przede wszystkim religijności ludowej, wierzeniom, zwyczajom i obrzędom w regionie opoczyńskim. Członek m.in. Anthropos Institut w Sankt Augustin, Polskiej Sekcji Międzynarodowej Organizacji Sztuki Ludowej (IOV), Polskiej Akademii Nauk Oddziału w Lublinie,
Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Polskiego Towarzystwa Religioznawczego, Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
