How best to protect life? Anti-vaccine conspiracy narratives during the COVID-19 pandemic
Abstract
The aim of this article is to report on the social attitudes adopted by representatives of the anti-vaccine movement in response to the threat caused by the SARS-CoV-2 virus pandemic. Thanks to the critical discourse analysis applied to texts reproduced in the virtual space, the characteristic features of the anti-vaccine narrative were identified, which were shaped in response to the information about the need to develop and deliver a vaccine against the coronavirus. The analysis covered mainly texts from the alternative news portal "Wolne media", where the author found the most popular conspiracy theories, directly referring to the world view of vaccine opponents.
Keywords
pandemic; COVID-19; magical thinking; conspiracy narratives; vaccines
References
Badają, jak przekonać ludzi do szczepień na COVID-19. Wolne Media, 4.08.2020. https://wolnemedia.net/badaja-jak-przekonac-ludzi-do-szczepien-na-covid-19/ [data dostępu: 17.08.2020].
Baudrillard J.: Wojny w Zatoce nie było. Przeł. A. Królak. Warszawa 2006.
Berger P.L., Luckmann T.: Społeczne tworzenie rzeczywistości. Przeł. J. Niżnik. Warszawa 2010.
Bill Gates i dr Anthony Fauci inżynierami projektu depopulacji. Wolne Media, 16.04.2020. https://wolnemedia.net/bill-gates-i-dr-anthony-fauci-inzynierami-projektu-depopulacji/ [data dostępu: 29.05.2020].
Chabasiński R.: Koronawirus najwyraźniej niczego nie nauczył antyszczepionkowców. Wystarczyła wzmianka ministra zdrowia o szczepionce, by znów się uaktywnili. Bezprawnik, 19.04.2020. https://bezprawnik.pl/antyszczepionkowcy-koronawirus/ [data dostępu: 17.06.2020].
Czech F.: Spiskowe narracje i metanarracje. Kraków 2015.
Czy istnieją jakieś bezpieczne szczepionki? Wolne Media, 6.01.2020. https://wolnemedia.net/czy-istnieja-jakies-bezpieczne-szczepionki/ [data dostępu: 15.05.2020].
Demczuk A.: Fenomen ruchu antyszczepionkowego w cyberprzestrzeni…, czyli fake news i postprawda na usługach hipotezy Andrew Wakefielda, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura” 2018, [t.] 10 (4), s. 92–113.
Dołowy K.: Wbrew bogom, czyli od magii i religii do metody naukowej… i z powrotem. Warszawa 2020.
Fairclough N.L.: Language and power. London 1989.
Fairclough N.L., Wodak R.: Critical discourse analysis. W: Discourse studies. A multidisciplinary introduction. Vol. 2: Discourse as social interaction. Ed. T.A. van Dijk. 1997, s. 258–284.
Fenster M.: Conspiracy theories. Secrecy and power in American culture. Minnesota 2008.
Frazer J.G.: Złota gałąź. Przeł. H. Krzeczkowski. Warszawa 1996.
Giddens A.: Konsekwencje nowoczesności. Przeł. E. Klekot. Kraków 2000.
Grzesiak-Feldman M.: Psychologia myślenia spiskowego. Warszawa 2016.
Hobbes T.: Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Przeł. C. Znamierowski. Warszawa 2005.
Kajfosz J.: Dyskurs analityczny i syntetyczny, czyli myślenie magiczne w perspektywie antropologii kognitywnej. „Artes Humanae” 2016, vol. 1, s. 27–40.
Kajfosz J.: Neoliberalism, the rise of new media folklore and the emergence of new nationalisms. „Berlin Journal of Critical Theory” 2019, vol. 3, no. 2, s. 27–47.
Kowalski, P.: Theatrum świata wszystkiego i poćciwy gospodarz. O wizji świata pewnego siedemnastowiecznego pisarza ziemiańskiego. Kraków 2000.
Lesman U.: Bill Gates stworzył koronawirusa. Wywiad ma być dowodem. Cyfrowa.rp.pl, 18.04.2020. https://cyfrowa.rp.pl/biznes/46130-bill-gates-stworzylkoronawirusa-wywiad-ma-byc-dowodem [data dostępu: 20.05.2020].
Lévy-Bruhl L.: Czynności umysłowe w społecznościach pierwotnych. [Przeł. B. Szwarcman-Czarnota]. Warszawa 1992.
Malewska-Szałygin A.: Tradycja stosowania pojęcia dyskurs i jego przydatność w antropologii współczesności. „Etnografia Polska” 2004, t. 48, z. 1–2, s. 81–97.
Marchewka A.K., Majewska A., Młynarczyk G.: Działalność ruchu antyszczepionkowego, rola środków masowego komunikowania oraz wpływ poglądów religijnych na postawę wobec szczepień ochronnych. „Postępy Mikrobiologii” 2015, t. 54, z. 2, s. 95–103.
Mauss M.: Socjologia i antropologia. Przeł. M. Król, K. Pomian, J. Szacki. Warszawa 1973.
Mazur M.: Historia naturalna polskiego naukowca. Warszawa 1979.
Naukowcy ONZ przyznali, że szczepionki zabijają ludzi. Wolne Media, 12.01.2020. https://wolnemedia.net/naukowcy-onz-przyznali-ze-szczepionki-zabijajaludzi/ [data dostępu: 29.08.2020].
O nas. Wolne Media. https://wolnemedia.net/o-nas/ [data dostępu: 30.04.2020].
O planach stworzenia rządu światowego. Wolne Media, 10.08.2020. https://wolnemedia.net/o-planach-stworzenia-rzadu-swiatowego/ [data dostępu: 17.08.2020].
Państwo namawia na szczepionki przeciw grypie. Wolne Media, 26.09.2018. https://wolnemedia.net/panstwo-namawia-na-szczepionki-przeciw-grypie/ [data dostępu: 17.08.2020].
Plessner H.: Granice wspólnoty. Krytyka radykalizmu społecznego. Przeł. J. Merecki. Warszawa 2008.
Przeludnienie to mit. Wolne Media, 14.08.2020. https://wolnemedia.net/przeludnienie-to-mit/ [data dostępu: 6.06.2020].
Przymusowe szczepionki od Billa Gatesa [materiał wideo]. Wolne Media, 25.05.2020. https://wolnemedia.net/przymusowe-szczepionki-od-billa-gatesa/ [data dostępu: 17.08.2020].
Przystanek Alaska [serial telewizyjny]. Reż. M. Katleman. 1990–1995. Seria 3, odcinek 9.
Robotycki C.: Społeczność a współczesny regionalizm i tożsamość lokalna. „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” 2012, [nr] 2 (17), s. 19–41.
Szczepionki albo życie. Wolne Media, 18.08.2020. https://wolnemedia.net/szczepionki-albo-zycie/ [data dostępu: 28.08.2020].
Tokarska-Bakir J.: Obraz osobliwy. Hermeneutyczna analiza źródeł etnograficznych. Kraków 2000.
Trwa medialna nagonka, aby wstrzykiwać szczepionki przeciwko MMR. Wolne Media, 6.11.2020. https://wolnemedia.net/trwa-medialna-nagonka-abywstrzykiwac-szczepionki-mmr/ [data dostępu: 17.08.2020].
Waszak M.: Postprawda i fake news czy weryfikacja treści i źródeł informacji? „Refleksje” 2017, nr 2 (16), s. 173–188.
Wiara w szczepionki to absurd. Chlorochina rokuje nadzieje. Wolne Media, 15.05.2020. https://wolnemedia.net/wiara-w-szczepionki-to-absurdchlorochina-rokuje-nadzieje/ [data dostępu: 28.08.2020].
Wolne Media. https://wolnemedia.net/ [data dostępu: 30.04.2020, 15.05.2020].
wRealu24. https://www.wrealu24.pl [data dostępu: 15.05.2020].
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
