Wyreżyserować lekcję. Nauczyciel jako aktor, reżyser i mistrz
Abstrakt
The article’s aim is to compare the specificity of two theoretically quite remote professions — that of a film director and a teachers. The analysis of differences and convergence points of the said jobs is to capture and particularise the potential of their mutual inspiration. What constitutes the exemplary material around which the presented research revolves are: the elements of the school didactic-upbringing process, work with film crew, and producing and theatrical play. Significant reference points for the analysis were the greatest role models in the field of pedagogics and film directing.
Słowa kluczowe
teacher; film director; didactics; film; theatre
Bibliografia
Banach C.: Nauczyciel. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 3. Red. T. Pilch. Warszawa 2004.
Biernacka A.: Sposoby angażowania uczniów w proces dydaktyczny, czyli o planowaniu. W: Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Red. A. Janus‑Sitarz. Kraków 2005.
Błoński przekorny. Dziennik. Wywiady. Oprac. M. Zaczyński. Kraków 2011.
Bortnowski S.: Przewodnik po sztuce uczenia literatury. Warszawa 2005.
Buchcic E.: Czynniki warunkujące profesjonalizm nauczyciela. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2016, nr 2 (t. 25).
Dąbrowski A.: Wpływ emocji na poznawanie. „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2012, nr 3 (83).
Dormus K.: O „duszy nauczycielstwa” w świetle wspomnień gimnazjalistów galicyjskich. W: Wychowawca, nauczyciel, mistrz. O potrzebie mądrości, autorytetu i cnoty. Red. B. Jędrychowska. Wrocław 2017.
Dziecko w świecie współdziałania. Red. B. Dymara. Kraków 2001.
Gliński R.: Między słowem a obrazem. Z notatnika reżysera. „Images” 2011, nr 15—16 (vol. 8).
Grzegorzewska M.: Listy do młodego nauczyciela. Warszawa 1947.
Grzegorzewska M.: Listy do młodego nauczyciela. Warszawa 1996.
Hübner Z.: Sztuka reżyserii. Warszawa 1982.
Janowski A.: Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa 1995.
Kleinbaum N.H.: Stowarzyszenie umarłych poetów. Poznań 2012.
Klemensiewicz Z.: Sposoby wprowadzenia, opracowania i utrwalenia nowego materiału. W: Wybór prac z metodyki nauczania języka polskiego. Red. B. Wieczorkiewicz. Warszawa 1964.
Kot S.: Historia wychowania. Od starożytnej Grecji do połowy wieku XVIII. Warszawa 1996.
Kozłowski J.: Analiza i ocena pracy nauczyciela. Warszawa 1966.
Mikiewicz P.: Nauczyciel jako istotny aktor społecznego świata szkoły. W: Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli. Red. P. Rudnicki, B. Kutrowska, M. Nowak‑Dziemianowicz. Wrocław 2008.
Nowakowski J.: Moment twórczy w nauczaniu literatury. „Dydaktyka Literatury” 1982, t. 5.
Opalski J.: Rozmowy o Konradzie Swinarskim i „Hamlecie”. Kraków 1988.
Rusek M.: Kwestia stylu. Refleksje o tożsamości polonisty i stylach nauczania. W: Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Red. A. Janus‑Sitarz. Kraków 2005.
Stowarzyszenie umarłych poetów (Dead Poets Society). Reż. P. Weir. USA 1989.
Szczerba J.: 28 ran Sharon Tate. „Gazeta Wyborcza” z 7.10.2009.
Szuman S.: Talent pedagogiczny. W: Osobowość nauczyciela. Red. W. Okoń. Warszawa 1962.
Śliwerski B.: Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków 2001.
Wróblewski J.: Reżyserzy. Inowrocław 2013.
Źródła internetowe
Ciosek J.: Geniusz i demon. Bezwzględny. Tyran. Wrażliwiec. Jerzy Jarocki. „Polska Gazeta Krakowska” 2018, nr 238. http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/265422,druk.html [data dostępu: 20.01.2020].
Górna M.: Czekacie na nowego Tarantino? Ten facet z wypożyczalni VHS zmienił kino. I wielu próbuje go naśladować. „Gazeta Wyborcza” z 16.08.2019. https://wyborcza.pl/7,101707,25081465,byc-jak-quentin-tarantino-czyli-kto-tu-kopiuje-kogo-jak-facet.html [data dostępu: 13.01.2020].
Kempisty M., Szelc J.: Jagoda Szelc: „Ludzie boją się, że im kradnę rozkosz”. https://www.filmawka.pl/jagoda-szelc/ [data dostępu: 20.01.2020].
Makowska J., Knittel T.: Roman Polański. Rozmowy poszczególne. https://ninateka.pl/film/roman-polanski-cz1 [data dostępu: 5.01.2020].
Nyc I., Niedek A.: Tyran kina. „Wprost” 2009, nr 52/1405. https://www.wprost.pl/tygodnik/182305/Tyran-kina.html [data dostępu: 13.01.2020].
Wajda Making, Jerzy Radziwiłowicz // Wajda Making odc. 2. https://www.youtube.com/watch?v=dtrVVRCXlzY [data dostępu: 20.12.2019].
Wielki słownik języka polskiego. Red. P. Żmigrodzki. https://www.wsjp.pl/ [data dostępu: 3.01.2020].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
