Rozumieć przestrzeń. O Miejscu Andrzeja Stasiuka
Abstrakt
The author attempts to interpret Andrzej Stasiuk’s short story Miejsce, which was included in the new core curriculum of Polish language teaching in secondary schools. The aim of the article is to demonstrate that the theme of the place inscribed in Stasiuk’s work can be perfectly described thanks to the adoption of a hermeneutical mode of reading, which will not only emphasize the importance of the phenomenology of space inscribed in the interpreted text, but will also show young readers how Heidegger’s being in the place translates into building one’s own identity.
Słowa kluczowe
imaginative geography; memory; place; hermeneutics
Bibliografia
Assmann J.: Pamięć zbiorowa i tożsamość kulturowa. Tłum. S. Dyroff, R. Żytyniec. „Borussia” 2003, nr 29.
Bauman Z.: O turystach i włóczęgach, czyli o bohaterach i o ofiarach ponowoczesności. W: Idem: Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa 2000.
Buczyńska‑Garewicz H.: Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni. Kraków 2006.
Czapliński P.: Świat podrobiony. Krytyka i literatura wobec nowej rzeczywistości. Kraków 2003.
Czapliński P., Śliwiński P.: Literatura polska 1976−1998. Przewodnik po prozie i poezji. Kraków 1999.
Dunin‑Wąsowicz P., Varga K.: Parnas bis. Słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 roku. Warszawa 1998.
Dutka E.: Nieoczywistość i wciąż nieoswojona przestrzeń — proza Andrzeja Stasiuka jako głos w dyskusji na temat Europy Środkowej. W: 20 lat literatury polskiej 1989−2009. Cz. 2: Życie literackie po roku 1989. Red. D. Nowacki, K. Uniłowski. Katowice 2012.
Heidegger M.: Budować, mieszkać, myśleć. W: Idem: Odczyty i rozprawy. Tłum. J. Mizera. Kraków 2002.
Heidegger M.: „…poetycko mieszka człowiek…”. W: Idem: Odczyty i rozprawy. Tłum. J. Mizera. Kraków 2002.
Jamrozek -Sowa A.: Powietrze pełne duchów. W: Miejsca, ludzie, opowieści. O twórczości Andrzeja Stasiuka. Red. M. Rabizo‑Birek, M. Zatorska, D. Niezgoda. Rzeszów 2018.
Kaskaderzy literatury. O twórczości i legendzie Andrzeja Bursy, Marka Hłaski, Haliny Poświatowskiej, Edwarda Stachury, Ryszarda Milczewskiego‑Bruna, Rafała Wojaczka. Red. E. Kolbus. Słowo wstępne J.Z. Brudnicki. Posłowie J. Marx. Łódź 1986.
Kledzik E.: Prowincjonalizowanie. Twórczość Jurija Brězana, Wolfganga Hilbiga i Andrzeja Stasiuka w perspektywie postkolonialnej. Poznań 2013.
Lech J.: Z Dukli po Babadag. Uwagi o prozie podróżniczej Andrzeja Stasiuka. W: Miejsca, ludzie, opowieści. O twórczości Andrzeja Stasiuka. Red. M. Rabizo‑Birek, M. Zatorska, D. Niezgoda. Rzeszów 2018.
Mrowcewicz K.: Przeszłość to dziś. Literatura. Język. Kultura. I klasa liceum i technikum. Cz. 2. Warszawa 2002.
Nowacki D.: Dwanaście groszy. Wokół prozy polskiej lat dziewięćdziesiątych. W: Idem: Zawód: czytelnik. Notatki o prozie polskiej lat 90. Kraków 1999.
Nowacki D.: Raz lepiej, raz gorzej. W: Idem: Zawód: czytelnik. Notatki o prozie polskiej lat 90. Kraków 1999.
Ricoeur P.: Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie. Tłum. E. Bieńkowska. Wybór i oprac. S. Cichowicz. Warszawa 2003.
Ricoeur P.: O sobie samym jako obcym. Tłum. B. Chełstowski. Oprac. M. Kowalska. Warszawa 2003.
Rybicka E.: Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków 2014.
Stasiuk A.: Miejsce. W: Idem: Opowieści galicyjskie. Wołowiec 2001.
Tuan Yi -Fu: Przestrzeń i miejsce. Przeł. A. Morawińska. Warszawa 1987.
Uspienski B.: Krzyż i koło. Z historii symboliki chrześcijańskiej. Tłum. i przedmowa B. Żyłko. Gdańsk 2010.
Witkowski W.: Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia, eseje, szkice. Warszawa 2007.
Życie to jednak strata jest. Andrzej Stasiuk w rozmowach z Dorotą Wodecką. Warszawa 2015.
Źródła internetowe
https://archiwum.men.gov.pl/wp‑content/uploads/2018/01/zalacznik‑nr‑1.pdf [data dostępu: 10.12.2018].
Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. https:// www.terazmatura.pl/docs/Podstawa‑programowa‑z‑jezyka‑polskiego‑szkola‑ponadgimnazjalna.pdf [data dostępu: 10.12.2018].
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0001-9032-8875
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
