Karl Schikorski — nazistowski „polakożerca” z Tychów


Abstrakt

W czasie II wojny światowej wielu górnośląskich Niemców, przedwojennych obywateli II Rzeczypospolitej, aktywnie poparło nazistowski reżim okupacyjny. Już po wojnie jeden z polskich mieszkańców górnośląskiego miasta Tychy tak o nich pisał: „Jak my takiego traktowali? Jak wroga. Człowiek się go boł, nie dlatego, że German, ino że nazista”. Na taką opinię niewątpliwie zasłużył tyski volksdeutsch — Karl Schikorski. Tamtejsi Polacy znajdowali dla niego po wojnie tyko jedno określenie — „polakożerca”.


Słowa kluczowe

Karl Schikorski; NSDAP; kolaboracja; II wojna światowa; Górny Śląsk; Tychy

Bębnik G., Mikołów w początkach II wojny światowej, Mikołów 2009.

Bębnik G., Sokoły kapitana Ebbinghausa. Sonderformation Ebbinghaus w działaniach wojennych na Górnym Śląsku w 1939 r., Katowice—Kraków 2014.

Bieruń. Monografia historyczna, red. R. Kaczmarek, J. Myszor, Bieruń 2007.

Dziurok A., Śląskie rozrachunki. Władze komunistyczne a byli członkowie organizacji nazistowskich na Górnym Śląsku w latach 1945—1956, Warszawa 2000.

Graczyk K., Sondergericht Kattowitz. Sąd Specjalny w Katowicach 1939—1945, Warszawa 2020.

Greiner P., Kaczmarek R., Leksykon mniejszości niemieckiej w województwie śląskim w latach 1922—1939. Zarys dziejów. Organizacje. Działacze, Katowice 2002.

Kaczmarek R., Pod rządami gauleiterów. Elity i instancje władzy w rejencji katowickiej w latach 1939—1945, Katowice 1998.

Kaczmarek R., Tyskie Browary Książęce 1629—2004, Poznań 2004.

Kaczmarek R., Górny Śląsk podczas II wojny światowej. Między utopią niemieckiej wspólnoty narodowej a rzeczywistością okupacji na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy, Katowice 2006.

Kaczmarek R., Polacy w Wehrmachcie, Kraków 2010.

Kaczmarek R., Polacy w armii kajzera. Na frontach I wojny światowej, Kraków 2014.

Kapica W., Kierownicy polityczni NSDAP w powiecie pszczyńskim w latach 1939—1945. Analiza zbiorowości, „Wieki Stare i Nowe” 2011, t. 3 (8), s. 145—178.

Kruszewski T., Partia Narodowosocjalistyczna na Śląsku w latach 1933—1945. Organizacja i działalność, Wrocław 1995.

Ponownie w Rzeszy. Dzienniki wojenne tyskiej policji 1939—1940, tłum. i oprac. G. Bębnik, Tychy 2017.

Pszczyna. Monografia historyczna, t. 1, red. J. Sperka, R. Kaczmarek, Pszczyna 2014, s. 494—527.

Sikora M., Służba Bezpieczeństwa SS jako instrument pomiaru opinii publicznej w III Rzeszy. Wstępne ustalenia z perspektywy prowincji górnośląskiej, w: Polska pod okupacją 1939—1945, t. 1, Warszawa 2015, s. 212—243.

Tychy 1939—1993: monografia miasta, red. M.S. Szczepański, Tychy 1996.

Tychy. Monografia historyczna, red. R. Kaczmarek, Tychy 2011.

Węcki M., Sprawa nyskiego kreisleitera Rudolfa Meistra a homoseksualizm w NSDAP, „Szkice Archiwalno-Historyczne” 2007, nr 3, s. 123—139.

Węcki M., NSDAP w Tychach 1939—1945, Tychy 2009.

Węcki M., Verführt oder angepasst? Eine Analyse der lokalen Struktur der oberschlesischen NSDAP am Beispiel der Stadt Tichau (Tychy), w: Industrialisierung und Nationalisierung. Fallstudien zur Geschichte des oberschlesischen Industriereviers im 19. und 20. Jahrhundert, hrsg. L. Budrass, B. Kalinowska-Wójcik, A. Michalczyk, Essen 2013, s. 285—307.

Węcki M., Fritz Bracht (1899—1945). Nazistowski zarządca Górnego Śląska w latach II wojny światowej, Katowice 2014.

Węcki M., Losy górnośląskich nazistów podczas I wojny światowej, w: Górny Śląsk a I wojna światowa, red. J. Racięski, M.J. Witkowski, Katowice 2015, s. 176—192.

Węcki M., Struktury i kadry kierownicze partii nazistowskiej w powiecie miejskim Królewska Huta (Stadtkreis Königshütte) 1939—1945, „Zeszyty Chorzowskie” 2015, t. 16, s. 26—52.

Węcki M., Siatka informatorów Służby Bezpieczeństwa Reichsführera SS (Sicherheitsdienst) w powiecie pszczyńskim — szkic, w: Szkice z dziejów ziemi pszczyńskiej, t. 1: Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej 6—7 grudnia 2017 roku przez Muzeum Historii Katowic oraz Muzeum Miejskie w Tychach, Katowice—Tychy 2020, s. 131—141.

Pobierz

Opublikowane : 2021-12-30


WęckiM. (2021). Karl Schikorski — nazistowski „polakożerca” z Tychów. Wieki Stare I Nowe, 16(21), 162-176. https://doi.org/10.31261/WSN.2021.21.10

Mirosław Węcki 
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
https://orcid.org/0000-0002-4925-5819




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).