https://doi.org/10.31261/WSN.2007.07.10
Przejęcie jurysdykcji nad szkołami Śląska Cieszyńskiego przez Rzeczpospolitą Polską w 1918 roku było jednym z najszybszych i najbardziej energicznych działań władz polskich na tym obszarze. Jego geneza sięga jeszcze czasów monarchii habsburskiej. W 1918 roku, gdy monarchia ta się rozpadła, Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego – pierwszy reprezentant polskiej władzy w regionie – musiała dostosować się do nowej sytuacji politycznej, będąc równocześnie zmuszoną do korzystania z austriackich rozwiązań formalno-prawnych oraz własnych zarządzeń, zgodnych z wytycznymi władz centralnych odrodzonego państwa polskiego. Podjęte przez nią działania w dziedzinie edukacji miały bezpośredni wpływ na charakter i rozwój instytucji oświatowych w omawianym okresie. Przejęcie władzy w 1920 roku przez Zygmunta Żurawskiego, działającego w imieniu rządu polskiego, również oznaczało zmiany w zarządzaniu oświatą. Przejawiały się one przede wszystkim w gromadzeniu kadry fachowców niezbędnych do tworzenia i jednocześnie polonizacji systemu edukacji – zgodnie z potrzebami państwa polskiego. W artykule szczególny nacisk położono na organizację i podstawy prawne funkcjonowania szkolnictwa, a także na działania związane z przygotowaniem zawodowych nauczycieli, kluczowych dla organizacji tej sfery życia publicznego w województwie śląskim. Dotyczyło to przede wszystkim Górnego Śląska, który z racji uwarunkowań historycznych był pozbawiony możliwości rozwijania własnego szkolnictwa. Jak zaznaczono, od 1922 roku system oświaty musiał zostać dostosowany do potrzeb państwa polskiego. Jedną z najważniejszych ról odegrali nauczyciele wywodzący się ze Śląska Cieszyńskiego.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 5 (2007)
Opublikowane: 2025-08-13
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski