Pacyfikacja województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1734—1736
Abstrakt
As a result of double elections (an unofficial stage of the interregnum) following the death of Jan III pacification became one of the necessary political measures. The image of the interregnum which was fixed in the consciousness of the gentry was one of convocation, election, coronation, pacification. This mechanism operated during the penultimate interregnum to solve the conflict situation. This paper describes the course of pacification in Poznań and Kalisz voivodeships since the escape of Stanisław Leszczyński from Gdańsk to the pacification diet (sejmik) in 1736. One of the main objectives was to show how the followers of Augustus III used a knighthood government of voivodeships to legitimize
his rule and to convince the noblemen to reconcile.
Słowa kluczowe
pacyfikacja kraju; sejmik województw poznańskiego i kaliskiego; 1734—1736; August III Sas
Bibliografia
Burda E.: Poniński Franciszek. W: Polski słownik biograficzny. T. 27. Wrocław 1972, s. 527—529.
Ciesielski T.: Agresja rosyjska na Polskę 1733—1735. Walki na Ukrainie, Podolu i Wołyniu. W: Trudne sąsiedztwo. Studia z dziejów stosunków polsko‑rosyjsko‑ukraińskich w XVI—XX wieku. Red. A. Szczepaniak. Toruń 2007, s. 100—130.
Ciesielski T.: Działania zbrojne w rejonie Krakowa w trakcie polskiej wojny sukcesyjnej 1733—1735. ,,Studia Historyczne” 2009, 52, z. 3—4, s. 203—222.
Ciesielski T.: Generał Jan Paweł Sybilski. Polak w XVIII‑wiecznej armii saskiej i właściciel dóbr ziemskich na Łużycach. ,,Pro Lusatia” 2008, 7, s. 49—66.
Ciesielski T.: Irlandczyk w służbie carskiej. Piotr Lacy — feldmarszałek i generał‑gubernator Inflant. W: Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej. T. 3: Inflanty Polskie. Red. W. Walczak, K. Łopatecki. Białystok 2012, s. 227—264.
Ciesielski T.: Korespondencja Jana Tarły jako źródło do dziejów polskiej wojny sukcesyjnej 1733—1735.
W: Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej. T. 4: Stulecia XVI—XIX. Perspektywa historyczna i językowa. Red. P. Borek, M. Olma. Kraków 2013, s. 225—249.
Ciesielski T.: Potencjał militarny Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie polskiej wojny sukcesyjnej 1733—1735. Wybrane aspekty. „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2013, 25, z. 2, s. 81—117.
Ciesielski T.: Prusy Wschodnie w trakcie polskiej wojny sukcesyjnej i wojny siedmioletniej. W: Wielkie wojny w Prusach. Red. N. Kasparek, W. Gierszewski. Dąbrówno 2010, s. 97—169.
Ciesielski T.: Sybilski Jan Paweł. W: Polski słownik biograficzny. T. 46. Warszawa—Kraków 1995—1996, s. 174—176.
Ciesielski T.: W obronie Gdańska — działania wojsk polskich na Pomorzu i Kujawach 1733—1734. W: „Studia Historyczno‑Wojskowe”.
T. 2. Red. P. Gawron, K. Bobiatyński, M. Nagielski. Warszawa 2008, s. 177—195.
Cieślak E.: Śledztwo w sprawie ucieczki króla Stanisława Leszczyńskiego z oblężonego Gdańska w 1734 r. ,,Sobótka” 1992, 46, z. 1—2, s. 253—261.
Dygdała J.: Obóz saski w Prusach Królewskich i jego działalność w latach 1733—1736. „Rocznik Gdański” 1986, 46, z. 1, s. 139—166.
Dworzaczek W.: Gurowski Melchior. W: Polski słownik biograficzny. T. 9. Warszawa 1960—1961, s. 170.
Gierowski J.A.: Franciszek Mielżyński. W: Polski słownik biograficzny. T. 20. Wrocław 1975, s. 780.
Glabisz G.: Konfederacja partykularna województw poznańskiego i kaliskiego przy majestacie Stanisława Leszczyńskiego w latach 1733—1735. „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2016, 37, z. 2, s. 61—85.
Hubert L.: Adam na Melsztynie i Czekarzewicach Tarło, wojewoda lubelski. W: L. Hubert: Pamiętniki historyczne. T. 2. Warszawa 1861, s. 155—280.
Jarochowski K.: Niewola Franciszka Ponińskiego, stolnika poznańskiego, starosty komanieckiego, na Sonnensteinie w roku 1734. Epizod z czasów bezkrólewia po śmierci Augusta II skreślony według memoriału starosty. W: K. Jarochowski: Opowiadania historyczne. T. 1. Poznań 1860, s. 143—179.
Konopczyński W.: Działyński August. W: Polski słownik biograficzny. T. 6. Warszawa 1948, s. 78.
Konopczyński W.: Garczyński Stefan. W: Polski słownik biograficzny. T. 7. Kraków 1948—1958, s. 275—277.
Lisek A.: Obóz stanisławowski w województwie ruskim w okresie bezkrólewia i wojny o tron Polski w latach 1733—1736. Wrocław 2014.
Niedziela R.: Pisma polityczne w okresie bezkrólewia i wojny o tron polski po śmierci Augusta II Mocnego (1733—1736). Kraków 2005.
Palkij H.: Sejmy 1736 i 1738 roku. U początków nowej sytuacji politycznej w Rzeczypospolitej. Kraków 2000.
Perłakowski A.: Kariera i upadek królewskiego faworyta. Aleksander Józef Sułkowski w latach 1695—1738. Kraków 2013.
Stanek W.: Konfederacje generalne koronne w XVIII wieku. Toruń 1991.
Stanek W.: Sarmacka idea pacyfikacji wewnętrznej i jej kryzys w XVIII w. W: Barok, sarmatyzm, psalmodia. Materiały konferencji zorganizowanej przez Zakład Historii Nowożytnej, Toruń 22—23 września 1993. Red. K. Maliszewski, K. Obremski. Toruń 1995, s. 99—112.
Szklarska E.: Od centrum ku peryferiom. Konfederacja warszawska jako narzędzie legitymizacji władzy Augusta III. W: Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2—5 kwietnia 2001. Red. R. Skowron. Kraków 2003, s. 509—519.
Szklarska E.: Próby pacyfikacji Rzeczypospolitej w latach 1734—1736. ,,Rocznik Gdański” 1986, 46,
z. 1, s. 169—180.
Zwierzykowski M.: Geneza i funkcjonowanie chorągwi policyjnej województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1734—1767. W: W podróży przez wiek osiemnasty. Studia i szkice z epoki nowożytnej. Dedykowane Profesorowi Jerzemu Dygdale. Red. A. Perłakowski, M. Wyszomirska,
M. Zwierzykowski. Kraków 2015, s. 117—135.
Zwierzykowski M.: Komisja Skarbowa Poznańska. Z dziejów sejmikowej administracji i sądownictwa skarbowego w Wielkopolsce w XVII i XVIII wieku. Poznań 2003.
Zwierzykowski M.: Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696—1732. Poznań 2010.
Zwierzykowski M.: Szołdrski Ludwik Bartłomiej. W: Polski słownik biograficzny. T. 48. Warszawa—Kraków 2013, s. 516—520.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
