Piotr Potocki, wojewoda bracławski — Hektor kamieniecki

Mirosław Nagielski

doi:10.31261/WSN.2020.20.03

Opublikowane: 2020-12-17

Tom 15 Nr 20 (2020)

Piotr Potocki, wojewoda bracławski — Hektor kamieniecki

Mirosław Nagielski

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31261/WSN.2020.20.03

Abstrakt

Syn hetmana koronnego Mikołaja Potockiego, po ojcu starosta kamieniecki, przed 1648 rokiem odznaczył się w batalii pod Kumejkami (1637) oraz Ochmatowem (1644), dowodząc rotą kozacką swego ojca. Od 1643 roku jako starosta kamieniecki odpowiadał za bezpieczeństwo Kamieńca Podolskiego, co miało szczególne znaczenie w czasie powstania Bohdana Chmielnickiego. W związku z przebywaniem w murach twierdzy nawet po otrzymaniu urzędu wojewody bracławskiego (1651) Piotr Potocki rzadko pojawiał się na sejmach walnych. Kilkakrotnie odpierał ataki wojsk kozacko-tatarskich próbujących zdobyć Kamieniec; uczestniczył w wyprawie białocerkiewskiej (1651) oraz żwanieckiej (1653) na czele pułku jazdy. W trakcie powstań kozackich odpowiadał za organizację wywiadu płytkiego, przekazując istotne informacje o siłach kozacko-tatarskich m.in. od hospodara mołdawskiego Bazylego Lupula. Brał udział w wyprawie wojsk koronnych (wiosna 1654) na Ukrainie w związku z poddaniem się B. Chmielnickiego Moskwie. W 1655 roku okazał się oddanym stronnikiem Jana Kazimierza, utrzymując w wierności wobec monarchy Kamieniec i podległe mu siły. Za zasługi wojenne, jako obrońca Podola i twierdzy kamienieckiej, był zalecany przez szlachtę ruską na wielu sejmikach do nagrody.

Słowa kluczowe:

Kamieniec Podolski , kampania żwaniecka , Bohdan Chmielnicki , kozacy , Piotr Potocki

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Nagielski, M. (2020). Piotr Potocki, wojewoda bracławski — Hektor kamieniecki. Wieki Stare I Nowe, 15(20), 42–60. https://doi.org/10.31261/WSN.2020.20.03

Cited by / Share

Bibliografia

Babka R.: Kampania ochmatowska 1654—1655. Cz. 1. „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 2007, t. 43, s. 177—206.
Google Scholar

Babka R.: Kampania ochmatowska 1654—1655. Cz. 2. „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 2008, t. 45, s. 40—69.
Google Scholar

Borek P.: Kamieniec Podolski w świetle przekazów diariuszowo-pamiętnikarskich XVII wieku. W: Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu. T. 1. Red. F. Kiryk. Kraków 2000.
Google Scholar

Chłapowski K.: Starostowie niegrodowi w Koronie 1565—1795 (materiały źródłowe). Warszawa 2017.
Google Scholar

Ciesielski T.: Od Batohu do Żwańca. Wojna na Ukrainie, Podolu i o Mołdawię 1652—1653. Zabrze 2007.
Google Scholar

Ciesielski T.: Sejm brzeski 1653. Studium z dziejów Rzeczypospolitej w latach 1652—1653. Toruń 2003.
Google Scholar

Ciesielski T., Nagielski M.: Komputy wojska koronnego w latach 1651—1653. „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 2003, t. 40, s. 237—273.
Google Scholar

Czapliński W.: Dwa sejmy w roku 1652. Wrocław 1955.
Google Scholar

Dąbrowski J.: Senat koronny. Stan sejmujący w czasach Jana Kazimierza. Kraków 2000.
Google Scholar

Kersten A.: Stefan Czarniecki 1599—1665. Warszawa 1963.
Google Scholar

Kubala L.: Wojna moskiewska rok 1654—1655. Warszawa 1910.
Google Scholar

Lipski A.: Potocki Jakub. W: Polski słownik biograficzny. T. 28, z. 1. Wrocław 1984.
Google Scholar

Nagielski M.: Kampania zimowo-wiosenna 1651 roku hetmana polnego koronnego Marcina Kalinowskiego przeciwko Kozakom. „Przegląd Wschodni” 1998, t. 5, z. 3 (19), s. 413—434.
Google Scholar

Nagielski M.: Oblężenie Kamieńca Podolskiego przez siły kozackie w maju 1651 roku. „Barok” 2001, t. 8/1 (15), s. 191—197.
Google Scholar

Nagielski M.: Potocki Jan. W: Polski słownik biograficzny. T. 28, z. 1. Wrocław 1984.
Google Scholar

Nagielski M.: Potocki Piotr h. Pilawa. W: Polski słownik biograficzny. T. 28, z. 1. Wrocław 1984.
Google Scholar

Nagielski M.: Zygmunt Przyjemski — generał artylerii koronnej w latach 1649—1652. W: Studia artyleryjskie. T. 3. Red. M. Giętkowski, A. Smoliński. Toruń 2012.
Google Scholar

Niesiecki K.: Herbarz polski. T. 7. Lipsk 1841.
Google Scholar

Ochmann-Staniszewska S., Staniszewski Z.: Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo — doktryna — praktyka. T. 1. Wrocław 2000.
Google Scholar

Plewczyński M.: Potocki Mikołaj. W: Polski słownik biograficzny. T. 28, z. 1. Wrocław 1984.
Google Scholar

Rudawski J.W.: Historia polska od śmierci Władysława IV aż do pokoju oliwskiego. T. 1. Przeł. W. Spasowicz. Petersburg—Mohylew 1855.
Google Scholar

Serczyk W.A.: Na płonącej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny 1648—1651. Warszawa 1998.
Google Scholar

Urzędnicy podolscy XIV—XVIII wieku. Spisy. Red. A. Gąsiorowski. Kórnik 1998.
Google Scholar

Wójcik Z.: Feudalna Rzeczpospolita wobec umowy w Perejasławiu. „Kwartalnik Historyczny” 1954, R. LX/3, s. 76—109.
Google Scholar

Zielińska T.: Poczet polskich rodów arystokratycznych. Tablice genealogiczne. Warszawa 1997.
Google Scholar

Tom 15 Nr 20 (2020)
Opublikowane: 2020-12-21

ISSN: 1899-1556

eISSN: 2353-9739

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst

Piotr Potocki, wojewoda bracławski — Hektor kamieniecki

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Mirosław Nagielski

Informacje