https://doi.org/10.31261/WSN.2010.10.07
Ubezpieczenie od bezrobocia wprowadzone w Polsce (także na terenie autonomicznego województwa śląskiego) ustawą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 18 lipca 1924 roku było pierwszym w historii ubezpieczeniem społecznym skierowanym do osób bezrobotnych. Początkowo obejmowało jedynie robotników, a następnie także pracowników umysłowych. Rola tego ubezpieczenia w województwie śląskim była duża (artykuł omawia jedynie ubezpieczenie od bezrobocia dla robotników, ponieważ bezrobocie wśród inteligencji nie osiągało znacznych rozmiarów, nawet w czasie wielkiego kryzysu), znacznie większa niż w innych rejonach Polski ze względu na przemysłowy charakter województwa. Tylko 13% społeczeństwa utrzymywało się tutaj z rolnictwa, leśnictwa i ogrodnictwa, reszta z przemysłu, handlu i usług. Klasa robotnicza w górnośląskiej części województwa stanowiła ponad 72% robotników. W polskim Śląsku bezrobocie w okresie międzywojennym miało charakter trwały. W czasie wielkiego kryzysu około połowa wszystkich bezrobotnych w kraju znajdowała się w województwie śląskim (ponad 100 tysięcy osób). Artykuł, oprócz omówienia ustawodawstwa dotyczącego ubezpieczenia robotników od bezrobocia (tj. zasad zawartych w ustawie z 18 lipca 1924 roku i jej kilku nowelizacjach dokonanych przez Sejm RP oraz innych zmian wprowadzonych rozporządzeniami Prezydenta i Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej), przedstawia także dane dotyczące liczby osób korzystających z tego świadczenia i jego wysokości w województwie śląskim w latach 1924–1928. Rozważania wskazują, że ta forma wsparcia ustawowego spełniała swoją funkcję w okresach niskiego bezrobocia. W czasie wielkiego kryzysu, gdy bezrobocie stało się masowe, liczba beneficjentów i wysokość świadczeń spadła, wzrosła natomiast rola wsparcia ze strony opieki społecznej i działalności charytatywnej. Ustawodawstwo dotyczące ubezpieczenia od bezrobocia w województwie śląskim zostało omówione w artykule jako przykład działań unifikacyjnych państwa. Był to jedyny rodzaj ubezpieczenia niesprawowanego przez Sejm Śląski, lecz przez władze centralne, które finansowały je w 50% (reszta środków pochodziła od pracodawców i pracowników, Skarb Sejmu Śląskiego nie ponosił żadnych kosztów). Regulacje prawne tego ubezpieczenia były tworzone i zmieniane przez Sejm RP oraz instytucje centralne.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 2 Nr 7 (2010)
Opublikowane: 2020-03-03
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski