Zarejestruj Zaloguj
Flaga wersji językowej  English Flaga wersji językowej  Język Polski
Opublikowane: 2012-12-30
Tom 4 Nr 9 (2012)

Górnośląskie drapacze chmur — epizod architektoniczno ‑propagandowy lat międzywojennych na Górnym Śląsku

Piotr Rygus
Dział: Artykuły
https://doi.org/10.31261/WSN.2012.12.11

Abstrakt

Podział Górnego Śląska w 1922 roku pomiędzy dwa wrogie wobec siebie państwa postawił region w obliczu nowych wyzwań. Powstała sytuacja wymagała odpowiedzi ze strony lokalnych władz, które dążyły do stworzenia korzystniejszego wizerunku niż ten obserwowany po drugiej stronie granicy. Jednym z elementów tych działań była architektura. Plan budowy wyróżniających się obiektów, w połączeniu ze specyfiką gospodarczą regionu przemysłowego, doprowadził do wprowadzenia wieżowców do lokalnej przestrzeni architektonicznej. Pierwsze projekty „drapaczy chmur” powstały w 1927 roku w Hindenburgu (Zabrze) po stronie niemieckiej. Stanowiły one część większego projektu budowy reprezentacyjnego centrum miasta. Z inicjatywy architekta miejskiego Moritza Wolfa, autora jednej z koncepcji zagospodarowania centrum, do prac projektowych zaproszono trzech znanych niemieckich architektów: Hansa Poelziga, Maxa Berga i Paula Bonatza. Efektem ich działań były trzy różne wizje „Miasta” Zabrze, zwieńczone wieżowcem. Trudna sytuacja ekonomiczna miasta uniemożliwiła jednak realizację któregokolwiek z projektów. Budowa pierwszego „drapacza chmur” po stronie polskiej rozpoczęła się w 1929 roku. Budynek przy ul. Wojewódzkiej 23 w Katowicach, zaprojektowany przez Eustachego Chmielewskiego, był pionierskim przedsięwzięciem w dziedzinie budownictwa wieżowcowego na terenie Polski. Sukces inwestycji zachęcił lokalnych inwestorów do wznoszenia kolejnych wysokościowców. W 1934 roku ukończono budynek Urzędu Skarbowego w Katowicach, zrealizowany przez Urząd Wojewódzki Śląski, a w 1937 roku oddano do użytku siedzibę Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie. Wybuch II wojny światowej udaremnił realizację kolejnych inwestycji.

Słowa kluczowe:

drapacze chmur , okres międzywojenny , Górny Śląsk , budownictwo wysokościowe

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Rygus, P. (2012). Górnośląskie drapacze chmur — epizod architektoniczno ‑propagandowy lat międzywojennych na Górnym Śląsku. Wieki Stare I Nowe, 4(9), 182–221. https://doi.org/10.31261/WSN.2012.12.11

Cited by / Share

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 4 Nr 9 (2012)
Opublikowane: 2020-03-04

ISSN: 1899-1556
eISSN: 2353-9739
Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press
Licencja CC Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Prześlij tekst
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.