Ona-pisze. Zoonarracja w powieści Barbary Gowdy Biała kość
Abstrakt
Niniejszy artykuł stanowi interpretację powieści kanadyjskiej autorki Barbary Gowdy z 1998 roku zatytułowanej The White Bone (Biała kość). Akcja powieści toczy się w Kenii w latach 80. XX wieku – a więc w okresie największego w historii kraju „słoniobójstwa”. Jej bohaterami są właśnie słonie, poszukujące mitycznego Bezpiecznego Miejsca. Powieść Gowdy często klasyfikowana jest jako postkolonialna, bo narracja prowadzona jest na przekór dyskursowi kolonizacji. Jednocześnie stanowi ona próbę opowiedzenia doświadczenia słoni, narrator zaś staje się tu tłumaczem i łącznikiem między zwierzętami dwóch różnych gatunków. Wyobrażenia dotyczące tego, co zwierzę myśli i czuje zawsze odbywają się kosztem antropomorfizacji tego zwierzęcia. Przedstawiona tu analiza sugeruje jednak, że antropomorfizm nie musi pociągać za sobą antropocentryzmu, a może wskazywać drogę do empatii.
Słowa kluczowe
słonie; zoonarracja; powieść postkolonialna; antropomorfizm; Barbara Gowdy
Bibliografia
Armstrong, Philip, and Laurence Simmons. “Bestiary: An Introduction.” In Knowing Animals. Edited by Laurence Simmons and Philip Armstrong, 1–24. Leiden and Boston: Brill, 2007.
Atwood, Margaret. “Mourning for Cats.” In The Door. London: Virago, 2007.
Banting, Pamela. “Magic is Afoot: Hoof Marks, Paw Prints and the Problem of Writing Wildly.” In Animal Encounters. Edited by Tom Tyler and Manuela Rossini, 27–45. Leiden and Boston: Brill, 2009.
Beardsworth, Alan, and Alan Bryman. “The Wild Animal in Late Modernity. The Case of the Disneyization of Zoos.” In Tourist Studies, vol. 1, no. 1 (2001): 83–104.
Birke, Linda, Mette Bryld, and Nina Lykke. “Animal Performances. An Exploration of Intersections Between Feminist Science Studies and Human Animal Relations.” In Feminist Theory, vol. 5, no. 2 (2004): 167–183.
Broglio, Ron. “Incidents in the Animal Revolution.” In Beyond Human. From Animality to Transhumanism. Edited by Charlie Blake, Claire Molloy, and Steven Shakespeare, 13–30. London–New York: Continuum, 2012.
Fudge, Erica. Animal. London: Reaktion Books, 2002.
Howell, Phillip. “A Place for the Animal Dead: Pets, Pet Cemeteries, and Animal Ethics in Late Victorian Britain.” In Ethics, Place, and Environment, vol. 5, no. 1 (2002): 5–22.
Huggan, Graham. Interdisciplinary Measures. Literature and the Future of Postcolonial Studies. Liverpool: Liverpool University Press, 2008.
Huggan, Graham, and Helen Tiffin. Postcolonial Ecocriticism. Literature, Animals, Environment. London and New York: Routledge, 2010.
Mitman, Gregg. “Pachyderm Personalities: The Media of Science, Politics, and Conservation.” In Thinking with Animals. New Perspectives on Anthropomorphism. Edited by Lorraine Daston and Gregg Mitman, 175–195. New York: Columbia University Press, 2005.
Schwalm, Tanja. “No Circus without Animals”?: Animal Acts and Ideology in the Virtual Circus.” In Knowing Animals. Edited by Laurence Simmons and Philip Armstrong, 79–103. Leiden and Boston: Brill, 2007.
Soper-Jones, Ella. “When Elephants Weep: Reading The White Bone as a Sentimental Animal Story.” In Other Selves: Animals in the Canadian Literary Imagination. Edited by Janice Fiamengo, 169–289. Ottawa: University of Ottawa Press, 2007.
Tyler, Tom. “If Horses Had Hands.” In Animal Encounters. Edited by Tom Tyler and Manuela Rossini, 13–26. Leiden and Boston: Brill, 2009.
Taylor, Nik. “Anthropomorphism and the Animal Subject.” In Anthropocentrism: Humans, Animals, Environments. Edited by Robert Boddice, 265–281. Leiden and Boston: Brill, 2011.
Tiffin, Helen. “Pigs, People, and Pigoons.” In Knowing Animals. Edited by Laurence Simmons and Philip Armstrong, 244–265. Leiden and Boston: Brill, 2007.
Weil, Kari. Thinking Animals. New York: Columbia University Press, 2012.
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Polska
https://orcid.org/0000-0001-5118-4063
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
