Złapać, wyciąć, powtórzyć – rosnąca populacja kotów i praca uwarunkowana płcią w programie sterylizacji dzikich zwierząt


Abstrakt

Cat overpopulation in Toronto, Canada, is a serious and growing problem. Small, and frequently isolated, groups of volunteers work in a variety of capacities to help mitigate the large numbers of litters produced by stray and feral cats. One such organisation is Toronto Street Cats. This volunteer group works with the help of the Toronto Humane Society to operate a monthly trap/neuter/release (TNR) programme. Groups of caretakers look after registered feral cat colonies and capture cats of breeding age. Once a month these
cats are sterilised, vaccinated, treated for parasites, and microchipped in an evening-long marathon. Volunteers in veterinary medicine (registered veterinary technicians [RVTs], veterinary assistants and veterinarians) comprise the medical staff who provide treatment and perform the assembly-line surgeries. Post-surgery, the cats are taken by the volunteers to a recovery facility and


Adams, Carol. The Sexual Politics of Meat. 10th anniversary ed. New York: The Continuum International Publishing Group, 1990.

American Society for the Prevention of Cruelty to Animals (ASPCA). n.d. “Preventing Animal Cruelty and Torture (PACT) Act (H.R. 2293 / S. 1831): Give Federal Law Enforcement the Ability to Prosecute Horrific ‘Crush Videos.’” Accessed December 2, 2022. https://d3n8a8pro7vhmx.cloudfront.net/texashumane/pages/90/attachments/original/1509945978/ASPCA_Factsheet_-_PACT_Act.pdf?1509945978.

Asia for Animals, Social Media Animal Cruelty Coalition (SMACC). “SMACC Spotlight Report (November 2022), Wild Animal ‘Pets’ on Social Media: A Vicious Cycle of Suffering.” November, 2022. https://www.smaccoalition.com/wild-pets-report.

Bales, Liz. “Veterinary Medicine, Motherhood, and a Pandemic.” DVM 360, vol. 53. (March 2021). https://www.dvm360.com/view/veterinary-medicine-motherhood-and-a-pandemic.

Berry, Bonnie. “International Progress and Regress on Animal Rights.” In Between the Species: Readings in Human-Animal Relationships, edited by Arnold Arluke and Clinton Sanders, 370–377. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon, 2009.

Boatright, Kate. “Balancing Act.” Accessed March 2, 2022. https://todaysveterinarypractice.com/balancing-act/.

Bradford, Matthew. “De-stress Your Day: RVT Tips for Saving Time.” RVT Talk (10 September 2021). https://mediaedgedigital.com/supplierinsights/rvttc/de-stress-your-day-rvt-tips-for-saving-time.

Budke, Christine, and Margaret Slater. “Utilization of Matrix Population Models to Assess a 3-Year Single Treatment Nonsurgical Contraception Program Versus Surgical Sterilization in Feral Cat Populations.” The Journal of Applied Animal Welfare Science 12, no. 4 (October 2009): 277–292. https://doi.org/10.1080/10888700903163419.

Bukowski, John A., and Susan Aiello. “Breeding and Reproduction of Cats” (July 2011). Merck Veterinary Manual. https://www.merckvetmanual.com/cat-owners/routine-care-and-breeding-of-cats/breeding-and-reproduction-of-cats.

Canadian Federation of Humane Societies/Fédèration des sociêtiés canadiennes d’assistance aux animaux. “Cats in Canada 2017: A Five-Year Review of Cat Overpopulation,” 5 (2017): 11–18. https://humanecanada.ca/wp-content/uploads/2020/03/Cats_In_Canada_ENGLISH.pdf.

Canadian Veterinary Medical Association. “Veterinary Demographics 2021.” Accessed October 31, 2021. https://www.canadianveterinarians.net/about/statistics.

Cats Protection UK. “Pregnant Cats, Birth, and Care of Young Kittens: Cats Protection Essential Guide 18” (2013). www.cats.org.uk/uploads/documents/cat-care-leaflets-2013/EG18_Pregnant_cats,_birth_and_care_of_young_kittens.pdf.

Cho, Yoonju, Kyunghee Kim, Min Su Kim, and Inhyung Lee. “Application of a High-quality, High-volume Trap–neuter–return Model of Community Cats in Seoul, Korea.” PeerJ 8 (5 March 2020): 5–6. https://doi.org/10.7717/peerj.8711.

CM Research Ltd. “VetsSurvey 2020: part 2.” Vetspanel (22 January 2021). https://www.vetspanel.com/download/vetssurvey-2020-report-part-2/.

Dahlberg, Carrie Peyton. “Work-life Balance a Tightrope for Many Veterinarians.” Veterinary Information Network (November 2010). https://news.vin.com/default.aspx?pid=210&Id=4704348&useobjecttypeid=10&fromVINNEWSASPX=1.

Davidson, Autumn A. “Management of Reproduction of Cats.” Merck Veterinary Manual (August 2018). https://www.merckvetmanual.com/cat-owners/reproductive-disorders-of-cats/management-of-reproduction-of-cats.

Donovan, Josephine. “Animal Rights and Feminist Theory.” In Social Creatures: A Human and Animal Studies Reader, edited by Clifton P. Flynn, 370, 375–376. New York: Lantern Books, 2008.

Franklin, Adrian. Animals and Modern Cultures: A Sociology of Human-Animal Relations in Modernity. London: Sage, 1999.

Greaver Cordova, Melanie. “Burnout Takes a Heavy Financial Toll on Veterinary Medicine.” Cornell University College of Veterinary Medicine (August 2022). https://www.vet.cornell.edu/news/20220829/burnout-takes-heavy-financial-toll-veterinary-medicine.

Hart, Benjamin L., and Lynette A. Hart. “Normal and Problematic Reproductive Behaviour in the Domestic Cat.” In The Domestic Cat: The Biology of Its Behaviour, 3rd ed., edited by Dennis C. Turner and Patrick Bateson, 27–36. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.

Herzog, Hal. Some We Love, Some We Hate, Some We Eat: Why It’s So Hard to Think Straight About Animals, 134–137. New York: HarperCollins, 2010.

Humane Society of the United States website. “Fighting Animal Cruelty and Neglect.” Accessed December 18, 2022. https://www.humanesociety.org/all-our-fights/fighting-animal-cruelty-and-neglect.

Hunter, Susan, and Richard A. Brisbin. Pet Politics: The Political and Legal Lives of Cats, Dogs, and Horses in Canada and the United States, 46–57. West Lafayette: Purdue University Press, 2016.

Kogan, Lori R., Jean E. Wallace, Regina Schoenfeld-Tacher, Peter W. Hellyer, and Madeline Richards. “Veterinary Technicians and Occupational Burnout.” Frontiers in Veterinary Science, vol. 7, no. 328 (2020): 2, 6–7. https://doi.org/10.3389/fvets.2020.00328.

Mahannah, Rhys. “’The Animal,’ Systems, and Structures: An Ecofeminist-Posthumanist Enquiry.” In Animal Subjects 2.0, edited by Jodey Castricano and Lauren Corman, 128–129. Waterloo, ON, Canada: Wilfred Laurier University Press, 2016.

Matsuoka, Atsuko, and John Sorenson. “Introduction: Rethinking Canid-Human Relations.” In Critical Animal Studies: Towards Trans-species Social Justice, edited by Atsuko Matsuoka and John Sorenson, 1–29. London: Rowman and Littlefield, 2018.

McReynolds, Tony. “An Empathetic Ear—and More—for Veterinary Professionals Struggling with Depression.” American Animal Hospital Association (AAHA). (3 December 2020). https://www.aaha.org/publications/newstat/articles/2020-12/an-empathetic-earand-morefor-veterinary-professionals-struggling-with-depression/?fbclid=IwAR2pCEnYDXd6gt3Fozl2zEx8mzlp4pZawywi5-NLHn0WP2oPakVAzm62xYc.

McReynolds, Tony. “Veterinarians the World Over Share Your Stress.” American Animal Hospital Association (AAHA). (30 April 2021). https://www.aaha.org/publications/newstat/articles/2021-04/study-veterinary-staff-the-world-over-share-your-stress/.

McReynolds, Tony. “This Doesn’t Have to Be Our Story”: Nonprofit Aims to Prevent Suicide in the Veterinary Profession.” American Animal Hospital Association (AAHA). (10 June 2021). https://www.aaha.org/publications/newstat/articles/2021-06/this-doesnt-have-to-be-our-story-nonprofit-aims-to-prevent-suicide-in-the-veterinary-profession/.

Muzzatti, Stephen L., and Kirsten L. Grieve. “Covid Cats and Pandemic Puppies: The Altered Realm of Veterinary Care for Companion Animals during a Global Pandemic.” Journal of Applied Animal Welfare Science 25, no. 1 (2022). https://doi.org/ 10.1080/10888705.2022.2038168. National Association of Veterinary Technicians in America. NAVTA 2016 Demographic Survey Results. (2016). https://www.isvma.org/wp-content/uploads/2018/10/ShouldIStayorShouldIGo.pdf.

National Centre of Juvenile and Family Court Judges. “The NCJFCJ Releases Resolution Regarding Animal Cruelty and Its Link to Violence” (9 August 2019). https://www.ncjfcj.org/news/the-ncjfcj-releases-resolution-regarding-animal-cruelty-and-its-link-to-violence/.

National Center for the Prosecution of Animal Cruelty. Accessed December 2, 2022. https://ncpac.ca/.

Newanham, Pamela. “Vets Have Highest Suicide Risk of all Professions, Conference Told.” The Irish Times (online). (August 2008). https://www.irishtimes.com/news/vets-have-highest-suicide-risk-of-all-professions-conference-told-1.933216.

Payscale. “Average Registered Veterinary Technician (RVT) with Medicine / Surgery Skills Hourly Pay in Canada.” Accessed March 2, 2022. https://www.payscale.com/research/CA/Job=Registered_Veterinary_Technician_(RVT)/Hourly_Rate/d466905c/Medicine-Surgery.

Roy, Tahlia. “Veterinary Industry Grapples with High Suicide Rate Amid Staff Shortages, Inadequate Pay.” Australian Broadcasting Corporation (Online). (16 May 2021). https://www.abc.net.au/news/2021-05-17/veterinary-industry-grapples-with-high-suicide-rate/100142650.

Sterling, Claire. “Is Animal Welfare ‘Women’s Work’?” American Society for the Prevention of Cruelty to Animals. Accessed October 27, 2018. www.aspcapro.org/blog/2015/11/10/animal-welfare-womens-work.

Schwerdtfeger, Kathrin Angelika, Mahtab Bahramsoltani, Lena Spangenberg, Nina Hallensleben, and Heide Glaesmer. “Depression, Suicidal Ideation and Suicide Risk in German Veterinarians Compared with the General German Population.” Vet Record 186, no. 15 (May 2020): https://doi.org/10.1136/vr.105430.

Tomasi, S. E., Ethan D. Fechter-Leggett, Nicole T. Edwards, Anna D. Reddish, Alex E. Crosby, and Randall J. Nett. “Suicide among Veterinarians in the United States from 1979 through 2015.” Journal of the American Veterinary Medical Association 254, no. 1 (January 2019): 104–112. https://doi.org/10.2460/javma.254.1.104.

Toronto Street Cats. The TNR Manual. (2018). https://torontostreetcats.com/information/resources/.

Tuomivirra, Salla. Animals in the Sociologies of Westermarck and Durkheim, Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan, 2019.

Veterinary Practice News. “Toronto Cats Still Allowed to Roam Free, City Council Says.”

Veterinary Practice News Plus. (21 July 2022). https://www.veterinarypracticenews.com/toronto-cats-still-allowed-to-roam-free-city-council-says/.

Wald, Dara A., and Anna L. Peterson. Cats and Conservationists: The Debate Over Who Owns the Outdoors, 84–87. West Lafayette: Purdue University Press, 2020.

Wallace, Jean E., and Fiona M. Kay. “Supportive Relations in a Feminized Occupation: How Male and Female Veterinarians Compare.” Canadian Review of Sociology 1, no. 59 (February 2022): 4–22. https://doi.org/10.1111/cars.12366.

Zippia. “Veterinary Technician Demographics and Statistics In The US.” Accessed March 2, 2022. https://www.zippia.com/veterinary-technician-jobs/demographics/#gender-statistics.


Opublikowane : 2023-06-27


GrieveK., & MuzzattiS. (2023). Złapać, wyciąć, powtórzyć – rosnąca populacja kotów i praca uwarunkowana płcią w programie sterylizacji dzikich zwierząt. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, 1-23. https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2023.S.07

Kirsten L. Grieve 
Registered Veterinary Technician  Kanada

Kirsten L. Grieve – B.A., RVT, jest technikiem weterynarii w Toronto w Kanadzie. Poza dyplomem z zakresu pielęgniarstwa weterynarii, posiada również stopień licencjata psychologii oraz doświadczenie w dziedzinie biochemii. Od ponad dwudziestu lat jest członkinią Ontario Association of Veterinary Technicians (OAVT). Kirsten szczególnie interesuje się chorobami odzwierzęcymi, parazytologią oraz żywieniem kotów. Doświadczenie zawodowe zdobywała w wielu badawczych, weterynaryjnych i opiekuńczych placówkach, w tym School of Medicine na Washington University, szpitalu dla małych zwierząt, przychodni weterynaryjnej dla kotów, hospicjum weterynaryjnym i sali operacyjnej programu Toronto Street Cats’ Trap, Neuter, Release (TNR) prowadzonego przez Toronto Humane Society. Przedstawiała referaty na temat relacji miedzy człowiekiem a zwierzęciem w Canadian Sociological Association oraz kilku innych konferencjach, w tym Rethinking Canid-Human Relations na Brock University i Living with Animals na Eastern Kentucky University.


Stephen L. Muzzatti  muzzatti@ryerson.ca
Ryerson University  Kanada

Stephen L. Muzzatti – doktor, jest Associate Professor w Department of Sociology, Toronto Metropolitan University. Jego badania znajdują się na styku kulturowej i ultra-realistycznej kryminologii i skupiają się na przestępstwie, szkodzie społecznej, konsumeryzmie i relacjach między ludźmi i zwierzętami. Szczególnie interesuje go splot społecznych dynamik neoliberalizmu, brutalności i wiktymizacji. Pisał na takie tematy jak terroryzm, przemoc wobec zwierząt, przestępstwo przeciwko państwu, przestępczość korporacyjna, przestępstwa globalizacji, narcyzm, przestrzenie i tożsamości klasy robotniczej, kultura motocyklowa, reklama i monetaryzacja przemocy. Należy do Network for Veterinary Humanities/ Social Sciences i Animals in Society Research Cluster a w chwili obecnej jest przedstawicielem Canadian Sociological Association.






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).