Międzykulturowa niedosłowność ptasiej symboliki w powieści Mo Yana Obfite piersi, pełne biodra
Abstrakt
Artykuł przedstawia powieść Mo Yana Obfite piersi, pełne biodra jako tekst wymagający od czytelnika funkcjonującego w kulturze Zachodu „przykładnej lektury” w rozumieniu Rolanda Barthes’a. W utworze, głęboko osadzonym we wschodnim porządku filozoficznym, który organizuje jego świat przedstawiony, szczególną rolę odgrywają ptaki. Specyficzna „ptasia” symbolika – czasem łudząco podobna do zachodniej, lecz faktycznie zdecydowanie odmienna – wymusza na czytelniku uważną lekturę. Wychodząc z takiego założenia, autorka artykułu podejmuje próbę naświetlenia roli hybrydycznych ptasio-ludzkich postaci w narracji utworu, aby ukazać istotność zaskakujących przeplotów: ptaki i ludzie stanowią w tekście formy istnienia, które płynnie w siebie przechodzą, a w ten sposób dają asumpt do stawiania pytań o charakterze etycznym. Bogactwo znaczeniowe „ptasiej” symboliki w powieści Mo Yana uwypukla się szczególnie w kontekście analiz międzykulturowych – zarówno tych dotyczących współwystępowania różnych porządków dyskursywnych w tkance samego tekstu, jak i tych wyczulonych na kulturowe zakorzenienie przedzrozumień badacza.
Słowa kluczowe
Mo Yan; przykładna literatura; ptasia symbolika; mitologia chińska; zachodnie paradygmaty
Bibliografia
Barthes, Roland. Przyjemność tekstu. Przeł. Ariadna Lewańska. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
Brzozowska, Dorota. „Niedosłowność w kulturze chińskiej”. W Niedosłowność w języku, red. Marcin Odelski, Aleksandra Knapik, Piotr Chruszczewski, Władysław Chłopicki, 21–29. Kraków: Tertium, 2016.
Chou, YuSie Rundkvist. “English Translation of the Interview with Mo Yan”. Transl. Svensk Medietext AB. NobelPrize.org. https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2012/yan/25483-interview-with-mo-yan-2012 (dostęp: 27.05.2021).
Chwalkowski, Farrin. Symbols in Arts, Religion and Culture: The Soul of Nature. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2016.
Du, Lanlan. “Gendered Narrative of Suffering in Mo Yan’s Big Breasts and Wide Hips”. Neohelicon, no. 43 (2016): 27–44. https://doi.org/10.1007/s11059-016-0328-y.
Eberhard, Wolfram. A Dictionary of Chinese Symbols: Hidden Symbols in Chinese Life and Thought. Transl. G.L. Campbell. London–New York: Taylor & Francis e-library, 2006.
Goldblatt, Howard. “A Mutually Rewarding Yet Uneasy and Sometimes Fragile Relationship between Author and Translator”. In Mo Yan in Context: Nobel Laureate and Global Storyteller, eds. Angelica Duran and Yuhan Huang, 23–36. West Lafayette: Purdue University Press, 2014.
Inge, M. Thomas. “Mo Yan: Through Western Eyes”. World Literature Today, vol. 74, no. 3 (2000): 501–506. https://doi.org/10.2307/40155816.
Jiang, Yongmei. “The Globalization of Chinese Culture and Goldblatt’s Translation of Chinese Literature – A Case Study of ‘Big Breasts and Wide Hips’”. Theory and Practice in Language Studies, vol. 5, no. 6 (2015): 1286–1290. http://dx.doi.org/10.17507/tpls.0506.23.
Kasarełło, Lidia. Chińska kultura symboliczna. Jej współczesne metamorfozy w literaturze, teatrze i malarstwie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2011.
Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2001.
Kryg, Jacek. Siła symboli i talizmanów Wschodu. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 1994.
Mo Yan. Obfite piersi, pełne biodra. Przeł. Katarzyna Kulpa. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2012.
Paśnik, Ewa. „Tłumaczenia chińskiego piśmiennictwa na język polski w ujęciu historycznym w świetle teorii przekładu”. Azja-Pacyfik, nr 16 (2013): 111–131. https://doi.org/10.15804/ap201307.
Qiao, Guoqiang. “Neocolonialism in Translating China”. CLCWeb: Comparative Literature and Culture, vol. 20, no. 7 (2018): 1–13. https://doi.org/10.7771/1481-4374.3327.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-6846-2784
– stopień magistra filologii angielskiej uzyskany w 2001 roku w Uniwersytecie Śląskim; tytuł pracy: Learning a foreign language in late adulthood – overcoming memory problems;
– stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie: językoznawstwo, uzyskany w 2014 roku w Uniwersytecie Śląskim; tytuł rozprawy: Anglicyzmy w języku polskiej młodzieży akademickiej – studium socjolingwistyczne;
– w latach 2002-2019 zatrudniona w Instytucie Języka Angielskiego UŚ w Zakładzie Językoznawstwa Stosowanego kolejno na stanowiskach: asystenta, wykładowcy i adiunkta;
– w latach 2016-2019 – Zastępca Dyrektora Instytutu Języka Angielskiego ds. Dydaktycznych UŚ;
– na kierunku Filologia Angielska UŚ prowadzi zajęcia z modułu kształcenia nauczycieli języków obcych (obecnie – Wstęp do andragogiki z elementami językoznawstwo stosowanego), praktycznej nauki języka angielskiego (obecnie – fonetykę praktyczną j . angielskiego) oraz seminarium magisterskie dla grup specjalności nauczycielskiej;
– od roku 2000 współpracuje z Uniwersytetem Trzeciego Wieku przy UŚ jako lektor j. angielskiego, gdzie prowadzi badania naukowe nad specyfiką uczenia się języków obcych w okresie późnej dorosłości;
– zainteresowania badawcze: procesy uczenia się i przyswajania języka obcego w późnej dorosłości; socjolingwistyczne aspekty kontaktu kulturowego i językowego; optymalizacja procesu doskonalenia wymowy w języku angielskim u uczniów dorosłych.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
