O utraconych kończynach węża, który kusił Ewę
Abstrakt
Istnieje wiele obrazów i rzeźb przedstawiających znany motyw z ogrodu Eden: uwodzenie Ewy. Zwierzę, które kusi Ewę w Księdze Rodzaju, pierwszej księdze Starego Testamentu, jest określane jako wąż. Nowoczesne znaczenie słowa “wąż” w dużej mierze uzależniło sposób przedstawienia tego zwierzęcia w sztuce. Jednak zgodnie z literalną interpretacją Księgi Rodzaju, przed oddaniem Ewie zakazanego owocu wąż musiał mieć kończyny. Wydaje się, że zmiana wyglądu węża jest sprzeczna z zapisem biblijnym, a nawet ewolucyjnym. Na dzień dzisiejszy ewolucja węży od czworonożnych przodków jest dobrze poznana na podstawie danych z zapisu kopalnego i odkryć w dziedzinie biologii molekularnej. Proces ostatecznej utraty kończyn i wydłużenia ciała u (proto -)wężów to świetny przykład ewolucji. Równie fascynującym jest to, że utrata nóg węża przyciągnęła uwagę starożytnej cywilizacji na Bliskim Wschodzie, która uważała, że jest to kara boska.
Słowa kluczowe
sztuka; uwodzenie Ewy; Księga Rodzaju (Stary Testament); żmija; wąż; ewolucja; utrata kończyn; wydłużenie ciała
Bibliografia
Apesteguía, Sebastián, and Hussam Zaher. “A Cretaceous terrestrial snake with robust hindlimbs and a sacrum.” Nature, no 440(2006): 1037-1040.
Hebrew–English Bible. 1917. http://www.mechon-mamre.org/p/pt/pt0.htm.
Caldwell, Michael Wayne. “Without a leg to stand on”: on the evolution and development of axial elongation and limblessness in tetrapods.“ Canadian Journal of Earth Sciences, no. 40 (2003): 573-588.
Caldwell, Michael Wayne. Lee, Michael S.Y. “A snake with legs from the marine Cretaceous of the Middle East.” Nature, no. 386(1997): 705-709.
Caldwell, Michael Wayne, Randall Lawrence Nydam, Alessandro Palci, and Sebastián Apesteguía . „The oldest known snakes from the Middle Jurassic-Lower Cretaceous provide insights on snake evolution.” Nature Communications, no. 6 (2015). doi:10.1038/ncomms6996.
Davies, Graham. “Introduction to the Pentateuch. In The Oxford Bible Commentary. The Pentateuch. Edited by John Barton, and John Muddiman. Oxford: Oxford University Press, 2010: 16-52.
Dowling, Elizabeth, George Scarlett, ed. Encyclopedia of Religious and Spiritual Development. Thousand Oaks, CA/London/New Delhi: Sage Publications, 2006.
Fischer, Bonifatus. et al. Biblia sacra iuxta vulgata versionem. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1984.
Gruber, Gabriele, Norbert Micklich, ed. Messel – Schätze der Urzeit. Darmstadt: Hessisches Landesmuseum, 2007.
Handford, Stanley Alexander, Mary Herberg. Langenscheidt’s Pocket Latin Dictionary. Latin–English, English–Latin. Maspeth, N.Y.: Langenscheidt Publishers, 1966.
Held, Lewis Jr. How the snake lost its legs. Curious tales from the frontier of evo-devo. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.
Lee, Michael S.Y. “Molecular evidence and marine snake origins.” Biology Letters, no. 1(2005): 227-230.
Lee, Michael S.Y., and Michael Wayne Caldwell. “Adriosaurus and the affinities of mosasaurs, dolichosaurs, and snakes.” Palaeontology, no. 74(2000): 915-937.
Linnaeus, Carl. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Ed. 10, Vol. 1. Stockholm: Impensis Direct. Laurentii Salvii 1758.
Martill, David M. Tischlinger, Helmut. Longrich, Nicholas R. “A four-legged snake from the Early Cretaceous of Gondwana.” Science, no. 349(2015): 416–419.
Nüsslein-Volhard, Christiane. Coming to life. How genes drive development. Carlsbad, CA: Kales Press, 2006.
Zug, George, Laurie Vitt, and Janalee Caldwell. Herpetology. An introductory biology of amphibians and reptiles. San Diego, San Francisco, New York, Boston, London, Sydney, Tokyo: Academic Press, 2001.
Muzeum Natura Docet Wonderryck w Twente Holandia
https://orcid.org/0000-0002-7334-5881
Zoolog, doktor PhD, kurator w Museum Natura Docet Wonderryck Twente, Denekamp (Niderlandy, www.wonderryck.nl). Jego główne kierunki badań to skamieniałości gadów, zwłaszcza mozazaurów, żółwi, elasmozaurów, krokodyli oraz dinozaurów późnokredowego wieku z Europy i New Jersey (USA). Członek zespołu redakcyjnego międzynarodowego czasopisma naukowego „Netherlands Journal of Geosciences”. Został odznaczony tytułem honorowego kuratora w Muzeum Historii Naturalnej w Maastricht. Interesuje się również ewolucyjną biologią oraz filogenetyką DNA i jest autorem ponad 50 naukowych publikacji. Najważniejsze z nich to: Mulder, E.W.A. 2001: Co‑ossified vertebrae of mosasaurs and cetaceans: implications for the mode of locomotion of extinct marine reptiles. Paleobiology 27: pp. 724–734; Mulder, E.W.A. 2003: Comparative osteology, palaeoecology and systematics of the Late Cretace‑ ous turtle Allopleuron hofmanni (Gray 1831) from the Maastrichtian type area. Publicaties van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Reeks XLIV (afl. 1): pp. 23–92; Mulder, E.W.A. 2004: Maastricht Cretaceous finds and Dutch pioneers in vertebrate palaeontology. In: Touret, J.L.R. & Visser, R.P.W. (eds): Dutch pioneers of the earth sciences: pp. 165–176. Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW), Amsterdam.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
