Śmierć zwierzęcia w powieści Timbuktu Paula Austera

Paulina Rydz
https://orcid.org/0000-0001-8518-2330

Abstrakt

Tematem artykułu jest problematyka ludzkiej/nie-ludzkiej śmierci, zwierzęcej żałoby, mimetycznego pragnienia oraz popędu śmierci w powieści Paula Austera, Timbuktu. Na szczególną uwagę zasługuje relacja między (człowiekiem) Willy’m G. Christmasem a Gnatem (psem), przedstawiona w kontekście koncepcji gatunków stowarzyszonych Donny Haraway. Losy Gnata po śmierci Willy’ego ukazują odmienne propozycje stosunków międzygatunkowych: od opieki nad psem bezpańskim po jego adopcję oraz wtłoczenie w schemat zwierzęcia edypalnego. Samobójcza śmierć głównego nie-ludzkiego bohatera może być odczytywana jako pragnienie ponownego spotkania z Willy’m w zaświatach (Timbuktu), wyraz tęsknoty za utraconym przyjacielem, akt-powtórzenie (ludzkiej) śmierci Willy’ego, ale też świadomy wybór psa.


Słowa kluczowe

Paul Auster; Timbuktu; literatura; pies; śmierć

Ariès Philippe. 1993. Pięć wariacji na temat śmierci. W antropologia śmierci. Myśl francuska. Przeł. S. Cichowicz, J. M. Godzimirski, 284-300. Warszawa: PWN.

Auster Paul. 2000. Timbuktu. Przeł. R. Sudół. Warszawa: Noir Sur Blanc.

Auster Paul. An interview by Bill Goldstein. Books editor of the New York Times on the web. Dodano 5.05.1999. Https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/books/99/06/20/specials/auster-audio.html?oref=login (dostęp: 28.06.2018).

Braidotti Rosi. 2014. Po człowieku. Przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk. Warszawa: PWN.

Derrida Jacques. 2008. The animal that therefore I am (more to follow). Red. Marie-Louise Mallet. Przeł. D. Wills. New York: Fordham University Press.

Di Nola Alfonso M. 2006. Triumf śmierci: antropologia żałoby. Przeł. J. Kornecka. Kraków: "Universitas".

Girard René. 2006. Początki kultury. Przeł. M. Romanek. Kraków: ZNAK.

Haraway Donna. 2012. Manifest gatunków stowarzyszonych. Przeł. J. Bednarek. W teorie wywrotowe. Antologia przekładów. Red. A. Gajewska, 241-260. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Haraway Donna. 2008. When species meet. Minneapolis-London: Minnesota University Press.

LaPlanche Jean, Pontalis Jean-Bertrand. 1996. Słownik psychoanalizy. Przeł. E. Modzelewska, E. Wojciechowska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne I Pedagogiczne.

Piechota Dariusz. 2017. Spotkamy się w Timbuktu. Człowiek i zwierzę wobec spraw ostatecznych w powieści Paula Austera. W zwierzę-człowiek-bóg. Red. G. Stanek-Czerny, A. Piliszewska, 83-96. Kraków: WAM.

Rutkowska Małgorzata. 2016. Psy, koty i ludzie: zwierzęta domowe w literaturze amerykańskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej.


Opublikowane : 2019-12-25


RydzP. (2019). Śmierć zwierzęcia w powieści Timbuktu Paula Austera. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, (5), 287-296. https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2019.05.23

Paulina Rydz 
Uniwersytet Jagielloński  Polska
https://orcid.org/0000-0001-8518-2330

Paulina Rydz – mgr, doktorantka w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Publikowała w czasopiśmie naukowym „Zoophilologica” i monografiach zbiorowych. Interesuje się literaturą współczesną, posthumanizmem i animal studies.






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).