Co różni Babcochę od czarownicy z wyobrażeń dzieci?
Abstrakt
Artykuł poświęcono językowemu i kulturowemu obrazowi bohaterki powieści Justyny Bednarek pt. Babcocha. Bohaterkę opowieści porównano do stereotypu czarownicy, który został odtworzony z konceptualizacji dziecięcych w językowym obrazie świata dzieci w młodszym wieku szkolnym. Porównanie obu wizerunków wskazuje na znaczącą modyfikację obrazu wykreowanego przez Justynę Bednarek, ale także na te aspekty samej postaci bohaterki i świata przedstawionego, które mogą zachęcać dziecko do odbioru tekstu.
Słowa kluczowe
Justyna Bednarek; Daniel de Latour; Babcocha; witch; stereotype; children’s linguistic image of the world
Bibliografia
Literatura
Bednarek J., 2018, Babcocha, Warszawa.
Badalska W., 2006, Jak oswoić czarownicę, Warszawa.
Bartmiński J., Panasiuk J., 1993, Stereotypy językowe, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, Bartmiński J., red., Wrocław, s. 363—387.
Funke C., 2007, Dwie małe czarownice, Słabicka-Turpeinen M., tłum., Warszawa.
Jarocka M., 2005, Przygody czarownicy Agaty, Poznań.
Jarzębińska A., 2013, Zachowania rodzicielskie macochy (normatywny i realistyczny aspekt roli), „Opuscula Sociologica”, nr 4, s. 63—79.
Najder K., 1997, Schematy poznawcze, w: Psychologia i poznanie, Materska M., Tyszka T., red., Warszawa.
Niesporek-Szamburska, 2013, Stereotyp czarownicy i jego modyfikowanie. Na przykładzie tekstów dla dzieci i wypowiedzi dziecięcych, Katowice.
Paivio A., 2010, Mental Representations: a Dual Coding Approach, Oxford University Press, New York, DOI: 10.1093/acprof:oso/9780195066661.001.0001.
Piaget J., 2005, Mowa i myślenie dziecka, Kołudzka J., tłum., Warszawa.
Preussler O., 2009, Malutka Czarownica, Ożogowska H., Ożogowski A., tłum., Warszawa.
Terakowska D., 2009, Córka czarownic, Kraków.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0001-9935-6733
Bernadeta Niesporek-Szamburska — prof. dr hab., Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Językoznawczyni i dydaktyczka. Dyrektorka Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną UŚ, pełnomocniczka JM Rektora UŚ ds. Kształcenia Nauczycieli, w latach 2017—2018 ekspertka MNiSW ds. nauczania języka polskiego w świecie. Zainteresowania badawcze: językowy obraz
świata dzieci i młodzieży, język dzieci i młodzieży, literatura dla dzieci i młodzieży, uczenie języka polskiego, także jpjo, nauczanie polonijne, dydaktyka szkoły wyższej. Wybrane publikacje: Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi (Karolinum 2019, współaut.), Nauczanie i promocja języka polskiego w świecie: diagnoza — stan — perspektywy (Katowice 2018, współaut.), Stereotyp czarownicy i jego modyfikowanie. Na przykładzie tekstów dla dzieci i wypowiedzi dziecięcych (Katowice 2013), Wiedza o języku i kompetencje językowe uczniów (Katowice 2012), Językowy obraz pór roku i tradycji kulturowych w twórczości dzieci (Katowice 2004), Język wierszy dla dzieci (na materiale „Świerszczyka”) (Katowice 1990); współautorka podręcznika dla dzieci do nauczania języka polskiego jako obcego Bawimy się w polski 1 (Katowice 2009 i n., współautorka: A. Achtelik).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
