Gospodarka o obiegu zamkniętym i przeobrażenia prawa o odpadach Unii Europejskiej

Karolina Karpus
https://orcid.org/0000-0002-3575-7949

Abstrakt

Wraz z przyjęciem Europejskiego Zielonego Ładu i 8. EAP transformacja życia społeczno-gospodarczego w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym nabrała przyśpieszenia, czego przykładem może być gospodarka odpadami. Na przeobrażenia, jakim poddawane jest z tego względu unijne prawo o odpadach i jakim pośrednio ulegają inne obszary prawa, wpływa koncepcja rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Cel opracowania stanowi zilustrowanie prawnych aspektów zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska na przykładzie odpadów. Po przyjęciu EZŁ i nowego planu GOZ aspekty te można już zidentyfikować.


Słowa kluczowe

gospodarka o obiegu zamkniętym; gospodarowanie odpadami; standard produktowy; prawo do naprawy

Literatura

Barnes P.M., Sustainable development in the European Union, w: The Routledge handbook of European integrations, eds. T. Hoerber, G. Weber, I. Cabras, Routledge, London 2021, s. 331–349.

Chan Grinvald L., Tur-Sinai O., Intellectual property law and the right to repair, „Fordham Law Review” 2019, vol. 88, no. 1, s. 63–128.

Głowacki J., Kopyciński P., Malinowski M., Mamica Ł., Identyfikacja i delimitacja obszarów gospodarki w obiegu zamkniętym w ramach zrównoważonej konsumpcji, w: Gospodarka o obiegu zamkniętym w polityce i badaniach naukowych, red. J. Kulczycka, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków 2019, s. 167–179.

Jordan A., Lenschow A., „Greening” the European Union: What can be learned from the „leaders” of EU environmental policy?, „European Environment” 2000, vol. 10, issue 3, s. 109–120.

Karpus K., Extended producer responsibility as a pillar of circular economy: Current challenges for Polish waste management policy and law, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2021, vol. 71, s. 111–126.

Karpus K., New developments of the EU circular economy policy and their impact on EU waste law, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2018, vol. 60, s. 97–113.

Karpus K., „Rozszerzona odpowiedzialność producenta” jako instytucja prawna prawa o odpadach, w: Prawne aspekty gospodarowania zasobami środowiska. Oddziaływanie na zasoby środowiska, red. B. Rakoczy, M. Szalewska, K. Karpus, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2014, s. 239–252.

Korzeniowski P., Model prawny systemu gospodarki odpadami. Studium administracyjno-prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.

Korzeniowski P., Zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta w prawie gospodarki odpadami, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2015, nr 74, s. 149–159.

Krystek J., Prawo do naprawy w europejskim i polskim porządku prawnym, „Zeszyty Prawnicze BAS” 2022, nr 3, s. 27–40.

McCarthy A., Dellink R., Bibas R., The macroeconomics of the circular economy transition: A critical review of modelling approaches, „OECD Environment Working Papers” 2018, no. 130.

Micklitz H.-W., Squaring the circle? Reconciling consumer law and the circular economy, „Journal of European Consumer and Market Law” 2019, vol. 8, issue 6, s. 229–237.

Przybojewska I., Greenwashing w kontekście unormowań prawnych, „Prawne Problemy Górnictwa i Ochrony Środowiska” 2022, nr 1, https://doi.org/10.31261/PPGOS.2022.01.07.

Puentes Cociña B., An analysis of the circular economy legislative package: A new paradigm vs the old waste law, w: Environmental law for transitions to sustainability, eds. M. Boeve, S. Akerboom, Ch. Backes, M. van Rijswick, Intersentia, Cambridge 2021, s. 45–58.

Sommer J., Efektywność prawa ochrony środowiska i jej uwarunkowania – problemy udatności jego struktury, Wydawnictwo Prawo Ochrony Środowiska, Wrocław 2005.

Steenmans K., Malcolm R., Transitioning towards circular systems: Property rights in waste, „Journal of Property, Planning and Environmental Law” 2020, vol. 12, issue 3, s. 219–234.

Terryn E., A right to repair? Towards sustainable remedies in consumer law, „European Review of Private Law” 2019, vol. 27, issue 4, s. 851–873.

Turiel J., Consumer electronic right to repair laws: Focusing on an environmental foundation, „William & Mary Environmental Law and Policy Review” 2021, vol. 45, issue 2, s. 579–599.

Voigt Ch., Article 11 TFEU in the light of the principle of sustainable development in international law, w: The greening of European business under EU law: Taking article 11 TFEU seriously, eds. B. Sjåfjell, A. Wiesbrock, Routledge, London 2014, s. 31–50.

Wilson D.C., The sustainable development goals as drivers for change, w: The Routledge handbook of waste, resources and the circular economy, eds. T. Tudor, C.J. Dutra, Routledge, London 2020, s. 54–68.

Zoll F., From a product-based economy to services? Legal aspects of an economy in transition, w: Consumer protection in a circular economy, eds. B. Keirsbilck, E. Terryn, Intersentia, Cambridge 2019, s. 149–158.

Źródła internetowe:

Decoupling natural resource use and environmental impacts from economic growth: A report of the Working Group on Decoupling to the International Resource Panel, United Nations Environment Programme [online], 2011, https://www.resourcepanel.org/reports/decoupling-natural-resource-use-and-environmental-impacts-economic-growth [dostęp: 22.11.2022].

Global resources outlook 2019: Natural resources for the future we want, United Nations Environment Programme [online], 2019, https://www.resourcepanel.org/reports/global-resources-outlook [dostęp: 22.11.2022].

Pawlak M., System kaucyjny w Polsce. Pracodawcy apelują o przyspieszenie, „Rzeczpospolita” [online], 5.11.2022, https://klimat.rp.pl/recykling/art37360101-system-kaucyjny-w-polsce-pracodawcy-apeluja-o-przyspieszenie [dostęp: 22.11.2022].

Squaring the circle: Policies from Europe’s circular economy transition, The World Bank [online], 2022, https://documents1.worldbank.org/curated/en/099425006222229520/pdf/P174596025fa8105a091c50fb22f0596fd1.pdf [dostęp: 22.11.2022].

Pobierz

Opublikowane : 2023-06-04


KarpusK. (2023). Gospodarka o obiegu zamkniętym i przeobrażenia prawa o odpadach Unii Europejskiej. Prawne Problemy Górnictwa I Ochrony Środowiska, (1), 1-22. https://doi.org/10.31261/PPGOS.2023.01.06

Karolina Karpus  kkarpus@umk.pl
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu  Polska
https://orcid.org/0000-0002-3575-7949




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).