Odpowiedzialność za szkody wyrządzone wykorzystywaniem geologicznych zasobów wnętrza Ziemi. Wybrane problemy transgraniczne
Abstrakt
Przedmiotem rozważań zawartych w artykule jest cywilna odpowiedzialność za szkody wyrządzone korzystaniem z geologicznych zasobów środowiska (lub grożące wskutek takiej działalności), rozpatrywana w kontekście transgranicznym. W opracowaniu przedstawiono podstawowe zasady kolizyjne, które znajdują zastosowanie przy ustalaniu materialnoprawnego reżimu tego rodzaju odpowiedzialności. W szczególności omówione zostały najważniejsze reguły określone w rozporządzeniu (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczącym prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych („Rzym II”). Akt ten ma bowiem kluczowe znaczenie dla problematyki rozpatrywanej w artykule.
Słowa kluczowe
odpowiedzialność cywilna za szkody w kontekście transgranicznym; szkoda w środowisku; korzystanie z geologicznych zasobów środowiska
Bibliografia
Agopszowicz A., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone robotami górniczymi, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1964.
Agopszowicz A., Zarys systemu prawnego górnictwa, t. 2, wyd. 3 popr. i uzup., Uniwersytet Śląski, Katowice 1980.
Bukowski Z., Zrównoważony rozwój a gospodarowanie geologicznymi zasobami środowiska, w: Prawna regulacja geologii i górnictwa w Polsce, Czechach i na Słowacji. Wybrane zagadnienia, red. G. Dobrowolski, G. Radecki, Infomax, Katowice 2014, s. 47–56.
Czepelak M., Międzynarodowe prawo zobowiązań Unii Europejskiej, LexisNexis, LEX 2012.
Czub K., Komentarz do art. 361, w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Wolters Kluwer, Warszawa 2022, s. 637–646.
Dobrowolski G., Lipiński A., Mikosz R., Radecki G., Zrównoważony rozwój jako czynnik determinujący prawne podstawy zarządzania geologicznymi zasobami środowiska, red. G. Dobrowolski, Uniwersytet Śląski, Agencja Reklamowa „Top”, Katowice 2016.
Fik P., Staszczyk P., Komentarz do art. 4, w: eidem, Prawo właściwe dla zobowiązań pozaumownych. Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 („Rzym II”). Komentarz, LexisNexis, LEX 2014.
Grabowska G., Eksploatacja zasobów naturalnych w regionach przygranicznych. Praktyka traktatowa, „Problemy Prawne Górnictwa” 1990, t. 13, s. 7–33.
Jantowski J., Komentarz do art. 435, w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Wolters Kluwer, Warszawa 2022, s. 773–781.
Jasudowicz T., Zasoby naturalne dzielone w stosunkach międzynarodowych, „Sprawy Międzynarodowe” 1978, nr 9, s. 44–56.
Kacperek E., Zawadzki P., Prawo właściwe dla zobowiązań pozaumownych wynikających z naruszenia praw własności intelektualnej i zasad uczciwej konkurencji – uwagi na tle rozporządzenia „Rzym II”, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z prawa własności intelektualnej” 2012, z. 115, s. 129–151.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, wyd. 2, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011.
Lipiński A., Glosa do postanowienia Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 21.05.2021 r. (Republika Czeska v. Rzeczpospolita Polska, C-121/21), „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2021, nr 6, s. 61–66, https://doi.org/10.33226/0137-5490.2021.6.8.
Lipiński A., Nakaz natychmiastowego wstrzymania wydobycia węgla brunatnego ze złoża „Turów” oraz dzienna kara pieniężna (rozważania na tle postanowień TSUE z 21 maja 2021 r. oraz z 20 września 2021 r., C 121/21), w: Z prawem ustrojowym porównawczym przez ponad półwiecze. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Marianowi Grzybowskiemu z okazji 55-lecia pracy naukowej, red. B. Przywora, A. Rogacka-Łukasik, K. Skotnicki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza, Częstochowa 2022, s. 1037–1048.
Mikosz R., Granice cywilnoprawnego obowiązku zapobiegania szkodom grożącym wskutek ruchu zakładu górniczego. Studium przypadku, „Prawne Problemy Górnictwa i Ochrony Środowiska” 2021, nr 1, s. 1–17.
Mikosz R., Odpowiedzialność za szkodę w środowisku spowodowaną działalnością regulowaną Prawem geologicznym i górniczym (zagadnienia wybrane), w: Administracja a środowisko. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Markowi Górskiemu z okazji jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, red. A. Barczak, P. Korzeniowski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2018, s. 237–249.
Mikosz R., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone działalnością regulowaną Prawem geologicznym i górniczym, w: Zrównoważony rozwój jako czynnik determinujący prawne podstawy zarządzania geologicznymi zasobami środowiska, red. G. Dobrowolski, Uniwersytet Śląski, Agencja Reklamowa „Top”, Katowice 2016, s. 355–381.
Mikosz R., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego, Wolters Kluwer – Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2006.
Poczobut J., Komentarz do art. 1, w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa 2017, s. 127–144.
Rakoczy B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r., V CSK 101/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015, nr 6, poz. 57.
Rakoczy B., Odpowiedzialność za szkodę w środowisku. Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Komentarz, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2010.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-6588-1000
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
