Głos za uznaniem prawa ochrony środowiska – podstawy statusu prawa ochrony środowiska jako niezależnej gałęzi prawa w słowackiej doktrynie prawnej
Abstrakt
Artykuł śledzi historyczny rozwój regulacji środowiskowych w Czechosłowacji i później na Słowacji, ze szczególnym uwzględnieniem przejścia od rozproszonych ram prawnych do kompleksowej legislacji, a konkretnie Ustawy nr 17/1992 Coll. o środowisku. Zreferowane zostały teoretycznoprawne debaty na temat tego, czy prawo środowiskowe stanowi niezależną gałąź prawa, a analizie poddano kryteria uznania go za osobną gałąź prawną, takie jak: przedmiot i cele prawa, wyraźne zasady, metody regulacji prawnej i międzynarodowy wymiar regulacji. Choć artykuł opowiada się za uznaniem prawa środowiskowego za odrębną gałąź prawa, to jednocześnie autorzy dostrzegają trwające debaty i podkreślają potrzebę kontynuowania badań w celu osiągnięcia konsensusu. Ogólnie rzecz biorąc, artykuł pozwala zaznajomić się z ewolucją prawa środowiskowego, wyzwaniami przed nim stojącymi i jego potencjalną rolą w ramach teorii i praktyki prawniczej.
Słowa kluczowe
rozwój prawa środowiskowego; perspektywy teoretyczne; niezależna gałąź prawa; analiza kryteriów; dyskurs naukowy
Bibliografia
Professional and academic publications (published in either Slovak language or Czech language)
Bobek M., Molek P., Šimíček V. (eds.): Komunistické právo v Československu. Kapitoly z dějin bezpráví. Brno: International Institute of Political Science, Masaryk University, 2009.
Damohorský M.: Několik poznámek k problematice právo životního prostředí jako pedagogické disciplíny. In: Právo životního prostředí: (sborník příspěvků z konference). Brno: Masaryk University, 1995, pp. 41–44.
Damohorský M.: České právo, Česká spoločnost a český časopis, a to vše pro životní prostředí. In: České právo životního prostředí. Prague: IFEC s.r.o., no. 1, 2001, pp. 3–5.
Damohorský M. et al.: Právo životního prostředí. 1st edn. Prague: C. H. Beck, 2003.
Damohorský M. et al.: Právo životního prostředí. 3rd edn. Prague: C. H. Beck, 2010.
Hanák J., Průchová I. et al.: Kontrolní mechanismy při prosazování ochrany životního prostředí. 1st edn. Brno: Masaryk University, 2017. Spisy Právnické fakulty MU, řada teoretická, edice Scientia, sv. č. 595.
Jančářová I. et al.: Právo životního prostředí: obecná část. 1st edn. Brno: Masaryk University, 2016.
Klapáč J.: Právo životného prostredia v systéme práva. “Právnik” 3 (1981), pp. 261–288.
Košičiarová S.: Právo životného prostredia v systéme českého práva, 16.2.1995, Brno. In: Právo životního prostředí: (sborník příspěvků z konference). Brno: Masaryk University, 1995, pp. 15–27.
Košičiarová S. et al.: Právo životného prostredia. Bratislava: Publishing Department of the Faculty of Law, Comenius University in Bratislava, 1995.
Košičiarová S. et al.: Právo životného prostredia – Všeobecná časť. Šamorín: Heuréka, 2002.
Košičiarová S.: Právo životného prostredia. Všeobecná časť. Pilsen: Publishing House Aleš Čeněk, 2022.
Madar Z.: Československé právo, státní správa a životní prostředí. Prague: Ústav státní správy, 1976.
Madar Z.: Právo socialistických státu a péče o životní prostředí. Prague: Academia, 1983.
Moldan B. et al.: Životní prostředí České republiky. Vývoj a stav do konce roku 1989. 1st edn. Prague: Academia, 1990.
Pekárek M.: Právo životního prostředí – jeho místo a funkce v systému českého práva. In: Právo životního prostředí: (sborník příspěvků z konference). Brno: Masaryk University, 1995, pp. 5–15.
Pospíšil B.: Životní prostředí očima právnika. 1st edition. Brno: Jan Evangelista Purkyně University, 1981.
Tóthová K. et al.: Vybrané problémy práva životného prostredia. Bratislava: Comenius University in Bratislava, 1985.
Vaňek M.: Nedalo se tady dýchat. 1st edn. Prague: Maxdorf, 1996.
Legally binding and non-legally binding documents and legislation (published in either Slovak language or Czech language)
Act no. 312/1948 Coll., on the Organization of State Forests and Estates.
Act no. 1/1955 Coll., on State Nature Protection.
Act no. 11/1955 Coll., on Water Management.
Act no. 43/1955 Coll., on Czechoslovak Spas and Springs.
Act no. 84/1958 Coll., on Territorial Planning.
Act no. 48/1959 Coll., on the Protection of Agricultural Land Fund.
Act no. 35/1967 Coll., on Measures Against Air Pollution.
Act no. 138/1973 Coll., the Water Act.
Act no. 124/1976 Coll., on the Protection of the Agricultural Fund.
Act no. 61/1977 Coll., on Forests.
Act no. 128/1991 Coll., on the State Environmental Fund of the Slovak Republic.
Act no. 238/1991 Coll., on Waste.
Act no. 309/1991 Coll., on Air Protection Against Pollutants (Air Protection Act).
Act no. 494/1991 Coll., on State Administration in Waste Management.
Act no. 17/1992 Coll., on Environment, as amended.
Act no. 134/1992 Coll., on the State Air Protection Administration.
Act no. 307/1992 Coll., on Protection of Agricultural Land Fund.
Act no. 311/1992 Coll., on Charges for Air Pollution.
Act no. 460/1992 Coll., Constitution of the Slovak Republic, as amended.
Internet sources
Ministry of Environment of the Slovak Republic: Fourth biennial report. In accordance with the Decision 1/CP.16 and the Decision 2/CP.17, 2019. [online], https://unfccc.int/sites/default/files/resource/BR4-1-4BR_SVK_SHM%C3%9A_final.pdf#%5B%7B%22num%22%3A40%2C%22gen%22%3A0%7D%2C%7B%22name%22%3A%22XYZ%22%7D%2C68%2C546%2C0%5D [access: 30.03.2024].
Ministry of the Environment of the Slovak Republic and State Agency for Nature Protection of the Slovak Republic: Concept of nature and landscape protection until 2030, 2019. [online], https://www.slov-lex.sk/legislativne-procesy?p_p_id=processDetail_WAR_portletsel&p_p_lifecycle=2&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_cacheability=cacheLevelPage&p_p_col_id=column-2&p_p_col_count=1&_processDetail_WAR_portletsel_fileCooaddr=COO.2145.1000.3.3748540&_processDetail_WAR_portletsel_file=Koncepcia_ochrany_prirody_a_krajiny_do_roku_2030.pdf&_processDetail_WAR_portletsel_action=getFile [access: 30.03.2024].
World Bank: Czech and Slovak Federal Republics, the European Community and the World Bank. Volume 2: Technical report. Report no. 9623-CS. [online], https://documents1.worldbank.org/curated/en/179031468028433502/pdf/multi-page.pdf [access: 25.03.2024].
The National Council of the Slovak Republic voted to ratify the above mentioned convention. (See: Slovakia becomes fourth EU country to ratify the Paris Agreement, 2016. [online], https://www.euractiv.com/section/climate-environment/news/slovakia-becomes-fourth-eucountry-to-ratify-the-paris-climate-agreement/ [access: 30.03.2024]).
Comenius University in Bratislava, Slovakia Słowacja
https://orcid.org/0000-0002-3846-3700
University of Trnava in Trnava, Slovakia Słowacja
https://orcid.org/0000-0001-7496-2227
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
