Opublikowane: 1978-12-31

Uczestnictwo wiernych we Mszy św. w duchu liturgii na ziemiach polskich w XIX wieku

Damian Zimoń

Abstrakt

Anhand der Gebetbücher und liturgischer Handbücher, die in den polnisch-sprachigen Ländern im XIX Jahrh. erschienen sind, können wir nicht nur die traditionelle Art der Teilnahme der Gläubigen an der hl. Messe, aber auch eine ausgeprägte Tendenz zur Teilnahme im Geiste der Liturgie beobachten. Die liturgischen Formen der Teilnahme am hl. Messopfer finden wir in diesen Büchern schon um 1840.
Anfangs hat man die Idee des Mitopferns der Gläubigen betont. In den besprochenen Büchern wird dieses Mitopfern als eine tiefe Veränderung des Menschen und die Nachahmung Christi in seinem Gehorsam und seiner Liebe zu Gott begriffen. Man hat jedoch den dynamischen Charakter dieses Mitopferns übersehen und damit die Notwendigkeit seiner ständigen Entwicklung. Man hat auch das Mitopfern durch den Christen immer nur vertikal begriffen. Es wurde nur mit der Vorbereitung der Messopfergaben und mit den Gebeten nach der Wandlung verbunden. Seit Mitte des XIX Jahrh. begann in den polnischen Gebieten die eucharistische Bewegung, die zum öfteren Empfang der hl. Kommunion führte. Man kann anhand der Gebetbücher die Pfade der Erziehung in dieser Hinsicht beobachten. Allen, die öfter die hl. Kommunion empfangen wollten, stellte man sehr hohe, manchmal zu hohe Forderungen. Der Empfang der hl. Kommunion wurde deswegen in Kategorien grosser Ehrfurcht und sogar der Angst erlebt. Dies hatte zu folge, dass man die hl. Kommunion damals mehr mit dem Sakrament der Busse, als mit dem Messopfer selbst verbunden glaubte. Die Eucharistie wurde erlebt als Kommunion mit Christus, aber nicht als Kommunion mit der ganzen Kirche. Dies führte auch zur Einführung der feierlichen Erstkommunion der Kinder, die bei uns seit Mitte des XIX Jahrh. bekannt ist.
Die rege Verlagstätigkeit, die sich in dieser Zeit entwickelt hatte, führte zur Herausgabe zahlreicher Gebetbücher. Sie hatten grossen positiven Einfluss auf das religiöse Leben und insbesondere auf die Teilnahme der Gläubigen und der hl. Messe. Dem ist es im grossen Teil zu verdanken, dass das polnische Volk, dessen kulturelle Entwicklung durch die politische Versklavung gehindert war, an der Erneuerung der Liturgie in der ganzen Kirche teilnehmen konnte.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Zimoń, D. (1978). Uczestnictwo wiernych we Mszy św. w duchu liturgii na ziemiach polskich w XIX wieku. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 11, 75–109. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/ssht/article/view/22153

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 11 (1978)
Opublikowane: 2021-03-10


ISSN: 0137-3447
eISSN: 2956-6185

Wydawca
Księgarnia św. Jacka

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.