Różne obrazy pracy socjalnej i funkcjonowania instytucji pomocy społecznej w czasie pandemii COVID-19
Abstrakt
Niniejsze opracowanie przedstawia różne obrazy pracy socjalnej oraz funkcjonowania instytucji pomocy społecznej i domów pomocy społecznej podczas pandemii COVID-19. Przedstawione obrazy były konstruowane przez badaczy, pracowników socjalnych, kadrę instytucjonalnych form opieki, dziennikarzy, ekspertów, rzeczników ośrodków pomocy społecznej, klientów pomocy oraz mieszkańców domów pomocy społecznej. Wielość źródeł informacji a także spojrzeń sprzyjała pokazaniu różnych elementów tych obrazów, budowanych w różnych intencjach i w różnych celach. W przeglądzie tych obrazów wykorzystano raporty z badań socjologicznych i pedagogicznych oraz liczne materiały prasowe i internetowe pokazujące niecodzienność sytuacji oraz zmagania pracowników socjalnych i przedstawicieli innych zawodów pomocowych w zabezpieczeniu podstawowych potrzeb klientów pomocy społecznej oraz mieszkańców domów pomocy społecznej. Analiza treści zastanych źródeł wykazała, że obrazy konstruowane przez badaczy różnią się od obrazów pokazywanych przez autorów artykułów publicystycznych. Natomiast obrazy przedstawiane przez kadrę pomocy społecznej nie różnią się istotnie od obrazów, które przedstawiali biorcy pomocy społecznej oraz mieszkańcy domów pomocy społecznej.
Słowa kluczowe
praca socjalna; instytucje pomocy społecznej; pandemia
Bibliografia
Bibliografia
Bakalarczyk R., 2020: Wirus w domach pomocy społecznej. „Krytyka Polityczna”. https://krytykapolityczna.pl/kraj/domy-opieki-spolecznej-koronawirus-rafal-bakalarczyk/ [dostęp: 13.09.2022].
Banach M., Zagata A., 2022: Funkcjonowanie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nowym Targu w okresie pandemii. W: Praca socjalna i pomoc społeczna w obliczu pandemii COVID-19 i innych współczesnych wyzwań. Red. J. Młyński, E. Zdebska, B. Ziębińska. Kraków: Scriptum, s. 167—186.
Bezpiecznie w placówkach dla seniorów. Zasady działania w czasie pandemii. https://www.gdansk.uw.gov.pl/4893-bezpiecznie-w-placowkach-dla-seniorow-zasady-dzialania-w-czasie-pandemii [dostęp: 15.09.2022].
Boryczko M., Dunajska A., 2021: Zdalna praca socjalna podczas pandemii. Doświadczenia z Polski. „Praca Socjalna”, nr 1 (36), s. 45—69.
Chaczko K., Paprota N., 2020: Powrót do przeszłości? Pomoc społeczna w obliczu pandemii koronawirusa. Analiza wstępna. „Praca Socjalna”, nr 2 (35), s. 37—53.
Cieplak A., 2020: Gdzie państwo nie może, tam posyła pracowniczkę socjalną. „Krytyka Polityczna”. https://krytykapolityczna.pl/kraj/pomoc-spoleczna-w-czasie-pandemiiwywiad/ [dostęp: 12.09.2022].
Covid-19. Fakty i mity rządowych statystyk w/s DPS. http://federacja-socjalnych.pl/index.php/838-covid-19-fakty-i-mity-rzadowych-statystyk-w-s-dps [dostęp: 15.09.2022].
Czekaj K., Zawartka-Czekaj M., 2010: Potrzebne i niechciane obszary pracy socjalnej w polskim systemie pomocy społecznej. Nowe obszary w diagnozowaniu problemów społecznych w pomocy społecznej. W: Praca socjalna. Kształcenie — działanie — konteksty. Red. A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga. Kraków: Impuls, s. 255—282.
Doiczman-Łoboda N., Frąckowiak-Sochańska M., Hermanowski M., Kasprzak T., Kotlarska-Michalska A., Oliwa-Ciesielska M., Necel R., Zaręba M., 2021: Funkcjonowanie domów pomocy społecznej w czasie pandemii. Poznań: Wydział Socjologii UAM, ROPS, OIS. https://socjologia.amu.edu.pl/publikacje/681-dps-pandemia [dostęp: 11.09.2022].
Frąckowiak-Sochańska M., Hermanowski M., Kasprzak T., Kotlarska-Michalska A., Oliwa-Ciesielska M., Necel R., Zaręba M., 2020: Instytucje pomocy społecznej w czasie pandemii. Raport z badań. Część pierwsza. Poznań: Wydział Socjologii UAM, ROPS, OIS. https://socjologia.amu.edu.pl/publikacje/439-instytucje-w-czasach-pandemii-raport [dostęp: 13.09.2022].
Glac W., Zdebska E., 2020: Sytuacja pracowników domów pomocy społecznej w okresie epidemii koronawirusa SARS-Cov-2 (COVID-19). „Praca Socjalna”, nr 2 (35), s. 129—142.
Instytucjonalna opieka nad seniorami w czasie pandemii — perspektywa mieszkańców DPS-ów. https://publicystyka.ngo.pl/instytucjonalna-opieka-nad-seniorami-w-czasie-pandemii-perspektywa-mieszkancow-dps-ow [dostęp: 15.09.2022].
Jak pomóc ośrodkom pomocy społecznej i ich pracownikom w dobie COVID-19? Wnioski i rekomendacje. https://cpt.org.pl/wp-content/uploads/2020/12/Wiadomosc-sygnalna-OPS-y-w-dobie-pandemii.pdf [dostęp: 13.09.2022].
Jaruga J., 2020: Domy pomocy społecznej w dobie pandemii. Doświadczenia, potrzeby, wyzwania. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Kanios A., Herman A., 2022: Poczucie obciążenia pracą pracowników socjalnych w czasie pandemii. „Polityka Społeczna”, nr 11—12, s. 7—15.
Kotlarska-Michalska A., 1999: Stan badań nad pracą socjalną w Polsce po 1990 roku. W: Praca socjalna w Polsce, badania, kształcenie, potrzeby praktyki. Materiały z VIII Zjazdu Polskiego Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej w Katowicach. Red. A. Niesporek, K. Wódz. Katowice: „Śląsk”, s. 21—37.
Kromolicka B., 2002: Społeczno-zawodowa rola pracownika socjalnego. Studium z pedagogiki społecznej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Lindert-Kuligowska K., 2021: Pomoc społeczna w czasie pandemii. Trudniej się zwierzyć. https://www.beskidzka24.pl/pomoc-spoleczna-w-czasie-pandemii-trudniej-sie-zwierzyc [dostęp: 12.09.2022].
Lisowska K., Łojko M., 2021: Praca zawodowa a życie osobiste pracownika socjalnego w czasach pandemii. „Praca Socjalna”, nr 3 (36) s. 55—68.
Łuczyńska M., 1996: Instytucja pomocy społecznej. W: Wprowadzenie do pomocy społecznej. Red. T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska. Warszawa: Interart, s. 65—95.
Majewska-Kafarowska A., Widawska E., Nieduziak E., Michalski Ł., Moczia K., Niemiec M.,
Dobosz D., Gierczyk M., Kitlińska-Król M., Szafrańska A., 2021a: Pomoc społeczna w trakcie pandemii COVID-19. Raport z badań przeprowadzonych na terenie miasta Częstochowa. Katowice—Kraków: AT Wydawnictwo. https://www.atwydawnictwo.pl/wp-content/uploads/2023/06/Pomoc-spoleczna-w-trakcie-pandemii-COVID-19-CZESTOCHOWA-2.pdf [dostęp: 7.11.2023].
Majewska-Kafarowska A., Widawska E., Nieduziak E., Michalski Ł., Moczia K., Niemiec M., Dobosz D., Gierczyk M., Kitlińska-Król M., Szafrańska A., 2021b: Pomoc społeczna w trakcie pandemii COVID-19. Raport z badań przeprowadzonych na terenie miasta Katowice. Katowice—Kraków: AT Wydawnictwo. https://www.atwydawnictwo.pl/wp-content/uploads/2022/02/Pomoc-spoleczna-w-trakcie-pandemii-COVID-19-KATOWICE.pdf [dostęp: 6.11.2023].
Mańkowska B., 2020: Pomoc społeczna w czasie pandemii COVID-19 — pierwsze komentarze z frontu praktyk. „Praca Socjalna”, nr 2 (35), s. 72—83.
Michalska A., 2022: Świat społeczny seniorów w czasie pandemii. W: J. Babiak, M. Kacperska Dylematy polityki senioralnej miasta Poznania. Red. J. Babiak, M. Kacperska. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 53—82.
Necel R., 2021: Instytucje pomocy społecznej a pandemia COVID-19 w świetle badań pracowników socjalnych. „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, t. LXII, nr 2, s. 13—23.
Oberlan M., 2021: Pracownicy socjalni w pandemii. Wymęczeni, wypaleni, dorabiający do nocy w …Biedronkach. „Dziennik Toruński”. https://pomorska.pl/pracownicy-socjalni-w-pandemii-wymeczeni-wypaleni-dorabiajacy-do-nocy-w-biedronkach/ar/c15-15929137 [dostęp: 31.01.2024].
Pomoc MOPS w czasie pandemii. https://Gazetacz.com.pl/pomoc-mops-w-czasie-pandemii/print [dostęp: 14.09.2022].
Szmagalski J., 2021: Pandemia COVID-19 a praca socjalna — z pierwszych relacji w periodykach o zasięgu międzynarodoym. „Praca Socjalna”, nr 1 (36), s. 5—30.
Szymański S., 2021: Pandemia koronawirusa to straszny czas. I jeszcze lockdown. Na szczęście pomocy społecznej nie zamrozili. https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,27110129,pandemia-koronawirusa-to-straszny-czas-i-jeszczelockdown.html [dostęp: 14.09.2022].
Szyszka M., Zaborowska A., 2022: Specyfika pracy socjalnej w dobie pandemii. Badanie jakościowe wśród pracowników pomocy społecznej. „Zeszyty Naukowe KUL”, nr 4, s. 125—142.
Świątek I.A., 2021: Funkcjonowanie Domu Pomocy Społecznej w Kaliszu w czasie pandemii. Praca dyplomowa napisana w ramach kursu specjalizacyjnego Organizacja Pomocy Społecznej. Poznań: Wydział Socjologii UAM.
Topolewska M., 2020: Jak działają ośrodki pomocy społecznej w czasie epidemii?. https://www.infor.pl/prawo/pomoc-spoleczna/zasilki/4584600,Jak-dzialaja-osrodki-pomocy-spolecznej-w-czasie-epidemii.html [dostęp: 8.08.2022].
Trawkowska D., 2004: Zespoły ról pracowników socjalnych a wymogi pracy socjalnej. W: Socjologia i polityka społeczna a aktualne problemy pracy socjalnej. Dylematy teorii i praktyki społecznej. Red. K. Wódz, K. Piątek. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, s. 157—170.
Trawkowska D., 2006: Portret współczesnego pracownika socjalnego. Studium socjologiczne. Katowice: „Śląsk”.
Trawkowska D., 2010: Instytucjonalne modele pracy socjalnej w aktywizacji zasobów ludzkich — rola postulowana i rzeczywista. W: Aktywizacja kapitału ludzkiego — dylematy teorii a praktyka małych i średnich miast. Red. A. Bartoszek, K. Czekaj. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego, s. 264—279.
Więcławski P., 2022: Indywidualne doświadczenie pracy w warunkach ogniska wirusa SARS-CoV-2 — badania partycypacyjne w Domu Pomocy Społecznej w Choroszczy. „Kultura — Społeczeństwo — Edukacja”, nr 1 (21), s. 215—229.
Wilk S., Szpoczek M., 2020: Pracownicy socjalni w sytuacji epidemii koronawirusa SARS-CoV-2. Pierwsze polskie doświadczenia. „Praca Socjalna”, nr 2 (35), s. 84—105.
Wojtanowicz K., Białas A., 2020: Pomoc społeczna w obliczu kryzysu wywołanego pandemią. „Praca Socjalna”, nr 2 (35), s. 54—71.
Wójcik K., 2020: Pomoc społeczna w opałach. Ratują ją już tylko gminy. https://regiony.rp.pl/z-regionow/art17686311-pomoc-spoleczna-w-opalach-ratuja-ja-już-tylko-gminy [dostęp: 15.02.2021].
Ziębińska B., 2020: Pomoc ludziom starszym w czasie pandemii. Doświadczenia pracowników pomocy społecznej. W: Wybrane krajowe i międzynarodowe aspekty polityki społecznej w czasie pandemii koronawirusa. Red. N.G. Pikuła, M. Grewiński,E. Zdebska, W. Glac. Kraków: Scriptum, s. 51—72.
Żaczkiewicz-Zborska K., 2020: Zdalna pomoc seniorom i niepełnosprawnym trudna i mało skuteczna. https://www.prawo.pl/prawo/pomoc-spoleczna-zalawia-czesc-potrzeb-w-pandemii,504333.html [dostęp: 3.02.2021].
Źródła internetowe
https://mopr.bialystok.pl/index.php/e-uslugi109-strona-glowna/419-miejski-osrodek-pomocy-rodzinie-w-bialymstoku-nadal-realizuje-program-wspieraj-seniora [dostęp: 14.09.2022].
https://mopsiwr.pl [dostęp: 14.09.2022].
https://www.gov.pl/web/koronawirus/pomoc-dla-potrzebujacych [dostęp: 14.09.2022].
https://www.gov.pl/web/rodzina/na-co-moga-liczyc-osoby-objete-kwarantanna--sprawawdz [dostęp: 14.09.2022]
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-2486-4984
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).