Angielski przekład Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną w perspektywie teorii postkolonialnej
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest analizie tłumaczenia na język angielski wydanej w Polsce w roku 2002 Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną autorstwa Doroty Masłowskiej. Badanie usytuowano w kontekście postkolonialnej teorii przekładu i przeprowadzono z perspektywy kultury przyjmującej. Dokonana analiza prowadzi do wniosków, że Benjamin Paloff, podejmując decyzje translatorskie, częściej wybierał metodę udomowienia niż egzotyzacji, co spowodowało częściowe zatarcie w przekładzie cech kultury źródłowej obecnych w oryginale.
Słowa kluczowe
Dorota Maslowska; przekład; teoria postkolonialna; udomowienie; egzotyzacja
Bibliografia
Literatura
Bassnett S., Lefevere A.: Introduction. Proust’s Grandmother and the Thousand and One Nights. The ‘Cultural Turn’ in Translation Studies. W: Translation, History and Culture. Eds. S. Bassnett, A. Lefevere. Cassell, London 1995, s. 3—13.
Beal J.C.: Language and Region. Routledge, London—New York 2006.
Bilikiewicz-Blanc D.: Przedmowa. W: Literatura polska w przekładach 1981—2004. Red. D. Bilikiewicz-Blanc, T. Szubiakiewicz, B. Capik. Biblioteka Narodowa. Instytut Bibliograficzny. Wydawnictwo Biblioteki Narodowej, Warszawa 2005, s. VII—X.
Cambridge International Dictionary of Idioms. Cambridge University Press, Cambridge 1998.
Catford J.C.: A Linguistic Theory of Translation: An Essay in Applied Linguistics. Oxford University Press, London 1967.
Czeszewski M.: Słownik slangu młodzieżowego. Wydawnictwo Ekolog, Piła 2001.
Gosk H.: Opowieści „skolonizowanego/kolonizatora”. W kręgu studiów postzależnościowych nad literaturą polską XX i XXI wieku. Universitas, Kraków 2010.
Gosk H.: Wychodzenie z „cienia imperium”. Wątki postzależnościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Universitas, Kraków 2015.
Grochowski M.: Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów. PWN, Warszawa 1996.
Hejwowski K.: Iluzja przekładu. Przekładoznawstwo w ujęciu konstruktywnym. Śląsk Wydawnictwo Naukowe, Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice 2015.
Heydel M.: Gorliwość tłumacza. Przekład poetyki w twórczości Czesława Miłosza. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013, s. 21—40.
Janion M.: Polska między Wschodem i Zachodem. „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 131−149. http://rcin.org.pl/ibl/Content/54378/WA248_70340_P-I-2524_janion-polska.pdf [dostęp: 30.07.2023].
Lebiedziński H.: Elementy przekładoznawstwa ogólnego. PWN, Warszawa 1981.
Longman Dictionary of Contemporary English. Reprinted in Poland by PWN. PWN, Warszawa 1981.
Looby R.: Mówić „Masłowską” po niemiecku i po angielsku. W: Warsztaty translatorskie: Workshop on Translation IV. Eds. R. Sokoloski, H. Duda, K. Klimkowski, J. Klimek. Lublin—Ottawa 2007, s. 251—264. https://pracownik.kul.pl/files/11043/public/wojna.pdf [dostęp: 30.07.2023] (this file is a pre--publication draft).
Masłowska D.: Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną. Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2003.
Masłowska D.: Snow White and Russian Red. Trans. B. Paloff. Black Cat, New York 2005.
Merriam-Webster Learner’s Dictionary. http://learnersdictionary.com/definition/Nail [dostęp: 23.05.2019].
Mitosek Z.: Poznanie (w) powieści — od Balzaka do Masłowskiej. Universitas, Kraków 2003.
Moch W.: Język dresiarzy w powieści Doroty Masłowskiej „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną” „Linguistica Bidgostiana” 2004, t. 1, s. 97—115.
Osadnik W., Strzelecka N.: Ekwiwalencja językowa i kulturowa w angielskim i rosyjskim przekładzie „Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną” Doroty Masłowskiej. „Przegląd Rusycystyczny” 2009, nr 1 (125), s. 79—111.
The Oxford Dictionary of Modern Slang. Eds. J. Ayto, J. Simpson. Oxford University Press, Oxford—New York 1996.
Paszporty Polityki: Literatura: Dorota Masłowska. 3 listopada 2009. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/paszporty/164463,1,literatura-dorota-maslowska.read [dostęp: 25.08.2019].
Pietkiewicz B.: Dorota Masłowska: Wszystko rzuca cień. „Polityka”, 4 listopada 2009. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/paszporty/7835,1,wszystko-rzuca-cien-rozmowa-z-dorota-maslowska.read [dostęp: 25.08.2019].
Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów krakowskich. Red. D. Ochmann, R. Przybylska. Wydawnictwo LIBRON — Filip Lohner, Kraków 2017.
Rzepa J.: Literatura polska w przekładzie na język angielski 1999—2009. „Przekładaniec” 2010, nr 24: Myśl feministyczna a przekład, s. 345—374. https://doi.org/10.4467/16891864PC.11.020.0219.
Schleiermacher F.: O różnych metodach tłumaczenia. Przeł. P. Bukowski. „Przekładaniec” 2008, nr 21: Historie przekładów, s. 8−29. https://ejournals.eu/czasopismo/przekladaniec/artykul/o-roznych-metodach-tlumaczenia-w-przekladzie-piotra-bukowskiego [dostęp: 25.08.2019].
Słownik gwar polskich. Red. J. Karłowicz. T. 2. Akademia Umiejętności, Kraków 1901.
Słownik gwary miejskiej Poznania. Red. M. Gruchmanowa, B. Walczak. PWN, Warszawa—Poznań 1997.
Słownik języka polskiego. Red. W. Doroszewski. PWN, Warszawa 2000, wydanie internetowe. http://doroszewski.pwn.pl/haslo/ruski/ [dostęp: 23.05.2019].
Słownik polszczyzny potocznej. Red. J. Anusiewicz, J. Skawiński. PWN, Warszawa—Wrocław 1998.
Słownik rosyjsko-polski. Red. J. Dworecki. Wydawnictwo Sowietskaja Encyklopedia, Moskwa 1964.
Słownik slangu studentów Uniwersytetu Gdańskiego. Red. M. Widawski. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010.
Snell-Hornby M.: Linguistic Transcoding or Cultural Transfer? A Critique of Translation Theory in Germany. W: Translation, History and Culture. Eds. S. Bassnett, A. Lefevere. Cassell, London 1995, s. 79—85.
Snochowska-Gonzalez C.: From rejection to praise of irony. Dorota Masłowska in her search of ‘we’. „Studia Litteraria Historica” 2016, no. 5, s. 1—50. https://doi.org/10.11649/slh.2016.009.
Spivak G.: The Politics of Translation. W: The Translation Studies Reader. 3rd ed. Ed. L. Venuti. Routledge, London—New York 2012, s. 312—330.
Szarejko M.: Świat złego tłumaczenia. Rozmowa z D. Masłowską. „Nowe Książki” 2012, nr 11, s. 4—7.
Venuti L.: The Translator’s Invisibility: A History of Translation. Routledge, London—New York 2004.
Webster’s Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language. New Revised Edition. Random House, New York 1996.
Wielki słownik angielsko-polski PWN Oxford. PWN, Warszawa 2002.
Wojtasiewicz O.: Wstęp do teorii tłumaczenia. „TEPIS” Sp. z o.o., Warszawa 1992.
Strony internetowe
MisterHobgoblin. https://www.amazon.co.uk/White-Red-Dorota-Maslowska/dp/1843544237 [dostęp: 11.09.2019].
http://www.annalsofcrime.com/02-02-2col.htm [dostęp: 27.08.2019].
https://en.wikipedia.org/wiki/Snow-White_and_Rose-Red [dostęp: 23.05.2019].
https://en.wiktionary.org/wiki/crank [dostęp: 9.09.2019].
https://en.wiktionary.org/wiki/русский [dostęp: 23.05.2019].
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_polsko-ruska_pod_flagą_biało-czerwoną [dostęp: 28.07.2023]
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0003-1712-5208
MIRA CZARNECKA | dr, anglistka, tłumaczka literatury amerykańskiej i brytyjskiej. Adiunkt w Katedrze Dydaktyki Przekładu w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jej zainteresowania badawcze obejmują zagadnienia dotyczące przekładu literackiego, w tym szczególnie tłumaczenie mowy niestandardowej, oraz teorię postkolonialną. Interesuje się również komunikacją i językiem angielskim w biznesie.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
