Historia Słowenii oczami Polaka. O przekładach literatury słoweńskiej Joanny Pomorskiej



Abstrakt

The History of Slovenia in a Polish perspective. Slovenian literature as translated by Joanna Pomorska

The article deals with the topic of translator’s choices while investigating the case of the translation of Drago Jančar’s book, Terra incognita, translated in Poland by Joanna Pomorska. This article is based on the theory of tropes by Hayden White, whose research is directly related to the historiography, and points out to the trap of objective or truly scientific history which, in fact, cannot exist. The same also applies to the essays that include some threads of history, such as Jančar’s essays concerning Slovenian history, analyzed not only in the Slovenian, but also in Yugoslavian and even European context. The image of history in his works is built on the remarkable way, where prevails the irony arising from the specific argument on the wheel of history. This unique perspective cannot be retained in the translation, where the translator must take into account a Polish reader’s limited knowledge about the Slovenian history. The author pays particular attention to illustrating the effects of translation strategies and its attitude towards the essay as a relay of history. She analyzes the translation choices on the lexical‑semantic level, and shows their impact on the perception of the text.

Key words: essay, translation, history, Joanna Pomorska, Drago Jančar


Domańska E.: Historia egzystencjalna: krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Warszawa 2012.

Jančar D.: Razbiti vrč. Ljubljana 1992.

Jančar D.: Terra incognita. Celovec 1989.

Jančar D.: Terra incognita. Tłum. J. Pomorska . Warszawa 1993.

Sendyka R.: Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku. Kraków 2006.

Steiner G.: Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu. Przeł. O. i W. Kubińscy. Kraków 2000.

Tokarz B.: Tłumacz a norma językowa, forma genologiczna i wyznaczniki obyczajowości. W: Obyczajowość w przekładzie. Red. P. Fast. Katowice 1996, s. 7—16.

Tokarz B.: W perspektywie poznania i projekcji. O polskim przekładzie zbioru esejów Draga Jančara „Terra incognita”. W: Formy dialogu międzykulturowego w przekładzie artystycznym. T. 2. Cz. 1. Katowice 2011, s. 269—282.

White H.: Poetyka pisarstwa historycznego. Red. E. Domańska, M. Wilczyński. Kraków 2010.

White H.: Proza historyczna. Red. E. Domańska. Tłum. R. Borysławski et al. Kraków 2009.

Ziomek J.: Retoryka opisowa. Wrocław—Warszawa—Kraków 1990.

Pobierz


CieślarJ. (1). Historia Słowenii oczami Polaka. O przekładach literatury słoweńskiej Joanny Pomorskiej. Przekłady Literatur Słowiańskich, 7(1). Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/PLS/article/view/6693

Joanna Cieślar  joanna.cieslar28@gmail.com
Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej 



Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).