Medkulturnost v romanu Maje Haderlap <I>Engel des Vergessens</i> / <i>Angel pozabe</i> in strategija prevoda v slovenščino
Abstrakt
Międzykulturowość w powieści Mai Haderlap Engel des vergessens / Angel pozabe i strategie tłumaczenia na język słoweński (tłum. Joanna Cieślar)
Interculturality in Maja Haderlap’s novel Angel of Oblivion and strategies of translation into Slovene
In 2011, the publication house Wallstein published the novel by the Carinthian Slovene Author, Maja Haderlap, which attracted a lot of attention. Firstly, the novel is special because it tells a somewhat unknown and oftentimes concealed tale about the agony of the Carinthian Slovenes during the Second World War. This narrative is being revived by the author on the basis of her grandmother’s narration and other relatives, who were deported to Nazi concentration camps during the war because they were suspected of collaboration with the partisans. Secondly, this novel is special because of its emphasis on a woman’s war story which is usually marginalized in historical accounts. The third peculiarity of this novel is demonstrated by the fact that the novel was written by a female Slovene author in the German language. The author substantiated her writing on the rationale that the German language offered her the emotional distance and that she wanted to draw from the subject, which was not well‑recognized in the German‑speaking environment, being nearer to Austrian rather than German readers. On the basis of the autobiographical elements, she has spoken about the discrimination of the Slovenes and also about the disdain and disavowal of the Slovene language. Nevertheless, the writer, Florjan Lipuš, has labeled her novel as linguistic and national heresy in his work Enquiry for the Name (Poizvedovanje za imenom, 2013). He thought that the Slovene language on the artistic level should be taken care of by those that are gifted and creative and that writing literature in the Slovene language means its preservation. His critique of Maja Haderlap’s linguistic crossing into German is also very harsh because this is not the only such case of writers of the younger or middle‑aged generation of Carinthian Slovenians writing in German. Maja Haderlap’s novel was translated into Slovene by Štefan Vevar, who is himself of Carinthian origin. This is especially important because the translator has demonstrated not only the role of the Slovene language in this novel but also has included in his innovative translation some elements of the Carinthian dialect, which is the mother tongue of the author and her literary characters. With these translation solutions, Vevar preserved the original’s linguistic duality and also demonstrated that this novel, which was written in German, is also Slovene. However, the author of this novel belongs to the group of writers with a double, interculturally designated identity.
Key words: Maja Haderlap’s novel The Angel of Oblivion, Slovene translation, bilingualism, interculturality
Bibliografia
Borovnik S.: Književne študije. O vlogi ženske v slovenski književnosti, o sodobni prozi in o slovenski književnosti v Avstriji. Maribor, Mednarodna založba Oddelka za slovanske jezike in književnosti: Filozofska fakulteta, 2012.
Grosman M.: Književnost v medkulturnem položaju. Ljubljana, Univerza v Ljubljani, Znanstveni inštitut Filozofske fakultete, 2004.
Haderlap K.: Leta človekova. Celovec, Mohorjeva, 2005.
Haderlap K.: Sledovi vojni v kapelških grapah. Celovec, Koroški koledar, Mohorjeva, 1997.
Haderlap M.: Engel des Vergessens. Roman. Gottingen, Wallstein Verlag, 2011.
Haderlap T.: Graparji. Spomini. Celovec, Drava, 2007.
Haderlap T.: Moje zarje. Spomini na povojna leta. Celovec, Drava, 2013.
Hafner F.: Peter Handke und die Slowenen. Peter Handke in Slovenci. Rede zur Verleihung des Einspielerpreises 2013. Govor ob podelitvi Einspielerjeve nagrade 2013. Celovec, Mohorjeva, 2014.
Juvan M.: Literarna veda v rekonstrukciji: uvod v sodobni študij literature. Ljubljana, LUD Literatura, 2006.
Lipuš F.: Poizvedovanje za imenom. Maribor, Litera, 2013.
Prunč E.: Einfuhrung in die Translationswissenschaft. Bd. 1: Orinetierungsrahmen. Graz, Institut fur Translationswissenschaft, 2002.
Strutz J., Zima V.: Literarische Polyphonie. Ubersetzung und Mehrsrachigkeit in der Literatur. Tubingen, G. Narr Verlag, 1996.
Univerza v Mariboru, Filozofska fakulteta, Oddelek za slovanske jezike in književnost
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
