Na pograniczu twórczości i przekładu: Transfiguration Edwarda D. Blodgetta i Jacques’a Braulta
Abstrakt
Transfiguration to zbiór poetycki, w którym twórczość nie tylko płynnie przekształca się w przekład, lecz także przekład staje się punktem wyjścia dla aktu twórczego. Dwaj poeci kanadyjscy: anglojęzyczny Edward D. Blodgett oraz francuskojęzyczny Jacques Brault, prowadzą niezwykły dialog: każdy z nich pisze wiersz w swoim języku ojczystym, a kolejny utwór to odpowiedź na wiersz poprzedni, co stanowi ciekawą francusko-angielską przeplatankę. Co więcej, cały tomik zyskał także wymiar ściśle przekładowy, jako że został przetłumaczony w ten sposób, że Brault tłumaczy na język francuski utwory Blodgetta, który z kolei przekłada wiersze kolegi na język angielski. Ze wszech miar oryginalny zbiór stanowi jeden z rzadkich przejawów połączenia obu literatur: quebeckiej i kanadyjskiej oraz ciekawą ilustrację zjawiska pogranicza kultur, języków i działań (od)twórczych. W artykule opisano specyfikę tego rodzaju dwujęzycznej i dwukulturowej twórczości, próbując znaleźć odpowiedź na pytanie, czy możliwy jest przekład tak skonstruowanego tekstu na język trzeci.
Słowa kluczowe
przekład; dwujęzyczna literatura; Kanada; Quebec; poezja
Bibliografia
Balcerzan E., 2011: Tłumaczenie jako „wojna światów”. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Biron M., Dumont F., Nardout-Lafarge E., 2007: Histoire de la littérature québécoise. Montréal, Boréal.
Blodgett E.D., 1982: Configuration. Essays in the Canadian Literatures. Downsview, ECW Press.
Blodgett E.D., 1991: Towards a Model of Literary. Translation in Canada. „TTR: traduction, terminologie, rédaction”, vol. 4 (2), s. 189— 206.
Blodgett E.D., Brault J., 1998: Transfiguration. Saint-Hippolyte (Québec), Noroît et Toronto, BuschekBooks.
Brault J., 1975: Poèmes des quatre côtés. Québec, Éditions du Noroît.
Brault J., 1982: La Poussière du chemin. Montréal, Boréal.
Gauvin L., 2000: Langagement. L’écrivain et la langue au Québec. Montréal, Boréal.
Leclerc C., 2014: Bilinguisme officiel et traduction au Canada: les interprétations littéraires de Patrice Desbiens et de Jacques Brault / E. D. Blodgett. „Meta”, vol. 59 (3), s. 494—516.
Lemaire M., 1987: Jacques Brault essayiste. „Voix et Images”, vol. 12 (2), s. 222—238.
Mammeri M., 2001: Poèmes kabyles anciens. Paris, La découverte.
Melançon C., 2000: Traduire la poésie. Présentation. „Ellipse”, no. 64, s. 9—12.
Risterucci-Roudnicky D., 2008: Introduction à l’analyse des œuvres traduites. Paris, Armand Colin.
Sakai N., 1997: Translation and Subjectivity. Minneapolis, University of Minnesota Press.
Simon S., 1994: Le trafic des langues. Montréal, Boréal.
Simon S., 2006: Translating Montreal: Episodes in the Life of a Divided City. Montréal & Kingston, McGill-Queen’s University Press.
Suchet M., 2017: Jacques Brault et la nontraduction, un Unland original. „TRANS-”, no. 22. Dostępne w Internecie: https://journals.openedition.org/trans/1646 [dostęp: 20.04.2018].
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0001-8195-0099
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
