Prior to the 20th century, the codification of private international law in China progressed in very slow pace, even though the earliest conflict rule already emerged in the Tang Code of 651. The promulgating of the Statute on the Application of Law on August 5, 1918 marked the birth of China’s modern private international law. Since the reform and open‑door policy was initiated in 1978, the codification of private international law in China has been entering into a stage of rapid and great improvement. A series of choice‑of‑law rules have been laid down in some domestic legislations, such as the General Principles of the Civil Law of 1986, the Maritime Act of 1992, the Civil Aviation Act of 1995, etc., and a lot of related judicial interpretations. However, the non‑systematic, incomplete, lacking conformity and unscientific provisions in the existing legislations cannot meet the practical needs. With the unremitting efforts of Chinese legislature and scholars of private international law over 20 years, the Act of the PRC on the Application of Laws in Foreign‑Related Civil Relations (PIL‑Act) was adopted on October 28, 2010. This Act contains 8 chapters and 52 articles, and reflects, both in style and in specific rules, many outstanding features, e.g. the expansion of the scope of party autonomy, habitual residence used as main connecting point in determining lex personalis, increased flexibility in application of laws. Meanwhile, there are some shortcomings in the PIL‑Act which should be improved through the judicial interpretations and subsequent legislative amendments in the future.

Chociaż nie powinno być wątpliwości, że na mocy artykułu 4 CISG potrącenie jest objęte właściwym zakresem Konwencji wiedeńskiej, należy pamiętać, że sama Konwencja nie zawiera żadnych szczegółowych przepisów regulujących tę instytucję. Naukowcy i judykatura podjęli kilka prób, aby uporać się z tą luką. Wielu odwoływało się do ogólnych zasad jednolitego prawa europejskiego. Nie pozwoliło to na uzyskanie rozstrzygającego i zadowalającego wyniku. Wyrażone dotychczas opinie nie ułatwiły odpowiedzi na pytania dotyczące kryteriów dopuszczalności, charakteru prawnego, konkretnych trybów i skutków potrącenia roszczeń wynikających z umowy międzynarodowej sprzedaży towarów. Ze względu na brak szczegółowych przepisów w ramach Konwencji, kwestie te należy rozstrzygać zgodnie z właściwym krajowym systemem prawnym, określonym przez przepisy prawa kolizyjnego forum. Sąd polski powinien zatem zastosować regułę wyrażoną w art. 17 rozporządzenia Rzym I (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych), a następnie dokonać oceny dopuszczalności potrącenia na gruncie krajowego porządku prawnego właściwego dla wierzytelności, w stosunku do której dochodzone jest prawo potrącenia (tzw. wierzytelności głównej lub biernej).

Rozwój europejskiego prawa prywatnego międzynarodowego — ponadnarodowego prawa kolizyjnego organizacji międzynarodowej o celach integracyjnych — jest wydarzeniem bez precedensu. Prawdziwe znaczenie procesu unifikacji przepisów PIL w Europie znacznie wykracza poza samo uregulowanie przestrzennych kolizji praw. Dąży on do ustanowienia obszaru prawnego opartego na idei „suwerenności jednostki”, odwołując się do filozofii Locke’a i Kanta. Działalność ustawodawcza Unii Europejskiej może przypominać niektóre procesy towarzyszące narodzinom nowoczesnych państw narodowych: unifikacja prawa prywatnego miała dla tych ostatnich ważny wymiar symboliczny i oznaczała budowanie więzi między władzami a wspólnotą obywateli, nie mniej ważną niż tworzenie suwerennej władzy wyposażonej w szereg kompetencji określonych przez prawo publiczne. Artykuł podkreśla i omawia kilka ważnych elementów dowodzących znaczenia procesu unifikacji prawa prywatnego międzynarodowego dla dalszej federalizacji UE. Po pierwsze, autor poświęcił uwagę wymiarowi konstytucyjnemu unifikacji PIL i stopniowemu przenoszeniu uprawnień ustawodawczych i traktatowych z państw członkowskich na poziom instytucji wspólnotowych. Po drugie, zauważono malejące znaczenie zasady obywatelstwa w świetle europejskiego prawa kolizyjnego; stosowanie lex patriae nie sprzyja budowaniu europejskiej tożsamości obywateli UE i może być sprzeczne z podstawowymi wolnościami. Po trzecie, potencjalne znaczenie doktryny „wzajemnego uznawania stosunków prawnych”, która przypomina zasadę kraju pochodzenia znaną z wcześniejszego orzecznictwa TSUE, zmierza do podważenia stosowania metody kolizji praw w handlu wewnątrzunijnym. Należy oczekiwać, że chęć ściślejszej integracji społeczeństw europejskich za pomocą takich środków, jak prawo prywatne międzynarodowe, wywoła opór państw członkowskich, dla których utrzymanie wpływu na stosunki cywilnoprawne własnych obywateli jest kwestią zachowania ich tożsamości i suwerenności.

W artykule omówiono koncepcję podstawowego naruszenia umowy na mocy Konwencji Narodów Zjednoczonych o stosunkach handlowych. Omówiono przesłanki podstawowego naruszenia określone w artykule 25 Konwencji Narodów Zjednoczonych o stosunkach handlowych. Ponadto, ogólniej rzecz biorąc, instytucja ta jest traktowana jako podstawa do odstąpienia od umowy na mocy artykułu 49 Konwencji Narodów Zjednoczonych o stosunkach handlowych. Autor wnioskuje, że podstawowe naruszenie umowy występuje tylko w nadzwyczajnych okolicznościach — gdy w wyniku naruszenia strona poszkodowana traci interes w dalszym wykonywaniu umowy. Naruszenie uzasadnionych oczekiwań strony poszkodowanej jest głównym czynnikiem przy ustalaniu, czy doszło do podstawowego naruszenia, czy nie. Podstawowe naruszenie umowy jest przede wszystkim określane przez wynik naruszenia w połączeniu z oczekiwaniami strony poszkodowanej, a nie przez rodzaj zobowiązania umownego naruszonego przez stronę niespełniającą zobowiązania. Zatem na mocy artykułu 25 Konwencji Narodów Zjednoczonych o stosunkach handlowych nie ma znaczenia, czy doszło do naruszenia podstawowego czy pomocniczego zobowiązania na mocy umowy. Jednakże, podczas gdy podstawowe naruszenie umowy jest na ogół związane z oczekiwaniami strony poszkodowanej, należy podkreślić, że chronione są jedynie oczekiwania, na które strona poszkodowana ma prawo powoływać się na mocy umowy (przy określaniu jej zakresu należy również wziąć pod uwagę artykuły 7–9 CISG). W drugiej części artykułu autor przedstawia przegląd orzecznictwa związanego z artykułem 25 CISG z trybunałów arbitrażowych i sądów państwowych z różnych krajów. Przegląd ten będzie pomocny dla czytelnika w zrozumieniu zastosowania koncepcji podstawowego naruszenia umowy na mocy CISG w większości typowych przypadków.

Artykuł koncentruje się na kwestii stosowania zasady najwyższego uprzywilejowania (MFN) do mechanizmów rozstrzygania sporów zawartych w umowach inwestycyjnych. Analiza została przeprowadzona w świetle dwóch niedawnych, sprzecznych orzeczeń wydanych w sprawach Hochtief v. Argentina i Daimler v. Argentina. Artykuł składa się z dwóch głównych części. Pierwsza zaczyna się od wyjaśnienia szczególnej natury umowy o arbitrażu obecnej w arbitrażu inwestycyjnym opartym na umowach międzynarodowych. Następnie opisuje traktowanie MFN na przykładzie artykułu 3 dwustronnego traktatu inwestycyjnego (BIT) między Argentyną a Niemcami, identyfikując jego podstawowe elementy. Następnie analiza przechodzi do kwestii stosowania klauzuli MFN do mechanizmów rozstrzygania sporów zawartych w BIT. Koncentruje się na orzeczeniach trybunałów arbitrażowych wydanych do tej pory, które rozważały tę kwestię. Następnie autorzy identyfikują, że obecność stron trzecich jest standardową cechą arbitrażu inwestycyjnego (ponieważ inwestorzy nie są stronami BIT-ów, które są zawierane między państwami). Niemniej jednak zastosowanie klauzul MFN do mechanizmów rozstrzygania sporów prowadzi do jeszcze bardziej zawiłej sytuacji — obecności „czwartych” stron w stosunku prawnym między państwami — stronami BIT (tj. inwestorów powołujących się na klauzulę MFN w podstawowym BIT, aby powołać się na mechanizm rozstrzygania sporów innego BIT). Druga część artykułu to studium przypadku. Zawiera analizę zastosowania klauzuli MFN do mechanizmów rozstrzygania sporów na przykładzie BIT Argentyna — Niemcy (na którym opierały się sprzeczne decyzje w sprawach Hochtief przeciwko Argentynie i Daimler przeciwko Argentynie). Skupia się na pytaniu, czy klauzulę MFN zawartą w art. 3 BIT Argentyna — Niemcy można powołać, aby uniknąć zastosowania wymogu osiemnastu miesięcy zawartego w art. 10 tego BIT. Ta część artykułu rozpoczyna się od rozróżnienia jurysdykcji i dopuszczalności oraz jego znaczenia w kontekście arbitrażu inwestycyjnego. Następnie przechodzi do analizy elementów klauzuli MFN w wybranym przykładzie: (i) traktowanie, (ii) na terytorium państwa przyjmującego, (iii) mniej korzystne, (iv) niż przyznawane inwestycjom lub inwestorom z państwa trzeciego, (v) w podobnych okolicznościach. Wniosek jest taki, że istnieją argumenty „za” i „przeciw” stosowaniu klauzuli MFN do mechanizmów rozstrzygania sporów. Biorąc pod uwagę różnorodność obecnie obowiązujących BIT-ów, ostateczna odpowiedź musi zawsze opierać się na brzmieniu poszczególnych postanowień obowiązującego BIT-u. Kluczową kwestią jest to, czy postanowienie obejście poprzez odwołanie się do klauzuli MFN jest warunkiem zgody państwa przyjmującego, a zatem elementem jurysdykcji trybunału, czy wymogiem proceduralnym, a zatem elementem dopuszczalności roszczenia. To, ponownie, zależy od brzmienia obowiązującego traktatu inwestycyjnego, a także od okoliczności konkretnego przypadku. W przypadku analizowanego artykułu 3 BIT Argentyna — Niemcy autorzy są zdania, że wymóg osiemnastu miesięcy jest częścią zgody państw na arbitraż. Jest to zatem element jurysdykcyjny, co oznacza, że na mocy tego konkretnego BIT nie można powoływać się na klauzulę KNU w celu uniknięcia zastosowania wymogu osiemnastu miesięcy.

Rozporządzenie Rzym II z dnia 11 lipca 2007 r. zawiera przepisy kolizyjne dotyczące zobowiązań pozaumownych, takich jak czyny niedozwolone, bezpodstawne wzbogacenie, prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia, culpa in contrahendo i odpowiedzialność za produkt. Niedawno Komisja rozpoczęła konsultacje dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów w związku z obowiązkiem przedłożenia sprawozdania zgodnie z artykułem 30 rozporządzenia. Komisja zwraca się do Państw Członkowskich o opinię w celu rozważenia modyfikacji i sugestii na przyszłość. Niniejsza praca stanowi odpowiedź na Kwestionariusz Komisji przygotowany wspólnie przez grupę autorów pod przewodnictwem profesora Maksymiliana Pazdana. Odpowiedź ta stanowiła podstawę odpowiedzi udzielonej przez Polski Komitet Kodyfikacyjny w imieniu polskiego rządu. W Kwestionariuszu Komisja zadała kilka ogólnych i kilka szczegółowych pytań. Zostały one omówione w odpowiedzi. Poniżej podsumowano niektóre z najważniejszych sugestii. Polska doktryna generalnie aprobuje Rozporządzenie i zawarte w nim przepisy. Niemniej jednak istnieją pewne rozwiązania, które można by ulepszyć, i luki, które można by wypełnić. W odpowiedzi przedstawiono następujące zalecenia: Po pierwsze, nadszedł czas, aby stworzyć nie tylko szczegółowe (jak to było dotychczas), ale także ogólne jednolite zasady prawa prywatnego międzynarodowego na poziomie europejskim. Po drugie, zasady zawarte w rozporządzeniu Rzym II powinny mieć zastosowanie do spraw objętych Konwencją haską z 1971 r. o wypadkach drogowych. Po trzecie, normy kolizyjne dotyczące naruszenia prywatności i praw związanych z osobowością powinny zostać dodane do rozporządzenia Rzym II, ponieważ stanowi to znaczną lukę w systemie europejskim.